Sîtoplazma: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Jcb (gotûbêj | beşdarî)
Guhertoya 697133 ya CommonsDelinker (gotûbêj) şûnde kir
Etîket: Betal bike
BKurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Blausen_0208_CellAnatomy_ku.png|thumb|250px|Di nav sîtoplazmayê de gelek lebatokendamok hene.]]
Li gel sîtoplazma, tegîna [[protoplazma]] jî ji boy vî pêkhateyê tê bi kar anînbikaranîn. Sîtoplazma dişibe [[spîka hêkê]], [[nîvherikoyî]] û [[nîvruhnik]] e. Ji ber ku di nava wê de molekulên hûrik û gir hene û bi hev re tevdigerin, sîtoplazma madeyek kolloîdal e û hundirê xaneyê de, navbera [[lebatokendamok]], [[dendik]] û parzûnê tijî dike. Sîtoplazma bi [[parzûna xaneyê]] dorpêçî ye.
 
[[Wêne:Average_prokaryote_cell-_ku.svg|thumb|250px|Di nav sîtoplazmaya xaneya prokaryotî de tenê lebatokaendamoka rîbozom heye.]]
Xaneyên [[prokaryotî]] di nav sîtoplazmayê de ji bilî [[rîbozom]], tu lebatokendamokok nahewînin. Pekhateyên ku di nav sîtoplazmayê de cih digirin û ji bo xaneyê hin karên taybet dikin, wekî lebatokendamok tên bi nav kirinbinavkirin. Beşa sîtoplazmaya bêlebatokbêendamok, wekî [[sîtozol]] tê bi nav kirin. Sîtoplazma ji %80ê ji avê pêk te. Ji bilî avê, gelek molekulên organîk û înorganîk ên wekî [[glukoz]], [[asîdên amînî]], [[asîdên nukleî]], [[asîdên rûnê]], sodyûm, kalsîyûm hwd.jî di nav sîtozolê de cih digirin. Ji xeynî vana, rîşalkên proteîn jî wekî torek di nav sîtoplazmayê de belav dibin û [[kakûtê xaneyê]] (cytoskeleton) pêk tînin.
 
Piraniya karûbarên xaneyê di nav sîtoplazmayê de pêk tê. Bi gelemperî, xaneyên ciwan, ên ku metabolîzmayê wan bi lez û bez in, sîtoplazmaya wan jî pir e.