Wêjeya kurdî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

''KURDÎ'', Zanîngeha Mardîn Artukluyê Enstîtûya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî (Teza Lîsansa Bilind) http://en.calameo.com/read/005071515f777d4f17abe</ref>. Ya duyemîn ''[[Xatê Xanim]]''a (1958) [[Eliyê Ebdilrehman|Eliyê Evdilrehman]] e. Her wiha [[Mîroyê Esed]], [[Seîdê Îbo]] û [[Heciyê Cindî]] jî di [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Sovyet]]<nowiki/>ê de romanên xwe weşandine. Lehengên romanên kurdên wir kesên îdeal bûn û başî û nebaşî li gora pîvanên bîr û baweriyên nivîskêr dihatin diyarkirin. Herçiqas di navbera salên 1940 û 1970an de romanên kurmancî nehatibe nivîsandin<ref>[[Îbrahîm Seydo Aydogan|Îbrahîm Seydo AYDOGAN]], ''75 sal û 200 romanên kurdî(kurmancî),'' kurdîgeh.com (''2011-02-14)'' http://www.kurdigeh.com/authors.aspx?an=43&aid=31</ref> jî romana kurdî him ji ber rakirina qedexeyê ya li ser kurdî li [[Tirkiye|Tirkiyê]] him jî li [[Ewropa|Ewropayê]] di navbera salên 1990 û 2010an de him ji aliyê naverokî ve û him jî ji aliyê hejmar ve bûye qadekî berhemdar û mezin. Di nav nivîskarên kurd de, yê ku herî pir romanên kurdî nivîsî û weşand [[Mehmed Uzun]] e. Di gel wî, nivîskar [[Yekta Uzunoglu ( Yekta Geylanî)]]http://yektauzunoglu.com/de/archiv/ein-kurde-im-mahlwerk-des-uberganges/ <ref>Yekta Uzunoglu </ref>,[[Medenî Ferho]], [[Helîm Yûsiv|Helîm Yusiv]], [[Hesenê Metê]], [[Firat Cewerî]], [[Lokman Polat]], [[Mihemed Dehsiwar]], [[Suleyman Demir]], [[Mezher Bozan]], [[Xurşîd Mîrzengî]], [[Zeynelabidin Zinar|Zeynelabîdîn Zinar]], [[Eyub Mîlan]], [[Aram Gernas]], [[Mistefa Aydogan|Mustafa Aydogan]], [[Îbrahîm Seydo Aydogan]], [[Abdusamet Yigit]], [[Bûbê Eser|Bubê Eser]], [[Laleş Qaso]], [[Mîr Qasimlo]], [[Ayebe|L. Ayebe]], [[Remezan Alan]], [[Adil Zozanî|Adîl Zozanî]], [[Omer Dilsoz]], [[Serkan Birûsk]], [[Mehmet Kemal Işık|Torî]] û hwd. jî romanên kurdî nivîsîn û weşandin<ref>[[Lokman Polat]], ''REWŞA ROMANA KURDÎ Hunera Romanê û Nirxandina Wê Lêkolîn | Nirxandin | Analîz'', Weş. Çandname, E-pirtûk (2018) https://yadi.sk/i/h0O_Zsni3RpNnK</ref>.

Çeşnên wêjeyî yên mîna [[Ceriban (wêje)|ceriban]], [[Rexneya wêjeyî|rexne]], [[bîranîn]] û hwd. di gelek kovarên wêjeyî de mîna [[Hawar (kovar)|Hawar]], [[Ronahî (kovar)|Ronahî]], [[Roja Nû (kovar)|Roja Nû]] û [[Riya Teze (rojname)|Riya Teze]] hatin weşandin û nemaze bîranîn û [[Ceriban (wêje)|ceriban]]<nowiki/>ên nivîskaran dawiyê wek, pirtûk hatin berhevkirin. Kurdolog [[Thomas Bois]] di pirtûka xweye ''The Kurds'' de, ku di sala 1966an [[Libnan]]<nowiki/>ê de bi zimanê [[Zimanê îngilîzî|îngilîzî]] çap bûye, dibêje ku, li [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Sovyetê]] [[Emerîkê Serdar]] û [[Ordîxanê Celîl]] nivîskarên ewil in, ku dest bi rexnekirina wêjeya kurdî kirine<ref>[
[Thomas Bois[Wêne:Http://yektauzunoglu.com/de/archiv/kurdische-volksdichtung-spiegel-der-kurdischen-seele/|thumb|http://yektauzunoglu.com/de/archiv/kurdische-volksdichtung-spiegel-der-kurdischen-seele/]]
''''''Nivîsa stûr'''''Nivîsa xwar''''', ''The Kurds'', Published by Khayat Book & Publishing Company (1966, Beirut)</ref>. Di bîst salên dawî de di qada ceribanê de gelek berhem hat dayîn: ''Kulîlkên Hinaran'' a [[Mehmed Uzun]], ''Kultur, Huner û Edebiyat'' a [[Firat Cewerî|Firat Cewerî,]] ''Rewşa Romana Kurdî'' ya [[Medenî Ferho]] yek ji wan in. Her wiha gelek bîranînên nivîskar û helbestvanan jî hatin weşandin wekî mînak ''Bîranînên Min'' a [[Osman Sebrî]] û ''Mikurî'' ya Emerîkê Serdarî.