Feqiyê Teyran: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
B Tippfehler korrigiert
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina sepana mobîl Guhartina sepana iOSê
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{Infobox jînenîgarî
| nav = Feqiyê Teyran
| navê rastî = MihemedMuhemmed
| bernavk = Feqiyê Teyran, Feqiyê Gerok, Mîr Mihê, Miksî, Mîn û Hê
| wêne =
Rêz 13:
| eslê xwe = [[Kurd]]
| dîn = [[Îslam]]
| bav = Şêx EvdilahEbdullah
| hevjîn =
| dibistan = Medrese
| destûrname = [[Melayê Cizîrî]]
| çax = Sedsala 16 û 17'an
| bandorker = [[Ehmedê Xanî]], [[Şêx MemdûhMemdûhê Birîfkanî]]
| pîşe = [[Helbestvan]], [[Çîroknivîs]] û [[Fîlozof]]
| xelat =
Rêz 32:
Di gelek vegotin û nivîsan de behsa wê yekê tê kirin ku Feqiyê Teyran helbestvan bû. Ya rasti ew e ku ew ne tenê şaîr bû, lê di ber re fîlozofekî mezin jî bû. Di dema xwe de li ser hizir pir kûr bûye û pir nivîsandiye. Herçend zêde pirtûkên wî heta îro nehatibin jî, em dizanin ku wî ne yek an jî du, lê hinek pirtûk nivîsandine. Li ser [[felsefe]], [[dîrok]]ê, dema xwe de û pêşketinên dema xwe, hizre xwe aniye ser ziman.
 
Feqiyê Teyran li gundê [[Miks]]ê ji dayîk bûye, ko girêdayiyê [[Colemêrg]] (Hekarî) ye. Lê Mikis an jî [[Miks]], niha girêdayiyê [[Wan]]ê ye. Navê Feqiyê Teyran yê rastî jî, weka di çarînê de gotiye "MihemedMuhemmed" (Mîr MihemedMuhemmed) e. Feqî di helbestek xwe de jî navlêka xwe "Mîr Mihê" daniye. Ew bi xwe ji malbatek [[Mîrek|eşîrîyeeşîriye.]] Bavkalê wî ji [[Împaratoriya Osmanî|Dewleta Osmaniyan]] fermana mîrî yê girtine. Di dîroka [[wêjeya kurdî]] de cihekî bêhempa digire. Helbestvan, destannivîs û çîrok nivîsekî mezin e. Kurê mirekî kurd e. Berhemên nivîskar wek Şêxê Senan, Qiseya Bersiyayî û Qewla Hespê Reş e. Her wiha, di nav nivîskarên kurd de cara ewil pexşan nivîsiye (Ber Sîs).
 
Feqiyê Teyran perwerdeya medreseyê girtiye. Kesekî xwenda û zana ye. Di dema wi de axa Kurdistan û rojhilatê medreseyên olî hebû ne. Di van medreseyan de agahiyên olî, dersên ziman û wêjeyê hatine dayin. Bi navê “Feqî” peyva ilm û şagirtiyê ya “teyrê” ji berhema bi navê mentiq et-teyrê têt in. Ev berhema ku pir tê zanin a [[Etarê Nîşabûrî|Feridedîn Etar]] e. Wateya wê, axafitina çûka ye. Feqî hem ji aliyê şêwaza helbestnivîs e, hem jî ji aliyê ramanî ve tesîr ji Feridedîn Atarî girtiye. Mewlana jî tesîr ji ferasate tesewufî ya Feridedîn Atarî girtiye. Feqî di wêjeya kurdî de helbestvanekî girîng yê ku li ser xweza, evîn û tesewûfî nivîsiye.
Rêz 51:
== Bîblîografî ==
* [[Kovara W]], 29, sermawez-berfanbar 2009, r. 36-58. (Dosyayeke Feqiyê Teyran tê da heye)
* [[M.Mele XalidXalidê Sadînî]] (2000). Feqiyê Teyran (jiyan, helbest û berhemên wî). Nûbihar, Stenbol.
* Abdusamet Yigit, ''Feqiyê Teyran'', roman, 2009, Han, berlin. ISBN: 978-3-94040997-34-0