[[Wêne:Tupac amaru execution.jpg|thumb|250px|Kuştina Tupac Amaru]]
'''Túpac Amaru II''' (''José Gabriel Túpac Amaru'' z. [[19'ê adarê]] 1742 - Cuzco, [[Perû]] – m. [[18'ê gulanê]] 1781 [[Cuzco]]) serokê serhildana 1780'î1780yî ya li [[Perû]]yê ye, ku ew serhildan ji aliyê niştecihên [[perû]]yî ve li dijî [[spanî|spaniyan]] derketibû.<ref>[http://books.google.com/books?id=KJVztUGrC5YC&pg=PA59&dq=Tupac+Amaru+Rebellion+1780&lr=#v=onepage&q=Tupac%20Amaru%20Rebellion%201780&f=false Genocide and millenialism in Upper Peru: the Great Rebellion of 1780-1782 By Nicholas A. Robins]</ref> Ew şoreşgerekî ji malbata hikûmdarê dawî yê [[Înkayanînkayan]] [[Túpac Amaru]] bû.<ref>Native Insurgencies and the Genocidal Impulse in the Americas, Nicholas A. Robins</ref> Navê wî yê rastî ''José Gabriel Condorcanqui'' bû. Wî rêbertiya tevgera gundiyên [[perû]]yî kir. Lewma navê Túpac Amaru lê hate kirin.
Túpac Amaru li herêma [[Tungasuca]]yê ya parêzgeha [[Cuzco]]yê ji dayîk bû. Her çiqasHerçiqas ku li dibistana [[civata Îsewiyan]] perwerde dîtibe jî, eslê xwe winda nekiriye. Di sala 1780'î1780yî de ji ber ku [[dadrês]]ê bajêr yê bi navê [[Antonio de Arriaga]] li dijî gel zordar3izordarî dikir, ji aliyê Túpac Amaru ve hate girtin û kuştin.<ref>Native Insurgencies and the Genocidal Impulse in the Americas, Nicholas A. Robins</ref><ref>The Epic of Latin America, Fourth Edition, John A. Crow</ref>
Serhildana Amaru li başûr [[AmerîkaAmerîkaya başûr]]yê belav bû. Her çiqasHerçiqas ku têkoşîna wî li [[Bolîvya]], [[Arjentîn]] û [[Perû]]yê belav bûbê jî, di dawiyê de têk çû û ji aliyê [[Spanya|spaniyan]] ve dîl hate girtin. Tê texmînkirin ku di serhildana wî de nêzîkê 80.000 niştecihî jiyana xwe ji dest da. Piştî ku Tupac Amaru bi malbata xwe re hate girtin, li ber çavên wî jina wî [[Micaela Bastidas Puyucahua]] û her sê zarokên wî (''Hipólito'', ''Mariano'' û ''Fernando'') hatin kuştin. Piştre îşkence li wî kirin û serêser û lingên wî jî hatin jê kirin.
Her çiqasHerçiqasî ku serhildana wî têk çû jî ew ji bo [[perû]]yiyan weke lehengekî efsaneyî hatetê naskirin. Di sala 1980'î1980yî de li [[Perû]]yê [[Tevgeratevgera Şoreşger a Túpac Amaru]] hate damezrandin.
