Wîkîpediya

Risaleyekê di behsa şaîr û musenefên di Kurdistanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntirCudahiya nûtir →
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
12.178 guhartin
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
12.178 guhartin
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Rêz 1:
{{Sernav bi îtalîk}}
'''Risaleyekê di Behsa Şaîr û Musenefên di Kurdîstanê''' Ev rîsale ji aliyê Mela[[Mele Mehmûdê Bazîdî]] ve bi piştgiriya Alexsandre Jaba di nîveka sedsala XIXem de hatiye nivisandin. Piştî ku li [[Ewropa]] xebatên li ser Kurdolojiyê di sala 1789an de bi gramera Garzoniyê Îtalî dest pê kiriye ne bi gelekî, di nîveka pêşîn a sedsala XIXan de Rûsan[[Rûs]]an jî dest avêtine Kurdolojiyê. Di vê demê de Akademiya Rûsîstanê, balyozê Rusîstanê yê ErzeromêErzîromê A. Jaba (1800-1891), bi komkirina berhemên Kurdî û
rêkirina wan bo Rüsistane wezîfedar kirine. Jaba, li Erzeromê 17 Salan jiyaye (1848-1866) û bi arîkariya melayên Kurdan ên weki Mele Mehmûdê Bazîdî, Taha Hecî Ebdulezîz, Mihemed Xerib Silêman, Şah Neze, Mela Mihemed, Hesen Hekîmbaşî û Mihemedê Muksî li ser destnivîsên Kurdî gelek xebat kirine.
 
Risaleya "Şa'ir û Musennefên di Kurdistanê" jî yek ji van xebatan e. Ev xebat di sala186oî de li Petersbûrgê bi navê “Recueil de Notices et Recits Kourdes" (Cimayî rîsaleyan û hikayetan bi zimanê Kurdî) hatiye çapkirin. Bi vî awayî cara pêşî di vê berhemê de derheqê biyografiya helbestvanên Kurdan de risaleyek hatiye çapkirin.<ref>Qenatê Kurdo, Tarîxa Edebyeta Kurdi, Öz-Ge, Ankara 1992, r. 14.53</ref>
 
Herçiqas ev berhem û ev rîsale ji aliyê Jaba ve hatibe çapkirin ji, wekî hemû berhemên wî yên li ser Kurdan, di amadekirina vềvê berhemê de jî rola sereke ya Mele Mehmûdê Bazîdî ye. Eger Jaba nexwestiba, ew berhem û agahiyên derbareyê vê edebiyatê de kom nedibûn. Herweha eger Bazîdî di serî de piștgirî û agahî nedaba Jaba, dîsa ev tişt pêk nedihat.
 
Di vê rîsaleyê de derbareyê heşt helbestvanên Kurd de agahî hene. Ev helbestvan jî ev in; [[Eliyê Herîrî]], [[Melayê Cizîrî]], [[Feqiyê Teyran]], [[Melayê Bateyî]], [[Ehmedê Xanî]], Mela [[Îsmaîlê Bazîdî]], Şerefxan û Muradxanê[[Miradxanê Bazîdî]]. Çawa ku tê dîtin di rîsaleyê de tenê helbestvanên Kurdên Kurmanc cih girtine. Bi qasî ku tê zanîn ev rîsale yekem xebata biyografik e ku derheqê helbestvanên Kurdan de hatiye amadekirin. Herçiqas rîsaleyeke biçûk jî be, ji ber ku di vî warî de xebata ewilîn e zehf bi qîmet e. Dîsa herçiqas rîsale hatibe çapkirin jî, ji ber ku di serdema klasîk de hatiye amadekirin û agahiyên wê ji aliyê
melayekî klasîk ve bi terzê berê hatine dayîn em về rîsaleyê wekî tezkîreyeke biçûk ku bi terzê tezkîreyên rojhilatê hatiye nivîsandin dihesibînin.<ref>Adak, A. (2015). Destpêka Edebiyata Kurdî ya Klasîk (Vol. 3). Istanbul: Weşanxaneya Nûbihar.</ref>
 
Ji "https://ku.wikipedia.org/wiki/Risaleyekê_di_behsa_şaîr_û_musenefên_di_Kurdistanê" hatiye standin.