Mekanîzmaya henasedanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine
Rêz 39:
== Rêkxistina kîmyayî ya henasedanê ==
 
Rêkxistina kîmyayî ya henasedanê bi navbeynkariya kîmîkewergiran (bi îngilîzî:chemoreceptors) pêk tê. Li ser diwarê kewanê şahxwînberê de, di nav şileya [[Mejiyê mirov|mejî]] û di nav şileya [[StriyekelênDirkepetik|striyekelênêcoga dirkepetik]] (bi îngilîzî: ''spinal canal'') de kîmîkewergir hene ji boy rêkxistina henasedanê. Hekê di laş de rêjeya karbona dioksîdê zêde bibe, kîmîkewergir pê dihesin û navenda rêkxistina henasedanê agahdar dikin<ref name="Human biology" />. Bi hîşarkirina kîmîwergiran, rêje û kurahiya henasedanê tê zêdekirin. Karbona dioksîd bi avê dikeve reaksiyonê û asîda(tirşe) karbonî peyda dibe, ji asîdê hin molekulên hîdrojenê (H+) belavê <ref name="visualizing-human-biology">Ireland, K. A. (2010). Visualizing Human Biology. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. </ref> nav xwînê dibin<ref name="Campbell" />. Ev rewş asta [[Nirxa pH|pH]]<nowiki/>a [[Xwîn|xwînê]] kêm dike. Loma dema xestiya karbona dioksîda nav laş û xwînê zêde dibe, di heman demê de pHa hawirdorê jî dadikeve. Daketina pHa xwînê jî kartêkirn e ji boy kîmîkewergiran<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology" />. Li gel karbona dîoksîd û rêjeya pHê, di nav xwînê de kêmbûna xestiya oksîjenê jî bandor li ser navenda rekxistina henasedanê dike, lê bandoro oksîjenê ji bandora karbona dioksîd û pHê kêmtir e<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA">ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA, chemoreceptors [https://www.britannica.com/science/human-respiratory-system/Chemoreceptors]</ref>.
 
== Çavkanî ==