Albert Einstein: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
Edo Makuyî (gotûbêj | beşdarî) Kurteya guhartinê tine |
BKurteya guhartinê tine |
||
Rêz 33:
Einstein piştre serî li dibistana[[Polîteknîk]] a li [[Zurih]]ê dide. Bi tevî ku di [[fizîk]] û [[matematîk]]ê de xwedî serkeftineke serdest be jî, ji ber ku [[bawername]]ya wî ya têr a [[Dibistana Amadehiyê]] tune ye, nekare [[azmûn]]a destpêkê derbas bike û serlêdana wî nayê pejirandin. Ji bo qezenckirina azmûnê, ji bo wergirtina hîndekariyê diçe cîmnazyûma li [[Aarau]]yê. Li wê derê gelekî bextiyar dibe. Ew êdî evîndarê [[Swîsre]]yê ye; piştre xwe dike [[hemwelatî|hemwelatiya]] Swîsreyê û di dûmahîka jiyana xwe de careke din qet ji wê derê venaqete. Paşê, dema ku dikeve dibistana Polîteknîkê, profesorên matematîkê [[H. Minkowski]] û [[A. Huntwitz]] dibin. Her du jî zanyarên pola yekemîn in. Lê belê ne Einstein zêde tiştek ji wan werdigire û ne jî ew li Einsteinî hay dibin.
Dema ku dibe destûrdar ango mezûn dibe, ji bo ku debara xwe bike pêdiviya wî bi karekî
Karê li ofîsa Patentê gelekî li gorî Einstein bû. Dema ku li ofîsa xwe îcadên dihatin şandin lêkolîn dikir, di nav karê xwe de bêyî zêde xûya bike, ji xwe re wext peyda dikir. Wê demê, dest bi nivîsandina gotarên fîzîkê kir. Nivîsên xwe ji [[Annalen der Physik]] a di rêveberiya [[Wilhelm Wien|W. Wien]] ku bi cismên reş namdar bû re, dişand. Di 1901an lêkolînek, di 1902’an de du, û di 1903`an de û 1904`an de lêkolînek pêşkêş kir. Hemû jî di warên dînamîkzanî û dînamîka germ de, lêkolînên kûr bûn.
Weke rewşa [[Max Planck|Planck]] a salên berê, heman mijar berê ji aliyê [[Gibbs]] ve dihate
Tevî ku piraniya cîhana fîzîkê bi guman Einstein pêşwazî dikir jî, encamên ku Einstein bi dest xistin ku qet nedihat hêvîkirin, di demeke kin de hate piştrastkirin. Einstein di 1913'an de li [[Berlîn]]ê dest bi xebatê kir. [[Teoriya gumlatkêşiyê]] ji qonaxa ku [[Newton]] beriya du sedsalî hiştibû rahiştê û di 1916`an de weke [[Teoriya Îzafiyeta Giştî]] danî holê. Encamên weke xwarbûna zeman-mekanê ku Îzafiyeta Giştî datanî holê, bi ceribandinên ku hatin kirin, çend sal şûn de hate piştrastkirin. Piştre bi dîtina teorî, bi dîtina Firehbûna Gerdûna re ahengî çêkir.
|