Mele Xelîlê Sêrtî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

| destûrname = Şêx Ehmed Reşîd û Mele Mehmûdê BahdînîBehdînî

| pîşe = [[nivîskarNivîskar]], [[fîlozof]] û [[alim]]

'''Mele Xelîlê Sêrtî''' an jî '''Xelîl bîn Huseyîn es-Sêrtî el-Omerî el-Kurdî ''' (z. 1754 Bidlîs – m. 1843 Sêrt) [[fîlozof]], [[wêje]]van û [[alim|alimekî]] [[Kurdkurd]] bû.<ref>http://asosindex.com/journal-article-abstract?id=11521#.VMNxd4m9Kc0</ref><ref>http://www.siirtliler.net/torunun-agzindan-molla-halil-es-siirdi-2105h.htm</ref>.

Mele Xelîl di sala 1754'an1754an li Hîzanê hatibû dinê. Ew endamê malbateka ku gelek [[alim]] û zana derxistibûn. Bavê wî Mele Hisen û kalê wî Mele Xalîd jî zanayên dînê Îslamê bûn.

Di salên xweyên biçûk de li cem bavê xwe dest bi hînbûna, [[Quran|Qur'anê]] kiriye. Li bavê xwe şunda li medreseyên din jî ders helgirt û îcazeta xwe ji medreseya Îmadiyê ji [[Mele Mehmûdê Bahdînî]] girt. Ji pê re wî meyl û şop da sofîtîyê kir û êntîsaba yek ji şêxên qedirîyê [[Şêx Ehmed Reşîd]] kir û di terîqetê de derbaza mertebeyên terîqetêyê pêşin bû. Ew li ser [[fiqih]], [[hedîs]] û [[tefsîr]]ê pêşve çû û li medreseyê Meydanê penc salan ders dan. Pê re koça hêlê [[Sêrt]]ê kir. Wî dest bi nivisîna helbestan ji pê der xistina fermanekê bo birayî xwe Mele Îsmaîlê Hîzanî re dike. Wî di sala 1843an de wefat kir. Wî di jiyana xwe de gelek pirtûkên ku di medreseyên Kurdankurdan de dihatinî xwendin nivisîbûn.<ref>http://www.dogruhaber.com.tr/mobil/Haber.php?id=22004</ref><ref>http://www.kitapavrupa.com/yazar/mele-xelile-serti/700303.html</ref>.

''Xelîlê Sêrtî 24 an jî 25 pirtûk nivîsandiyenivîsandine, 8 ji wan bi [[kurdî]] ne yên bi [[erebî]] ne.''

# Tebsîret-ul -Qulûb

# Tefsîretu Axir Îla Sûretî-l -Kehf

# Tesîsu Qewa'îd-ul -'Eqaîdî Kurdîye

# Dîyau Qelbî-l -'Urûfî (menzûm)

# Şerhu Ela Menzûmetî-l -şattîbîyyetî Fît'tecwîd

# Mehsûl-ul -Mewahîbî

# Muxlis- Kîtabu Fî Usûlî-l -Fiqhî

# Kîtabu Fî Usûlî-l -Hedîs

# Zubdetu Ma Fîl Fetawa El -Hedîsîyye

# Nebzetu Mîn-el -Mewahîb-îl -Medenîye

# Nehculenam Bî Luxet-îl -Kurdîye <ref>http://www.kitapyurdu.com/yazar/mele-xelile-serti/147361.html</ref>(menzûm)

# Şerhu Elel Qesîdet-îl -Mehzîye

# Îzhar-ul -'Usûn

# El Qamûs-ul -Sanî

# Rîsaletu Fîl -Mecazî Wel -Îstî'are

# Rîsaletu Fîl -Adab-îl Behsî Wel -Munazere (menzûm)

# Rîsaletu Fîl -We'zî

# El Mentûq-ul -Zumrûdîye (menzûm)