Guhartoya 00:08, 25 adar 2019 biguhêre Ghybu (gotûbêj \| beşdarî) Rêveberên navrû, Rêveber 56.559 guhartin B HC: Zêdekirina Kategorî:Xane ← Cudahiya kevntir		Guhartoya 23:44, 3 çiriya paşîn 2019 biguhêre betal bike Biyolojiyabikurdi (gotûbêj \| beşdarî) 2943 guhartin BKurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina dîtbarî Cudahiya nûtir →
Rêz 1: [[Wêne:Biological cell.svg\|thumb\|250px\|[[Endamok]]ên xaneya eukaryotî: <br>(1) [[Dendikok\|Navikok]]<br> (2) [[Dendik\|Navik]]<br> (3) [[Rîbozom]]<br> (4) [[Vezîkul]]<br> (5) [[Retîkûlûma endoplazmî ya girûzî]]<br> (6) [[Heybera Golgî]]<br> (7) [[kakûtê xaneyê]]<br> (8) [[Retîkûlûma endoplazmî ya hilû]]<br> (9) [[Mîtokondrî]]<br> (10) [[Vakuol]]<br> (11) [[Sîtoplazma]]<br> (12) [[Lîzozom]]<br> (13) [[Sentrîol]] ]] '''Xane''' yekeya bingehîn a [[zîndewer]] e. Rêz 22: # Çalakbûna zîndewer, girêdayî çalakbûna hemû xaneyên xweser ên di laşê zîndewer de ne. # Di hundirê xaneyê de ji bo metabolîzmayê enerjî tê guhertin. # Di nav [[sîtoplazma]]ya xane, an ji di hundirê [[dendik\|navik]]ê xaneyê de ADN ([[Asîda deoksirîbonukleî]]) heye. # Zanyariya rakendî (genetîk) bi riya [[kromozom]]an (ADN û proteîn) derbasî xaneya nû dibe. # Bi gelemperî, pêkhateya kîmyayî a hemû xaneyan wekhev in Rêz 32: * Di hundirê her xaneyek de [[sîtoplazma]] heye. * [[Endamok]] a binavê [[rîbozom]] di hemû xaneyan de heye. * Di nav sîtoplazmayê an ji di hundirê ~~dendikê~~navikê hemû xaneyan de [[Asîdên nukleî]], [[ADN]] (Asîda deoksîrîbonukleî) û ARN (Asîda rîbonukleî) hene == Cureyên xaneyan == Li gor hebûn an jî tunebûna ~~dendikê~~navikê, du birr (cure) xane heye: [[Wêne:Prokaryote cell-ku.svg\|thumb\|250px\|Xaneya ~~Prokaryotî~~navikdestpêkî]] === Xaneya prokaryotî (xaneya ~~navik destpêkî~~navikdestpêkî)=== Hemû bakterî û arkebakteriyan xwediyê xaneya prokaryotî ne. Di zimanê Greek de wateya pro, pêşî, wateya karyon ji ~~dendik~~navik e. Xaneya bê ~~dendik~~navik wek [[xaneya navikdirustî]] (prokaryotî) tê bi nav kirin. Zîndewerên bi xaneya prokaryotî, yekxaneyî ne. Ango tu zîndewerên [[firexaneyî]], prokaryotî nîn in. Di xaneyên prokaryotî da xeynî [[rîbozom]] tu endamok tune ye. Reaksiyonên biyokîmyayî di nav sîtoplazmayê de çê dibin. Ji ber ku xaneyên prokaryotî bê ~~dendik~~navik in, asîdên nukleî, ADN û [[ARN]] li nav sîtoplazmayê de cih digirin. Xaneyên prokaryotî ji ên eukaryotiyan piçûktir in. [[Wêne:Plant cell structure ku.svg\|thumb\|300px\|Xaneya ~~Eukaryotî~~navikdirust]] === Xaneya eukaryotî (xaneya ~~navik dirustî~~navikdirust) === Zîndeweren ji cîhana protîstan, cîhana [[fungus]]an, cîhana riwekan û cîhana ajalan, hemû eukaryotî ne. Di xaneyên eukaryotî de ~~dendik~~navik heye û endamok bi parzûn dorpêç kirî di nav sîtoplazmayê de cih digrin. Hemû ajal û riwek [[firexaneyî]] (''multicellular'') ne û xaneyên wan [[Xaneya navikdirust\|xaneyên navikdirust]] (eukaryotî) ne. Hin endamên cîhana protîstan yekxaneyî ne. Wek mînak [[amîb]], [[euglena]] û [[paramesyûm]]. Lê hinek endamên protîstan firexaneyî ne. Wekî mînak kevzên avê û koloniya volvoxê. Hinek cureyên fungusan yekxaneyî ne, lê piraniya wan firexaneyî ne. Fungusê [[kufik]], fungusê [[meya]], fungusê [[jeng]]ê yekxaneyî ne. Karok (qarçik) ên bi kumik firexaneyî ne. Rêz 52: * [[Parzûna xaneyê]] * [[Sîtoplazma]] û [[endamok]]an * [[Dendik\|navik]]a xaneyê == Çavkanî ==

Xane: Cudahiya di navbera guhartoyan de