Lîpîd: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Jcb (gotûbêj | beşdarî)
Guhertoya 697081 ya CommonsDelinker (gotûbêj) şûnde kir
Etîket: Betal bike
→‎Rûn (trîglîserîd): wêneyek lê zêde kir
Rêz 2:
 
== Rûn, fosfolîpîd, steroîd û kolesterol ==
 
=== Rûn (trîglîserîd) ===
Rûn makromolekul in lê ne polîmer in. Pêkhateya molekula rûnê ji du cure molekûlan, ji glîserol(glîserîn) û asîdên rûne pêk te. Glîserol alkola sêkarbonî ye, li ser her karbonê koma hîdroksîlê heye.
[[wêne:Glycerin - Glycerol.svg|thumb|200px|Glîserol]]
[[Wêne: Fat_triglyceride_shorthand_formula.svg|thumb|200px|Trîglîserîd(Rûn) ji glîserol û sê asîdên rûnê pêk tê]]
 
Rûn makromolekul in lê ne polîmer in. Pêkhateya molekula rûnê ji du cure molekûlan, ji glîserol(glîserîn) û asîdên rûne pêk te. Glîserol alkola sêkarbonî ye, li ser her karbonê koma hîdroksîlê heye.
 
Hejmara karbonên di nav [[asîdên rûnê]] dibe ku ji 4 heta 24 an be. Lê asîdên rûnê bi gelemperî ji zincîra 12 - 22 karbonan pêk tê.
Line 11 ⟶ 12:
Molekula rûnê ji çar beşan pêk tê. Yek glîserol û sê heb asîdên rûnê molekulek rûnê pêk tîne.
Rûn bi [[dehîdrasyon]]ê çê dibin. Navbera glîserol û asîden rûnê de bendên esterê ava dibe.
[[Wêne: Trîglîserîd_ku.png|thumb|200px|Trîglîserîd (Rûn)]]
 
Rûnê nivişk, rûnê gulberojê, don û bezê goşt hemû rûn in, lê molekulên wan ne wekhev in. Pêkhateya hemû rûnan da glîserol yek cure ye. Lê gelek texlîdên asîdên rûne hene, loma sedema cure bûna rûn ne ji ber glîserolê, lê ji ber cureya asîda rûnê ye. Ne tenê hejmara karbonan, lê hejmara bendên di navbera karbonên asîdê jî cureya asîda rûnê diyar dike.
Rêz 46:
==== Margarîn ====
Margarîn ne rûnekî xwezayî ye. Rûne neterbûyî yên riwekan bi hîdrojenê tên têrkirin û bi vî awayê margarîn çê dibe.
 
 
=== Fosfolîpîd ===