Rojavaya Kurdistanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Wêneyê bi navê Coat_of_Arms_of_Rojava.png ji gotarê hate jêbirin, ji ber ku ew li Commonsê ji aliyê Jcb ve hate jêbirin. Sedema jêbirinê: per c:Commons:Deletion requests/File:Coat of Arms of Rojava.png
Avestaboy (gotûbêj | beşdarî)
Min navê Îskenderê mezin girêdar kir û ji bo peyva dîn peyva ol nivîsand. Her wiha min zaravahinek standart kir.
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Rêz 315:
Di demên berî zayinê de, di dema Gûtiyan de jî, di nava sînorê gûtiyan de bûya. Piştî gûtiyan re ku hûrî û mîtanî hatin, êdî ew herêm bû weke navend û paytexta wan ku ew lê pêşketin û mazin bûn. Li herêmê, di dema Sumeriyan de, di dema Xanadana Ur de jî, ev herêm ji wê re û ji pêşketina wê re bûya hîm. Ji her sê xanadanên Ur´an re jî wusa bûya. Î ro, di roja me de ku dikeve naqabîna Afrîn û Halabê de, di dema Sumeriyan de ku ji wê re ´Marî´ dihat gotin, nivîsa pizmarî ku li wir hat dîtin, û tercûmeyên wê bi navê "hurrian and hurrian names in the mari tekst" de navê "Kobanê" û hwd hena. Marî, di dema hûrî û mîtaniyan de di nava sînorê hûrî û mîtaniyan de bû.
 
Di dema hûrî û mîtaniyan de, pêşketina xwe di aramiyê de vê herêmê jiyan kiriya. Lê piştre, di dema Asûriyan de, rastî hêrîşan hatiya. Di dema [[Îskenderê mekedonîMezin]] de jî re rastî hêrîşan hatiya. Mediya, di dema ku li herêmê bû desthilatdar ewder di nava sînorê xwe de girt û bi wê re li ser herêmên anatolia jî karî ku serdestiya xwe bide herêkirin. Di pirtûkên pîroz de bahse Nemrûd tê kirin ku di dema Birehim xelîl de jiya ya. Nemrûd jî, di dema xwe de li vê herêmê xwe kiriya hikimdar. Çanda herêmê, heta dema derketina îslemiyetê li gor çanda êzdayiyê bû. Piştre îslemiyetê ewder jî kirina bin destê xwe de û guharand. Piştre, wê demên desthilatdariyên kurd ên dewletên kurd Merwaniyan û Eyûbiyan li herêmê pêş bikevin. Wê herêm, di dema Eyûbiyan de, ji sadsale 11´min û heta sadsale 16´min, wê di bin destê desthilatdariya xanadana eyûbiyan de bimêne. .<ref>Abdusamet Yigit, ''Pirtûka, ´di sedsale 21´ê de şoreşa kurd: rojava´</ref> Piştî ku Osmanî pêşketin, êdî osmaniyan, ewder weke eyeletekê desthilatdariya aşîrên kurd herêkiriya.
 
== Zimanê ku lê tên axiftin ==
Rêz 321:
Zimanê ku zêde tê axiftin [[zimanê kurdî]] zaravayê [[kurmancî]] ye. Lê [[zimanê erebî]], asûrî û hwd jî li herêmê dihên axiftin. Li herêmê, rojnameyên bi kurdî, TVyên bi kurdî jî hene. [[Ronahî Tv]], TVya kurdî ya rojavayê kurdistanê ya. Ji aliyê çapameniyê ve, piştî ku şoreşa rojavayê kurdi bû, êdî hin bi hin pêşveçûnên di qada çapameniyê de jî roj bi roj dibin.
 
== DînOl ==
DînênOlên ku li herêmê dijîn, weke olên sereke [[Îslam]]iyet, [[Êzîdî]]tî û [[Mesihî]] ne. Lê mezhebên van olan, ku mirovên ji wan jî hene. Ji sedî 80îyê wêderê [[misilman]] in. Hejmareke mezin ya êzîdiyan jî li herêmê heye û ev jî li gorî ku tê gumankirin ser sedî 10an re ye. Lê gelekan jî, ji herêmên xwe koçberkirine. Berê, ev hejmar pir zêde bû. Her wusawisa, mesihiyê li herêmê di derûdorê sadî 10´an de ne. Asûrî, piraniyan, ola Mesihiyê ne. Lê ku ne pir zêde jî bin, Kurdên Mesihî jî hene. Her wusawisa, [[Kurdên cihû]]yen jî berê li wir dijîn. Heta dema rejima [[Be's]]ê li wir dijîn pişre, hinekan ji wan goçî Îsraîlê kirin û hinekan jî goçî welatên ewropî kirine. Îro, her wusawisa zêde [[cihû]] li herêmê nemane. Lê li çend cihan, hê jî kinîştên wan hena ji bo bergkirinê.
 
== Bajarên Rojavaya Kurdistanê ==
Rêz 357:
Desthilatdarî, îro destê kurdan de ya. Kurdan, rêveberiya xwe ya xweser a rojavayê kurdistan ragihandin. Herêma rojavayê kurdistanê, li sê kantonan beşkirin û rêveberî û hikimetên wan ava kirin. Ev hersê kanton jî, ´kantona Cizîrê´. ´kantona Kobaniyê´ û ´kantona Efrînê´ ya. Îro, rojavayê kurdistanê, ji aliyê van hersê rêveberiyên xweser ên kurdistanî ve tê bi rê ve birin. Herêm, bajarê wê ê mazin Qamişlo ya. Qamişlo, weke paytaxta herêmê jî tê dîtin.
 
Hersê kanton jî, hikimeta wan, ji 22 wezeretan pêk tê. Ew wezeret, xwe li herêmê bi rêxistin dikin û herêmê bi rê ve dibin. Kurdan, piştî ku bi xalkên din ên li herêmê re şoreşa rojava kirin, êdî ew rêveberî jî hatina avakirin û ragihandin. Lê rêveberiyên herêmê, ji aliyê welatên herêmê ên weke tirkiya, Îran û rêveberiya kurd a başûrê kurdistanê ve hatiya xistin bin ambargoyê de. Piştî ku rêveberiya xweser hat ragihandin, ew êdî care pêşî bû ku rêveberiyaka ki ji xalkê li herêmê hatibû avakirin. Lê hêzên weke Tirkiye ji ber ku li dijî rêveberiya bi destê kurdan bûn, hin kurdên ji herêmê di bin navê ENKS`ê re bi rêxistin kirin û li ser wan re xwestin ku rewşeka qatkirî a siyesî biafirênin û bi wê re jî derbeyê li rewş siyesîramyarî a Rojavayê kurdistanê bixin.
 
Piştî ku kurdê rojavayê kurdistanê, bi xalkê din ên li herêmê re ku rêveberiya rojavayê kurdistanê avakirin û ragihandin, êdî bidest dîplomasiya naskirina wê kirin. Gelek heyet avakirin û şandina welatên ewropî û welatên din ên cihanî ku xwe bidina nasîn.