Kurdên cihû: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
B HC: new key for Kategorî:Kurdên cihû: "Îsraêl"
EmrahÖ (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 26:
}}
 
'''Kurdên cihû''' yan jî '''Cihûyên Kurdistanê''' (bi [[îbranî]] יהדות כורדיסתאן; ''Yehûdot Kurdistan'') navê [[cihûtî|cihûyên]] ku ji berê ve li herêma Kurdistanê ne. Cil û candaçandeya wan wek ya kurdên misilman in. Berî ku di sala 1940an de kocberiyênkoçberiyên mezin ên hêla Îsraîlê cêbunçêbûn cihûyên Kurdistanê di nav xwe de dijiyan. Kurdên cihû girêdayî [[Mizraxîm]]ê ne.
 
== Dîrok ==
Li gorî dukarên wan, pistîpiştî ku Dewleta BakûrBakur a Îsraîlê di 8êmîn8emîn sedsala berî Îsa ji aliyê Emperatoriya Asûriyan ve hate vegirtin cihûyên pêsînpêşîn di herêma ku îro wek Kurdistan tê nasîn xwe bi cih kirine.<ref>Encyclopedia Judaica: Roth C s. 1296-1299 (Keter: Jerusalem 1972).</ref> Di 1êmîn1emîn sedsala pistîpiştî Îsa dewleta [[Adiabene]], ku paytaxta wê Hewlêr bû, cihûtiyê wek ola fermî sepand. <ref>[[Encyclopaedia Judaica]]: Artikel "Irbil/Arbil"</ref> Li gorî raporên, ku di 12êmîn12emîn sedsalê de ji aliyê rêwiyên cihû [[Bunyaminê Tûdela]] û [[Petaxyah ben Jakob ha-Laban]] hatine nivîsandinnivêsandin, di wê demê de nêzî 100 warên cihû hebûn. Bunyaminê Tudela behsa serokekî bi navê Dawûdê Alroyi dike û dinivîsedinivêse ku wî serhildaneke li hemberî şahê farsîfarisî cêkiriye da ku Kurdên cihû vegerîne QûdsêQudsê. Herwiha, li gorî raporên her du rêwiyan navenda aborî û olî MusilMûsil bûye. Wekî din, pistîpiştî rêwîtiya XrîstiyananXirîstiyanan gelek cihû xwe li Kurdistanê û Babilê xwe bi cih kirine. Di wê demê de cihûdencihûyên MusilêMûsilê serbixwe bûne.<ref>Ora Schwartz-Be'eri: ''The Jews of Kurdistan: Daily Life, Customs, Arts and Crafts'', UPNE publishers, 2000, ISBN 9652782386, page 26</ref>
 
Di nav salên 1590an û 1670an de serhahamê jin [[Asenat Barzanî]] jiyaye û wê perwerdeya Tewratê, Telmûdê û die [[Qabbala]]yê kiriye. Jina yekemîn a ku rêberiya Yeşiwayê kir ew bû. Wê sîfeta '''Tanna'ît'''ê jî stend.<ref>Sally Berkovic, ''Straight Talk: My Dilemma As an Orthodox Jewish Woman: '' KTAV Publishing House, 1999, ISBN 0881256617, S. 226</ref> Asenat Barzanî wekî din ji boy nivîsnivês û helbestên xwe yên derheqê zimanê Îbranî gelek nas e. Jina yekemîn a ku helbestên bi zimanê Îbranî nvîsandnivêsand ew bû.<ref>Shirley Kaufamn, Galit Hasan-Rokem, Tamar Hess: ''Hebrew Feminist Poems from Antiquity to the Present: A Bilingual Anthology,'' Feminist Press, 1999, ISBN 1558612246, page 7 and 9</ref>
 
== Kurdên cihû yên nas ==
Rêz 41:
== Pêşangeh ==
<gallery>
Wêne:KurdJewwomenRowendez905.jpg|Jinên kurd ên cihû li [[Rewandiz]]ê ([[Başûrê Kurdistanê|Kurdistana basûrbaşûr]]) di sala 1905an de
Wêne:Kurdish Jews, Purim.jpg|Pelgek ji pirtûka Ester. Ev pelg di sedsala 19an de li [[Kurdistan]]ê hatiye nivîsandinnivêsandin.
</gallery>