|
== Kevneşopiya Şahmaran ==
Li [[Kurdistan]]ê, divêt ku mirov bêje ku kevneşopîyeka Şahmaran, ku ji gelek aliyan ve tê ser ziman heya. neNe tenê weke mîtolojiyekê tê ser ziman. Ji wê zêdetir û maztir tê ser ziman. Di her malên kurdan de wêneyên Şahmaran, ku li ser [[Xaliçeyên Şahmaran]] ên hêtan hatina çêkirin û bi hêtan ve hatina dalaqandin hene. Ev alî, alieykê vê kevneşopiyê têne ser ziman. Di jiyanê de, li gor her [[komên civakê Şahmaran]] binirx hatiya kirin. Ev yek jijî dide nîşandin ku Şahmaran ne tenê bi nirxekê heya., Nene tenê weke kevneşopîyekê heya. Ev yek dide Nîşandin ku weke hizreke pîroz di nav xakê de heya. Bi vê yekê Şahmaran li ser lingan maya. Li KurdistsnêKurdistanê Naqşkirinnaqşkirin bi çêkirine [[wêne Şahmaran]] re ni nirx dibe. Hinekî bihêja û pîroz tê berçavan û ser ziman.
Bi xalîçe û tiştên ku bi nav û wêneye Şahmaran têne naqşkirin û çêkirin, alieykêli alîyekî nirx û kevneşopiya bi Şahmaran de tê ser ziman., Lêli aliyê dî jijî, bi ve gotin û pîrozkirinê re tê ser ziman. Pir mazin tê ser ziman. Deme ku bahs tê kirin, pir li ser tê sekinadin û hêjabûnak tê dayîn jê ra. Li gor baweriyekê tê ser ziman. Ji gelek aliyan ve vegotinên ku li ser hatina afirandin û vegotinên ku bi van vegotinan ve hatina zêdekirin û afirandin jijî hene. Hemû jijî yên demên berê ne. Di wan vegotinan de hinekan ji wan de ji aliyê şahmaranŞahmaran yê ku weke jineke pir xweşik hatiya afirandin, weke zilem jijî hatina nîşandin. Bi vê yekê zêdebûn hatina kirin. Vegotinên li ser Şahmaran, yên li aliyê Rojhilatêrojhilatê kurdistanêKurdistanê de gelekan ji wan, têde aliyê mirov "mêr" jijî hatiya nîşandin. Lê ji wî aliyê ve her ku çend wêneyên ku aliyê mirov mêr in, hatina çêkirin jijî, lê ew wêne wilo zêde derketina pêş di nav xalkê de. Ji ber ku li ser wêneyê şahmaranŞahmaran, ku aliyê mirov jin e, pir pîrozyeka mazin hatiya çêkirin û ew pîrozî ji ji aliyê bandûriyê ve pir mazin û bi bandûr bûya. Ev alî jijî, weke aliyekê din yê vegotina Şahmaran derkete pêş. [[Her afirandinên ku di nav xalkê de li gor çanda Şahmaran bi ve gotina Şahmaran ve hatina afirandin]] di nav xalkê de mazin dihatina vegotin û ser ziman. Navende [[Çanda Şahmaran]] û afirandinên bi wê ve jijî, [[Nisêbîn]] û [[Cizîra Botan]] bû.
Ji aliyê hizrî ve, ku di [[vegotina Şahmaran]] de, ku bahsa deme ku ew jin bûya ku tê kirin, weke demeke di aramî û aştiyê de tê ser ziman. Di naqabîna mirov û ajalan de jijî ew aramî û aştî heya. Mar bi ti mirovî ve nadin. Mirov ti marî ne kujin. Her weha herkesek li ber hevdû di başiyekê de ya. Di ve gotina Şahmaran de ev yek pir mazin derdikeve pêş. Lê bi vê yekê re du hizrên din jijî derdikevine pêş. Ew jijî, her weha yek bêbaxtiya mirov e, û ya din jijî her weha [[xamginiye dilê Şahmaran]] e. Di nav xalkê de jijî, deme ku bahsa xamginiyaxamgînîya dildilê Şahmaran dihata kirin, pêre xamginiya dilê mirov dihata ser ziman. kengîKengî dilê yekî xamgin bû, hingî ew xamginî dihata ser ziman. Deme ku yekî li yekî dî bêbaxtî jijî kiribana, di cih de hingî, ew bêbaxtiya ku hatiya serê Şahmaran dihata bîra mirov. DiiDi wê heyemê de jijî, pir bahsa wê dihata kirin. Bi ve yekê re [[Çanda Şahmaran]] afirî bû. diDi nava kurdan de jinên ku daq li ser li laşê xwe çêkirin, keçikên ku naqş dikirin, di naqşkirinên xwe de Şahmaran bi kar dianîn. Çi di [[Mîtolojiye Şahmaran]] de tê ser ziman, bihizir bê an jijî bi wênegerî bê, di naqşan de dihata afirandin.[http://www.pen-kurd.org/kurdi/Abdusamet-Yigit/diroka-shahmaran.html Dîroka Şahmaran-ji PENA Kurd hatîya vegirtin]
==Zanîn==
|
