Yewnanistan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Yûnanî ku li Ewropa pêşîn pêşerojên pêşerojên pêşîn di EwrûpaEwropa yekemîn de ye û li cihê şaristaniya rojavayî ye, destpêkê bi bi kulturî çolclîkî li ser deryaya Aegean li nêzîkî 3200 BC, ] Şemitiya Minoan li Crete (2700-1500 BC), û hingê hingê şaristaniya Mycenaean li ser bingeha (1900-1100 BC). Ev şaristaniyên nivîskî hene, nivîskî Minoans di nivîskî ya Rêzar A û Mycenaeansan a Linear B, bi awayekî Yewnanî ve têne nivîsandin. Mycenaeşan bi destûra Minînan hêdî hûr kirin, lê li ser dora 1200-aqûb BC, di dema demekê devera herêmî de tê zanîn ku wekî Çaxê Zindana Dijminê winda dibe. Ev di demeke dirêj de wekî Daneyên Agahiya Deryaya Navîn tê zanîn, ji kîjan nivîsgehên nivîskî nixwe ne.

Dawiya dawiya tarên kevneşopî bi 776 BC, salê lîstikên Olîmpîk yên yekem dihat e. Îliad û Odyssey, nivîsarên bingehîn yên rojnamevanên rojavayî, tê bawer kirin ku ji [[Homer]] di 7 -7-an-an-anî de BZ-Homer têne çêkirin. Bi dawiya Dîra Ages, li seranserê Yûnanîya Yewnanî û dewletên cuda yên dinyayê, ku li deryaya Black Sea, Îtalya Başûr ("Magna Graecia") û Asyayê Minor belav kirin. Ew dewlet û kolonyayên xweşfiraziyek mezin çêbûne ku ji ber ku berbi çandî ya bêwateya bêhempa hebû, ji Yewnanistana klasîk, di armanca avahiyê, drama, zanist, mathematics û felsefeyê de tê gotin. Di 508 BZ de, Cleisthenes pergala yekemîn a sîstema demokrasî ya hikûmetê di Athenê de saz kir.