Joseph-Louis Lagrange: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine
QazîKurd (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 25:
Ew di sala 1766'an de li ser qewîtiya Euler û d'Alembertê ve dest pê gerînendetiya matematîkê ya ''Akademiya Zanistan a Prûsyayê'' kir. Ew ji 20 sal pirtir li wê derê ma û di vî wextî de gelek berhem anî holê. Di heman katî de jî ew gelek xelat ji ''Akademiya Zanistan a Fransayê'' girt.
 
Dozîneya wî ya ku di sala 1788'an de li ser mekanîka analîtîkanalîtîkî kiri bûkiribû, piştî Newtonê xebata herî berfireh bû û ev dozîne di sedsala nozdehem de ji bo pêşvebirina fizîka matematîkî pir alîkar bû.<ref>Lagrange, Joseph-Louis 1888–89. Mécanique Analytique, 4th ed., 2 vols. Paris: Gauthier-Villars et fils.</ref>
 
== Jîna wî ==
Malbata wî îtalyan bû, belam li ber vê jî bav û kalên wî yên Fransayî hebûn. Di sala 1787'an de wexta ku 51 salî bû ji Berlînê mala xwe bir Fransayê û li Fransayê bû endamê ''Akademiya Fransayî'' û heta dawiya jîna xwe li Fransayê ma. Ji ber vê yekê Lagrange carna wek [[Fransayî]] carna jî wek [[Îtalyan]] tê ramankirin.
 
Di sala 1794'an de wexta ku ''École Polytechnique'' vebû, li wê derê profesorê analîz ê yekem bû. Lagrange di 10ê10'ê avrêla sala 1813'an de li Parîsê mir û navê wî jî wekî navên endezyar, matematîkzan û zanyarên Fransayî, li ser [[Barûya Eyfelê]] hate nivîsandin.
 
== Hevkêşeya Defransiyel a Lagrange ==
Rêz 37:
Hevkêşeya Lagrange bi vî awayî ye :: <math>y = xg(y')+ f(y')</math><ref>''Çözümlü Diferansiyel Denklem Problemleri'','''Doç.Dr. Erhan Pişkin''', rûpela 193yem</ref>
 
Ji bo çareserkirina giştî ya vê hevkêşeyê, li gorî x'ê darişteya her du aliyê hevkêşeyê tê girtin. Lê belê di serî de ji bo ku di çareserkirinê de tevlihevî çê nebe, em ji darişteya y'ê re p dibêjinbêjin.(<math>y'=p</math>)
 
<math>{dy \over dx} = g(p) + xg'(p){dp \over dx}+f'(p){dp \over dx}</math>