Komara Korêyê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Gorî mîtolojiya damezirandinê ya Korêyê tarîxê Korêyê bi damezirandina Joseona efsanewî li sala 2333 B.Z. ê dest pê dike. (Wek Gojoseon jî tê zanîn, ji ber ku li sedsala 14emîn da jî xanedanekî bi heman navî hebû; pêşbendê Go- tê maneya "kevn" yan jî "ya berê") Gojoseon heta ku bakurê nîvgirava Korêyê û hin deverên [[Mançurya]]yê bi dest xist fera bû. Piştî ku bi [[Xanedana Han|xanedanê Hanê]] ya [[Çîn]]ê ra ket nav pevçûnên bêhesab [[Gojoseon]] parçebû û [[Korê]] ket serdema Proto-Sê-Qiraltiyan. Di destpêka vî serdemê da [[Qiraltiya Buyeoyê|Buyeo]], [[Okjeo]], [[Dongye]] û yekîtiya [[Samhan]]ê nîvgirava Korêyê û deverên li başûrê Mançuryayê dagir kirin. Piştî hilweşîna van dewletan, dewletên çûçik wek [[Goguryeo]], [[Qiraltiya Baekjeyê|Baekje]] û [[Qiraltiya Sillayê|Silla]] mezin bûn û nîvgiravê binavê [[Sisê Keyaniyan]] zeft kirin. Dû re hersê keyaniyan jî ji hêla Sillayê ve hatin zeftkirin. Bi vê yekê ra li Korêyê serdema Dewletên Bakur - Başûr dest pê kir. Bi vê yekê pirraniya nîvgirava Korêyê ket bin destê [[Sillaya YekpareYekbûyî]] û di heman demê da jî [[Qiraltiya Balhaeyê|Balhae]] jî li bakurê Goguryeoyê hebû. Li heyna Sillaya YekpareYekbûyî hunerê helbestnivêsandinê û huner hate teşwîq kirin, çandeya [[Budîzm]]ê pêş ket. Pêwendiyên di navbera Korê û Çînê li vê heynê rind man. Lê belê Sillaya YekpareYekbûyî ji ber berberiyên navxwayî her ku çû lawaz bû û li sala 935ê da teslîmî [[Goryeo]]yê bû. Cîranê Sillayê ku li bakurê vê dimîne Balhae, wek wêrisê Goguryeoyê hat damezirandin. Li dema xwa ya herî rind Balhae beşekî mezin ya Mançuryayê û hinek deverên [[Rûsya]]ya hiroyîn zeft kir. Balhae li sala 926ê ket destê [[Kîtaniyan]].

Li gorî planê ku siftê hat kirin li dema Deklarasyona [[Qahîre]]yê qirarêqerarê Korêyekî yekpareyekbûyî hate dan. Ji ber Şerê Sar di navbera Yekîtiya Sovyetan û DYAyê dwudu hikûmat hatin damezirandin. Her yekî bi îdeolojiya xwa rêh li ber dabeşbûna Korêyê vekirin. Bi vî awayî li sala 1948ê Korê dabeş bû û dwudu dewletên serbixwa pêk hatin. Li Bakurê Korêyê gerîlayê berê û çalakvanê komunîst [[Kim Il-sung]] bi piştgiriya Sovyetan bi hêz bû û li Başûrê Korêyê jî siyasetmedarê rastgir ku li sirgûnê bû Syngman Rhee erkê serekcimhûrkiyê ya Başûrê Korêyê girt ser xwa.