Hevkêşeya dîferensiyel: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{çavlêgerandin}}
 
'''Wekheviya dîferensîyeldîferensiyel''' ji [[wekhevî]]yên fonksiyonan û [[derîvatîv]]ên wan dihewîne re têt gotin<ref>{{cite book
|title=Elementary Differential Equations and Boundary Value Problems
|first1=William E. Boyce
Rêz 7:
|publisher=WILEY |year=2010 |isbn=978-0-470-39873-9 |page=1 |url=http://books.google.com.tr/books?id=YOscSwAACAAJ&dq=elementary+differential+equations+and+boundary+value+problem&hl=tr&sa=X&ei=yWfwT8_ID-XP4QTNi6HWDQ&ved=0CDMQ6AEwAA}}</ref>
<ref>http://mathworld.wolfram.com/DifferentialEquation.html "A differential equation is an equation that involves the derivatives of a function as well as the function itself"</ref>.
Di [[zanist]] û [[endezyarî|endezyariyên]]yên nûjen da pirr giring in. Çimkî wekheviya dîferensîyeldîferensiyel kanin bûyerên natûrel bi modêlan teswîr bikin. Van modêlan ji [[guherrbar]]ên fîzîkî [[fonksiyon|fonksîyonên]] matematîkî peyda dikin. Bo van fonksiyonan [[modêla matematîkî|modêlên matematîkî]] têt gotin.
 
Derên cudabûna çendanîyekê bi cudabûna yek an jî çend hebên din diguherre, kanin bi wekheviya dîferensîyeldîferensiyel bêne modêlkirin. Ji ber ku di zimanê matematîkê de <math> \frac{dy}{dx} \,\!</math> îfade dike ku cudahiya <math>y</math> bi cudahiya <math>x</math> çiqas diguherre. Û wekheviya vê îfadeyê an jî ên mîna wê dihewînin jî wekheviya dîferensîyeldîferensiyel in. Wek manend, lezgîniya ('''v''') tiştekî ji jor dikeve kane wek fonksîyonekfonksiyonek zeman (<math>t</math>) bête nivîsandin. Hêzên li ser vê objeyê giraniya wê ('''F''' = m'''g''') û hêza ku ji alyê hewayê ve tesîrî wê dike ne (γ'''v'''). Yanî hêza net kane wek '''F''' = m'''g'''-γ'''v''' bête nivîsandin.
Ji qanûna Newton a duyem em zanin ku:<br />
<math>\mathbf{F} = m\,\frac{\mathrm{d}\mathbf{v}}{\mathrm{d}t} = m\mathbf{a}</math> ye.<br />
Rêz 18:
{{...}}
 
==Cûreyên Wekheviyawekheviya Dîferensîyeldîferensiyel==
Wekheviya dîferensîyel bi çendîn awayî kanin bêne sinifandin.
 
Rêz 30:
{{...}}
 
==Çend wekheviyên dîferensîyeldîferensiyel==
===Fîzîk û endezyarî===
* [[Qanûna Newton a Duyem]] di [[dînamîk]]ê de