Sipil: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Hê pirtir wêne yên kurdikirî, zanyarî û çavkanî lê zêde kir.
BKurteya guhartinê tine
Rêz 4:
'''Sipil''', bi înglîzî navê sipilê “spleen”e<ref>"Spleen." Merriam-Webster.com. Merriam-Webster, n.d. Web. 23 Oct. 2018.[https://www.merriam-webster.com/dictionary/spleen]</ref>, bi erebî jî “thal” e(طحال). Li nav gel de ev lebat(organ) wekî '''spil'''<ref>Kovara Kurmancî 7, Înstîtuta Kurdî ya Parîsê</ref><ref name="r1">Ezîz Reşîd Akreyî (1978). Giyanê mirovî. Kora Zanyarî ya Kurdî</ref>, '''didanxoşk'''<ref name="r1"/>, '''fatereşk''' <ref>[[Anatomiya Bedena Mirovan]], ([[Hüseyin Bektaş]]) û [[Gîyanê mirovî]], ([[Ezîz Reşîd Akreyî]]).</ref>, '''xalxalk'''<ref name="r1"/> an jî '''dêdik'''<ref name="r1"/> jî tê nasîn. Sipil bi [[sîstema gera xwînê]] û bi [[sîstema bergiriyê]] ve tekîldar e. Sipil xirokên sor enbar dike<ref name="Anatomy and physiology"/>, xaneyên xwînê yên di kotayiya jiyana xwe de ne, li sipil tên hilweşandin. Herwiha sipil dijaten berhem dike û bergiriya laş dirûst dike.
 
Sipil endama herî gewrê ya [[sîstema lîmfê]] ye. Li jorê valahiya zik de li aliyê çepê, li binê [[nawpençik]]ê de cih digire. Li nêzê sipilê, [[gede]], [[pankreas]] û [[gûrçikgurçik]]a çepê heye. Qebareya sipil bi qasê kulma(mist) mirov e<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA"> ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA, [https://www.britannica.com/science/spleen-anatomy]Spleen</ref> . Giraniya sipil a asayî 200 gram e. Dirêjiya sipilê 12 cm, firehiya wî 7 cm , stûriya (qalinî) sipilê 2,5 cm ê<ref name=" Anatomy and physiology">Waugh, A., Grant, A., Chambers, G., Ross, J. S., & Wilson, K. J. (2014). Ross and Wilson anatomy & physiology in health and illness 12th ed.</ref>.
Korpele(dergûşa hîn di zikê dayika xwe de) hetanê pênc mehî li sipil xirokên sor û xirokên spî berhem dike<ref>Medical News Today[https://www.medicalnewstoday.com/articles/320698.php],All about the spleen</ref>, sipila korpele, piştî pênc mehî karê berhemanîna xaneyên xwînê radiwestîne, edî mejiyê(mox) hestî dest bi çêkirina xaneyên xwînê dike.
Spil bi xaşeya ji bestereşane hatiyê pêçandin<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA"/>. Di hundirê xaşeyê de du cureyên şaneya sipilî heye, '''kiroka sor''' û '''kiroka spî'''.