Dabeşbûna nîvekî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine |
|||
Rêz 1:
[[Wêne:Binary fission anim.gif|thumb|200px|Zîndewerên yekxaneyi bi dabeşbûna nîvekî zêde dibin]]
[[Dabeşbûna mîtozî]] ji boy zîndewerên eukoryoti yên pirxaneyî dibe sedema zêdebûna xaneyan. Zêdebûna xaneyan ji dibe sedema girbûna şane û lebatên zîndewer. Zîndewerên yekxaneyî jî dabeş dibin, lê zîndewerên yekxaneyî yên wekî bakterî, amîb, an jî paramesyum bi mîtoza asayî dabeş nabin. Dabeşbûna van yekxaneyiyan wekî dabeşbûna nîvekî (bi
== Dabeşbûna nîvekî ya bakteriyan ==
[[Wêne:Binary_Fission_2 ku.svg|thumb|350px|Bakterî bi
[[Duhendebûna ADN]] ya [[bakterî]] û [[sîtokînez]] bi heman demê de çê dibe, loma qonaxa S tune ye. Her wîsa qonaxên profaz, metafaz, anafaz û telofazê jî tuneyê.
Gavên dabeşbûna nîvekî ya bakterîyan
▲2.Her kopiyek [[ADN]] û plazmîdê diçe cemserek xaneyê. Xane gir û dirêjtir dibe.
▲3.Di navbera herdu ADNyan de çêkirina [[diwarê xaneyê]] dest pê dike.
▲4.Dabeşbûna nîvekî ya bakteriyan bê rîsên teşî çê dibe. [[Proteîn]]a bi navê FtsZ (Bi Îngîlîzî;Filamenting temperature sensitive mutant Z) xaneyê dike du beş.
▲5.[[Xaneyên keçik]] ADNya xwe ya vekirî dipêçin û gilok dikin. Bi vî awayê, ji bakteriyek du bakteriyên nû yên bi ADN,[[rîbozom]], û plazmîd çê dibe.
▲6.Herdu xaneyên nû çêbûyî, bi aliyê genetîkî ve heman yek in.
== Dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan ==
[[wêne:Dabeşbûna nîvekî.png|thumb|300px|Eukaryotên yekxaneyî bi
Eukaryotiyên yekxaneyî, wekî mînak; amîb, paramesyum û euglena jî bi dabeşbûna nîvekî zêde dibin. Pêkhateya xaneyên eukaryotî ji yên bakteriyan aloztir e. [[Kromozom]]ên eukaryotan ne yek lê gelek in, kromozom di nav [[dendik]]ê da ne. Di xaneya bakterî de tenê rîbozom heye, lê xaneyen eukaryotî li gel rîbozoman hemû [[lebatok]]ên xaneyê jî li xwe digirin. Ji ber van sedeman dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi gelek aliyan va dişibe mîtoza asayî. Cudahiya herî berçav, neparçebûna [[parzûna dendikê]] ye. Rîsên teşîyê an di hundirê [[dendik]]ê de çê dibin an jî di çavikên(por) parzûna dendikê de dikeve nav dendikê û kromozoman parve dike. Dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi du cureyan pêk tê, dabeşbûna nîvekî ya bi berahî û dabeşbûna nivekî ya bi dirêjkî. Paramesyum bi dabeşbûna nîvekî ya berahî, euglena bi dabeşbûna nîvekî ya bi dirêjkî zêde dibin.
|