Serdema bronzî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
QazîKurd (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Ferrus (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Urnenfelder_panoply.png|thumb|150px|Hin amûrên giştî yên ku heta domahiya serdema bronzê hatine çêkirin.]]
'''Serdema bronz''' an jî '''Serdema tûnc''', navê demekê ye ku mirov ji [[amêjen]]<nowiki/>a  bronzê amûr çêdikirin.<ref>Childe V.G. 1930. ''The bronze age''. New York: Macmillan.</ref>

Bronz bi asas awêteya [[Pîl (metal)|pîl]] û [[Sifir|sifirê]] ye. Kereseyên wekî [[kevir]] û darîn jî ji bo amûran dihatin bikaranîn belam bronz hem ji bo birîn û qesifandinê ji din çêtir bûn û dirûvdan (şekildan) jî hêsantir bû.Serdema bronzê li her cih bi heman demê de nebûn. Çunkî hawîş ji hev dûr bûn û di navbera wan de têkilî hê çênebû bûn. Serdema bronzê li rojavaya [[Ewropaya Rojava|Ewropa]]<nowiki/>yê di navbera  salên 2000 û 800 a beriya zayînê de dom kir. Belam serdema bronzê li Mezopotamyayê di beriya zayînê sala 3300an de dest pê kiri bû.<ref>Pernicka E. ''et al'' 2003. Early Bronze Age metallurgy in the northeast Aegean. In: Wagner G.A., Pernicka E. and Uerpmann H-P. (eds) ''Troia and the Troad: scientific approaches, natural science in archaeology''. Berlin; London : Springer, 143–172.ISBN 3-540-43711-8</ref> Heya wê demê, mirovahî aletên xwe yên metalî ji metalên wek zêr, zîv û paxir/sifir çêdikirin û ew metal bi awayê xwe yê xwezayî dihatin bikaranîn.
 
Serdema bronzê dewra navîn a Sîstema Periyodîk a sê beshî ye ku ji aliyê dîroknasê çaxa kevnar Christian Jürgensen Thomsen ve hatiye amadekirin. Li gorî vê sîstemê dîroka zûkayî ya ewropî û medîteran‘ ji sê beshan pêk tê ku navên wan ‚çaxa kevirî‘, çaxa bronzî û çaxa hesinî ye.
 
Navê „serdema bronzê“ di sala 1836ê de cara ewil di rojnameyeke muzeyan de ji aliyê dîroknasê danîmarkî Christian Jürgensen Thomsen ve hatiye bikaranîn.
 
 
 
Bastannas, wiha difikirin ku mirov di serdema bronzê de ji berê tertîptir bûn. Çunkî çêkirina amûrên [[Kanza|metal]] pir zor bû û hewcetî pê hin hunerwerî dibûn. Ev mirovên ku xwediyê van hunerweriyan bûn, ji mirovên din girîngtir bûn. Ev amûrên metal ên nû hate firotin an jî standin û bi vî awayî bazirganî di navbera mirovan de hate kirin.