Herêma Kurdistanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
→Dîrok: Hinek Sererastkirin Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
|||
Rêz 13:
{{Gotara bingehîn|Dîroka Başûrê Kurdistanê}}
Başûrê
Di van deman de başûrê
Osmaniyan û sefeviyan, piştî şerê çardiranê re levkirina wan ya pêşî li ser temenê şerkirna wan ya li ber kurdan, di cara pêşî de di deme
=== Şêx Mehmûdê Berzencî ===
{{GotarêBingeh|Şêx Mehmûdê Berzencî}}
[[Wêne:Kingdom of kurdistan 1923.png|thumb|left|Keyaniya Kurdistanê, 1923]]
Şêx Mahmdê Berzencî, hate wê demê jî, li herêmê weke serok û key dijî. Di deme ku Ingiliz hatibûbûna wir, wî serweriya xwe bi wan dabû herêkirin. Demeka Dirêj, [[Şêx Mehmûdê Berzencî]], ingiliz jî, serweriya wî herê dikin. Lê ku piştre li wir, nift tê dîtin, êdî ew poltîkaya ku wê Kurdistanê pê biqat were meşîn, wê bidina devrê de. Armanc, dest danêna ser di demên pêş de. Polîtikayên ku wê temenê roja me rewşa roja ya î ro biafirênin dikine meriyetê de. Bi wêre êdî ew rewşa
Başûrê Kurdistanê, piştî ku Şêx Mehmûdê Berzencî bahse desthiladariya
Şêx Mehmûdê Berzencî, têkçûna wê ya li Başûrê Kurdistanê û têkçûna [[Şêx Seîdê Pîran]]ê li [[Bakûrê Kurdistanê]] têkçûna wan, baxtê kurdistanê kifş dike. têkçûna herdûyan, wê têkçûna Kurdistanê ye demê wê biafirêne. Piştî bûna yekitiya svoyet, wê wê bandûra wê li
=== Îraqa piştî melîk Faysalê yekem re ===
Îraq, ne di deme Melîk Faysal de û ne jî di demên pişt wî re de gihişt aramiya xwe. Melîk Faysal, Sûnîyek bû. Li Îraqê ku sînorê wê hatibûbûna kifşkirin de
Li herêmê ahang(deng) hin bi hin diguharî. Di wê demê de di naqabîna tirkî, Îran, û hêzên din yên herêmê û yên ku li herêmê xwedî hêz in, di nav wan de çûn û hatinak heya. Ew çûn û hatin, wê piştre ne bi gelekî re wê li Îranê li Sadabadê bi "Paxta Sadabadê" re biancam dibe. Berî wê jî, li ber kurdan dijtîyak pêş dikeve. Li Ber kurdên başûrê kurdistanê jî û yên rojhilatê
Şerê cihanê yê duyemin, di wê demê de bandûra wê li Îraqê jî heya. Wê pevçûnên di nav îraqê de ne sekin in. Di wê navberê de [[Îsrael]] hate avakirin û Bertekên ereban hatina nîşandin. Ji bo ku wan berteke bide sekinandin, dîsa kurd dibina kurban. Wê piştre ne bi gelekî re bi navbeynkariya Amerika û Ingiliztanê re wê di sale 1958'an de wê "Paxta
[[Wêne:Kurdistan 1975.png|thumb|right|Başûrê Kurdistanê, 1975]]
Rêz 41:
[[Wêne:Kurdistan 2012.png|thumb|right|Başûrê Kurdistanê, 2012]]
[[Wêne:Kurdistan governorates 2012.png|thumb|right|Başûrê Kurdistanê, 2012]]
Rewşa herêmê ya ku li dijî kurdistan tê afirandin, bi vê xate pêşketinê re tê afirandin. Başûrê kurdistanê, ne di deme Melik Fayselê yekem û ne jî di dem emelik Feysalê duyem de û ne jî di demên piştre de tê başkirin. Hertimî ew rewşa ku bi peymane Lozanê de hatiya afirandin û piştre tê berdewam kirin, li gor wê di xatekê de tê bi pêşveçûyin. Başûrê kurdistanê, li ber vê rewaş statûqûyî hertimî li berxwedide. Ev rewşa statûqûyê ya ku bi paxta baxdadê re tê afirandin, tirkî ji ber beşa kurdistanê ya ku kiriya nav sînorê de di nav de ya û di wê berdewamkirina rewşê ye bi hev re de bi hêzên din re di yekitiyekê de ya. Piştî baxte baxdadê, wê peymane Cezayîrê bê mohrkirin. Bi wê peymane jê re wê başûrê kurdistanê û tekoşîna wê ya azadiyê wê derbeyek amzin bixwe. Lê ev xate pêşveçûnê, hemû jî, di xatekê tê bi rê ve birin. Kurd, bi tememî ji aliyê xwe ve li dervî wê hatina hiştin. Mafê wan, ji ti aliyê ve nayê naskirin. Li Başûrê kurdistanê, ku çawa ku Melik feysalê yekem, bi şîiyan re dikeve têkiliyê de û wan di parlamenê de digihêne andaman, ti carî berê xwe nadê kurdan. Hertimî çûna bihêzî ya bi ser kurdan de heya. Nexweşiya berê ya di deme [[Şêx Mehmûdê Berzencî]] ku bi Ingilizan re bi şerkirina bi hev re afirî bû, piştî wê re, heman rewş hatibû afirandin û berdewam kirin. Paxta baxdadê, çendî ku hê bi tememî ne hatibe vekirin û hê hin ali û belgeyên wê veşartî jî bin, dii aslê xwe de ev paxt, di wê demê de derbeye dî ya li kurdan a û di berdêla bertekên li ber avakirina Îsrailê de firotina kurdan ya carek din a. Bi vê yekê re başûrê
==Rêvebirin û siyaset==
|