Şêx Mihemed Can: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
B MikaelF navê Şêx Muhemmed Can guherand û kir Şêx Mihemed Can
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
B Çavkanî dibêje Mihemed, ne Muhemmed
Rêz 1:
{{Infobox jînenîgarî
| nav = Şêx MuhemmedMihemed Can
| navê rastî =
| bernavk =
Rêz 8:
| roja jidayikbûnê = 1858-59
| cihê jidayikbûnê = Amed
| roja mirinê = 21'ê21ê Adaraadara 1910'an1910an
| cihê mirinê =
| hemwelatî =
| esil =
| serdem  = Sedsala 19'an19an
| dîn =
| eşîr =
Rêz 31:
}}
 
'''Şêx MuhemmedMihemed Can'''<ref>https://bnk.institutkurde.org/images/pdf/94ZG7VUYBC.pdf</ref> (1858-1910) [[fiqih|fiqihzan]], [[hedîs|hedîsvan]] û [[mentiq]]vanekî kurd e.<ref>https://kurdistanamin.wordpress.com/sex-mihemed-can/</ref>
 
Di 13ê meha şe´bana 1274ên (dike 1858-59ê Mîladîmîladî) Koçê de li Axtepeya girêdayê bi ser qeza Çinarê ve ([[Amed]]) hatiye dinyayê û di heştê Sibatasibata 1325ên Romîromî de (21ê Adaraadara 1909-10) jî çûye ber dilovaniya Xwedê.
 
Şêx MuhemmedMihemed Can Axtepî kurê [[Şêx Hesenê Nûranî]] ye, diya wî Şerîfe Xanim keça Mele Hesen e û birayê bindest ê Şêx Evdirehmanê Axtepî ye. Şêx MuhemmedMihemed Can jî sê kurên xwe hebûne; Muhemmed Hesîb, Muhemmed Mûnîr û Muhemmed Behcet.
 
Şêx MuhemmedMihemed Can xwendina xwe ya destpêkê li cem bavê xwe kiriye. Piştre di Medreseya bavê xwe ya li Axtepeyê de li cem Mele Selîm û Mele Muhemmed Emîn xwendina Nehw, [[tefsîr]], [[hedîs]] û [[mentiq]] xwendiye. Wî destûrnameya xwendinê ji Dersdarê menşûr ê Kurdistanê [[Mele Muhemmedê Kurmuşluyê]] wergirtiye. Piştî wergirtina destûrnameya xwendinê Şêx Muhemmed Can çûye [[Şam]]ê û ji xelîfekî [[Mewlana Xalid|Mewlana Xalidê Kurdî]] xelîfetiya Rêçika Nexşebendî jî wergirtiye.
 
Piştî wergitina xelîfetiyê Şêx Muhemmed Can şûnde vegeriyaye gundê xwe Axtepe û li şûna kekê xwe Şêx Ebdurehman di Medresê de desdarî kiriye ta ku çavên xwe ji dinya ruhnik girtine.
 
Berhemên Şêx MuhemmedMihemed Can a herî navdar, destana Leyl û Mecnûn e. Tarîxa nivîsandina vê pirtûkê, çewa ku wî bi xwe di malikeke li dawiya wê bi tarîxa koçê nivîsiye, pirtûkê di "Hezar û sêsed û du"duyan de kuta kiriye. Îcar ev tarîx li hember ya Mîladî dike 1884. Ji bilî vê, çend rûpel medhiyeyeke Şêx MuhemmedMihemed Can jî heye ku li ser Rewdneîma kekê xwe [[EbdurehmanêEvdirehmanê Axtepî]] nivîsiye.
 
Di Hezîranahezîrana 1992an de fotoqopiyê pirtûka Leyl û Mecnûn digel wêneyê Şêx M.Mihemed Can û kekê wî Şêx Evdirehman, bi alîkariya hin biraderan gihane min.
 
Ev nusxeya destana Leyl û Mecnûnê Şêx Eskeriyê kurê Şêx EbdurehmanêEvdirehmanê Axtepî di 1924an de ji nû ve dîsa bi tîpên erebî nivîsiye û di Temûza 1934an de jî kuta kiriye. Herçiqasî di wê navê re deh sal bihurîne û demeke dirêj e jî, lê bila nêye jibîrkirin ku rûxandina Serhildana Kurd a bi serokatiya Şêx Seîd tîna xwe li her tiştî kiribû.<ref>Şêx MuhemmedMihemed Can/ Leyl û Mecnûn, Kurdî/kurmancî, Pencînar We?anxaneyaWeşanxaneya Çanda Kurdî, Sverige/Stockholm, 1992, 352 rûpel, ISBN 91-630-1486-6 Tîpguhaztina ji alfabeya erebî: Zeynelabidin Zinar.</ref>
 
Ev teksta destana Leyl û Mecnûnê 148 rûpel e, digel beşa destpêk û ya dawî tê de 19 sernav û 1882 beyt hene. Helbestên wê hemû xweşxwîn û rewan in û bi deh kiteyan dikişin, qafiyeya her du rêzên malikan jî yek e.
Rêz 55:
===Çend helbest ji Leyl û Mecnûnê===
 
Şêx MuhemmedMihemed Can di destpêka pirtûka xwe de sedemê nivîsandina bi zimanê kurdî weha beyan kiriye:
{{Helbest|
Kurmancî qesaidê di mewzûn<br>
Rêz 87:
 
== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
 
{{Wêjevanên kurd}}