AIDS: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
KurdoChali (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Roja AIDSê ku.png|thumb]]
'''NîşanaKonîşana nemanaKêmasîya bergiriyaBergiriyê destketîya Destketî''' (bi înglîzî: ''Acquired immuneImmune deficiencyDeficiency syndromeSyndrome'' (AIDS)) nexweşiyeknexweşiyeka ji ber tûşbûna bi '''vîrûsaVîrûsa nemanaKêmasîya bergiriyêBergiriyê liya mirovMirovan''' e (bi îngilîzî: ''Human immunodeficiencyImmunodeficiency virusVirus'' (HIV))<ref name="Human biology">Sylvia S. Mader, D., & Windelspecht, M. (2015). Biology (12th ed.). New York, NY: McGraw-Hill Education. </ref>. Ango AIDS navê nexweşiyê ye, HIV navê hokara nexweşiyê ye.
 
== Pêkhateya HIVê ==
Nexweşiya AIDS (bixwîne: ''eyds'') di navbera mirovan de cara ewilpêşîn, dili sala 1981ê dehat peyda bûdîtin<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology">OpenStax, Anatomy & Physiology, OpenStax ,2013 [https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology]</ref>. Çavkaniya nexweşiyê rojhilatê [[Efrîqa]]yê ye<ref name="Human biology"/>. Mirovahî ji zû da ji hokara vê nexweşiyê hayadar bû, lê ev nexweşî hetanê salên 1980ê tûşêtûşî mirovmirovan nedibû, tenê hin meymunmeymûn bi nexweşiya AIDSê diketin. Lê paşê, ji ber rûdana [[Bazdan|bazdanê]] (mutasyonmotasyon), bomaweyîkeristeyê yabomayîk yê vîrûsa HIVê guherî û cureyekîcoreyekê nû yê vîrûsa HIVê peyda bû,. evEv vîrûsa nû êdî dikarîbû tûşê [[Xane|xaneyên]] mirovmirovan jî bibe. Vîrûsa HIVê, virûsekvirûseka [[Asîda rîbonukleyî|ARN]]yî yê<ref name="visualizing-human-biology"/>, ango zanyariyênzanyarên bomaweyîbomayîk yên vîrûsê li ser zincirazincîra [[asîda rîbonukleyî]] (ARN) ye. Asîda rîbonukleyî (bi îngilîzî: ''RNA (Ribonucleic acid'') ji zincîrekzincîreka nukleotîdan pêk tê, ev zincîra ARNyê bi hêsanî rastê bazdanê tê û diguhere, loma heta niha li dij virûsa HIVê [[kutan]] (vaksîn) an jî dermanek bi bandor bi dest neketiye. HIV hokara nexweşiyek bêderman e<ref name="Human Biology."/>.
 
== Rêbaza tûşbînê bi xaneyên lîmfê ve ==