Komkujiya Helebceyê 1988: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Rêz 21:
Yên ku ew komkujî jînkirina kurd in. Deme ku mirov li dîrokê dimeyîzenê, dîrokeke pir bi êş mirov dibîne. Eme bi wê dîrokê re bêne ser ziman.
 
Di sedsala 20'an di destpêka wê de, pêşketinên ku derketina hole, ku mirov dokumeke wê derdixie, mirov hinek sedemên bûna helepçê ji dibîne. Di serê sadsala 20 de li hêla cihanê li ser derî mirov karê bêje ku serekî dest hilhatdariyê û cînî hebû. JIJi sedsala 19'an weke mîrete, sedsala 20'an gelek pirsgirêkên civakî û sîstemî hildan. Ew pirgirêk, deme ku hewldanên şerên cînî re dibîne yek, êdî sadsala 20 dibe bitimî demeke tevlihevbûnan.
 
Kurd, di vê demê de di welatê de di nav xwe bi pir pirgirêkan jîn dibûn. Hingî [[Kurdistan]] dibin destê ne hêzeke de di bin destê pir hêzan de bû. Haya sedsala 20'an, destpêka wê, Kurdistan di bindest [[osmaniyanÎmparatoriya Osmanî|Osmaniyan]] de bû. Lê di destpêka sedsala 20'an de, ew ji hin bi hin ji aliyê hêze ve bidest helandinê dike.
 
Ev helandin ji du sedeman pêk têt. Sedema pêş, ewê ku di wê demê de dem hinekî guharî ya û wê ew guharandin bitimî fahm nekirya û nikarê xwe li gor demê birêxistin bike. Sedema din ji her weha ewê ku li rojava pêşketineke mazin bi hêze [http://ku.wikipedia.org/wiki/Bir%C3%AEtaniya Birîtanî],[http://ku.wikipedia.org/wiki/Fransa Fransizi], û hin bi hin bi [http://ku.wikipedia.org/wiki/R%C3%BBsya Rûs] û [http://ku.wikipedia.org/wiki/Almanya Almanya] re ji dibe. Almanya ji deme [http://ku.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%BBsya Prusya] buhurtina dema Almanya, pir bi êş di buhurêne. Hinek di wê demê de yên bi Fransa û hinekî hêzên din yên [http://ku.wikipedia.org/wiki/Ewropa Ewropa] re wê dibe rewşeke nû de. Lê hê ji li ser xwe ya. Ew dixweze ku were rojhilat û li wir bihêzên weke osmani re serwerbûna xwe li herême çêke. Bi vê yekê ev herdû hêz bi hev re êdî dikin gavên xwe bi avêjên. Fransa ji, ji dema [[Napoléon]] ve bûye hêzeke mazin. Li herêmê de bi hêz e. Li herêmê ji ku [[Rojava Rojhilatê Kurdistanê]] ji di nav de ji hinekî herêmên ber [http://ku.wikipedia.org/wiki/Misir Misrê] haya ku digihê [http://ku.wikipedia.org/wiki/S%C3%BBr%C3%AE Sûrî] di bin destê wê de ya. Bi wê herêma Sûrî re ya dibin destê wê de ev qata kurdistanê ji di nav de ya. [http://ku.wikipedia.org/wiki/Libnan Libnan] ji di nav de ya. Li ser herêmê bi hêzê.
Rêz 29:
Hêzên Brîtanî ji, ku [http://ku.wikipedia.org/wiki/Ba%C5%9F%C3%BBr%C3%AA_Kurdistan%C3%AA Başûrê Kurdistanê] ji di nav de li ser ew herême ku wê di wê de bi nav kir ''Îraq'' û iro ji weke welatekî ku navê wê [http://ku.wikipedia.org/wiki/Iraq Îrak] e, serdest bû. Di wê demê de, li Kurdistanê, axlabe ji li wê herêmê [http://ku.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C3%AAx_Mehm%C3%BBd%C3%AA_Berzenc%C3%AE Şêx Mehmûdê Berzencî] hebû. Weke [[Keyê Kurdistanê]] ji dihata bi navkirin û naskirin. Li wê herêmê ew serdest bû. Bi dehhezaran ji hêze wî hebû. Di serî de îngilizi yanî hêzên Birîtanê, pêre levhatinakê dikin ku wê ew li wir ser bin, "lê ew herêm Kurdistanê, û wê, Kurdistanê nasbikin. Îngilîzî li wê herêmê, zanibûn ku pir dewlemendî hene. Li Başûre Kurdistanê petrol hê hingîhatibû zanin ku heya. Ingiliziyan ji xwestibû ku li ser wê serwer bin.
 
Bi vê yekê, di serî de bi şêx Mehmûd Berzencî re levhatinak çêkirin ku wê "rêveberîyeke kurdistanî hebe. Li ser vê yekê li hev kirin. Bi wê levkirinê, ew li wir ji man. Lê IngiliziyanÎngiliziyan de dixwestin ku haya ku herêm digihê [[herême Şat-ul arab]]êarabê serweriya xwe mayinda bikin. Bi vê yekê re [[bahra Hurmuz]] ji di bin awlakariyan de dima.Lê ku welatî ku weke ku iro haya, Îraq û weke ku iro sînorê wê di kuderê ve diçin ku hatibana ava kirin. Ev yeke Hizreke wan bû. IngliziyanÎngliziyan ew Îraqa ku di dixwestin, xwestin ku sinorê wilo deynin, ku wan herênên din ji yên ku wan kifş kiribûn ji wir, bi rê ve bibin.
 
Li gor wan, ku her weha Îraqak hatibana ava kirin, wê di paşarojê de ji "wê ew li wir hiştibana".Wan ji ev îraqa iro ku sinorê wê hatiya kifşkirin, avakirin. Di wê demê de Ji [[arab]]an melikek bi navê [[Feysal]] anîn û xwestin ku dênin ser serê wê, ku Kurdistanê, ew qata wê ji di nav de. Kurd, hişt li dijî vê yekê rabûn. Ji ber ku ev yek ne li for jiyana wan û kevneşopiya wan bû. Deme ku wilo hata ser serê wan, êdî Di bin serektiya Şêx MahmudMehmûdê Berzencî de Kurdan li ber Ingilizan serî rakir û li berxwedan û şerekî mazin di nav wan de bû. Kurd, deme ku li hevberê wan rabûn, êdî şer di nav wan de qawimi. IngilizanÎngilizan ji gotin ku madam ku ew ew li ber me rabûn, "emê di bin rêveberiya araban de wan bicih bikin" û kirin ji. Lê kurdan ev yek erê ne kir. Li ber vê yekê rabûn. Li ber vê, pir serhildan ji bûn, yên kurdan. hemûHemû serhildanên kurdan ji bi komkujiyên mazin hatina tafisandin. HEpHep dixwestin ku kurd, rêveberiya wan erê bikin. Lê kurdan erê ne dikir.
 
===Dema 2'yan===