Şîle: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Sayit25 (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{Koord|30|S|71|W|display=title}}
[[Wêne:Mapa administrativo de Chile.png|thumb|Nexşeya Şîleyê]]
{{Infobox Welat2
'''Şîle''' (bi {{audio|1=Es-Chile.ogg|2=spanî}} ''República de Chile''; bi [[inglîzî]] ''Chile''), [[welat|welatekê]] [[parzemîn]]a [[Amerîkaya Başûr]] e. Navê fermî yê vî welatî ''Komara Şîleyê'' ye.
|nav =
|navê rastî = {{navê rastî|es|República de Chile}}
|navê hevbeş = Şîle
|konvansiyonel navê dirêj = Komara Şîleyê
|rewş =
|wêneyê ala = Flag of Chile.svg
|sernav ala =
|ala hidûd =
|ala jêrenot =
|wêneyê mertal = Coat of arms of Chile.svg
|sernav mertal =
|awayê sembol =
|sembol jêrenot =
|dirûşma netewî = {{vunblist |{{native phrase|es|"Por la razón o la fuerza"|italics=off}} |{{raise|0.45em |{{small|"Aliyê rastê an karînê"}}&nbsp;{{lower|0.5em|<ref>{{cite web|title=100 peso Coin |url=http://www.bcentral.cl/eng/banknotes-coins/coins/m0100.htm |work=[[Central Bank of Chile]] |accessdate=16 September 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120510231608/http://www.bcentral.cl/eng/banknotes-coins/coins/m0100.htm |archivedate=10 May 2012 }}</ref>}}}} }}
|dirûşma bi kurdî =
|sirûda netewî = <br/>''[[Sirûda Neteweyî ya Şîle]]'' <div style="padding-top:0.5em;text-align:center;"><center>[[File:United States Navy Band - National Anthem of Chile.ogg]]</div></center>
|sirûda keyane =
|awayê sembolên din =
|sembolên din =
|wêneyê nexşe = Chile (orthographic projection).svg
|wêneyê nexşe2 =
|nexşe mezinî = 220px
|nexşe mezinî2 =
|nexşe sernav =
|nexşe sernav2 =
|nexşe sernûçe = Şîle bi keskê tarî tê xuyakirin; îdîakirin ku di heman demê de naskirin [[Herêma Antarktîka Şîleyê|Herêma Antarktîkê]] bi keskê ronî tê xuyakirin.
|nexşe sernûçe2 =
|cih =
|paytext = [[Santiago de Chile|Santiago]]<sup>a</sup>[[Wêne:Coat of arms of Santiago (Chile).svg|right|20px|Nîşana Santiago de Chile]]
|paytext2 =
|bajarê mezin = [[Santiago de Chile|Santiago]][[Wêne:Coat of arms of Santiago (Chile).svg|right|20px|Nîşana Santiago de Chile]]
|bicîhbûna mezin = paytext
|awayê bicîhbûna mezin =
|latd = 33 |latm = 26 |latNS=S
|longd= 70 |longm= 40 |longEW=W
|zimanên fermî = [[Zimanê spanî|Spanî]]
|zimanên naskirin =
|zimanên herêmî =
|awayê ziman = [[Zimanê Neteweyî]]
|awayê ziman2 =
|ziman =
|ziman2 =
|zimanên bin =
|zimanên bin2 =
|komên etnîkî =
|komên etnîkî sal =
|dîn =
|demonîm = Şîleyan
|awayê rêveberiyê = [[Sîstema serokatiyê|serokatiya]] [[Dewleta yekîne|yekîne]] yên [[komara destûrî]]
|sernav rêber1 = [[Serokê Şîleyê|Serok]]
|navê rêber1 = {{nowrap|[[Michelle Bachelet]]}}
|sernav rêber2 =
|navê rêber2 =
|sernav rêber3 =
|navê rêber3 =
|sernav rêber4 =
|navê rêber4 =
|sernav rêber5 =
|navê rêber5 =
|pêşvebirî = [[Kongreya Neteweyî ya Şîleyê|Kongreya Neteweyî]]
|meclîsa jorîn = [[Senatoya Şîleyê|Senato]]
|meclîsa jêrîn = [[Odeya Cîgirên Şîleyê|Odeya Cîgiran]]
|awayê serxwebûnê = [[Dîroka Şîleyê|Serxwebûn]]
|nota serxwebûnê = ji [[Spanya|Spanyayê]]
|bûyera avakirinê1 = [[Hikûmeta Cûntayê ya Şîle (1810)|Yekem Hikûmeta Cûnta]]
|dema avakirinê1 = 18 Rezber 1810
|bûyera avakirinê2 = Îlankirin
|dema avakirinê2 = 12 Reşemî 1818
|bûyera avakirinê3 = Naskirin
|dema avakirinê3 = 25 Avrêl 1844
|bûyera avakirinê4 = {{nowrap|[[Destûra Bingehîn a Şîleyê|Destûra niha]]}}
|dema avakirinê4 = 11 Rezber 1980 (guhortin li 1989 û 2005)
|bûyera avakirinê5 =
|dema avakirinê5 =
|rûerd etîket2 =
|rûerd etîket2 =
|rûerd dane =
|rûerd dane2 =
|rûerd =
|rûerd km2 = 756,096.3
|rûerd sq/mi = 291,930.4
|rûerd magnitude = 1 E11
|rûerd rêz = 38.
|rûerd jêrenot =
|ji sedî av = 1.07<sup>b</sup>
|gelhe texmînkirin = 18,006,407<ref>{{cite web|url=http://www.ine.cl/canales/sala_prensa/noticias/noticia.php?opc=news&id=615&lang=esp|title=CIFRAS DE ENVEJECIMIENTO Y MIGRACIÓN MUESTRAN UN CHILE DISTINTO AL DE HACE UN DECENIO|work=POBLACIÓN PAÍS Y REGIONES – ACTUALIZACIÓN 2002–2012|publisher=[[National Statistics Institute (Chile)|National Statistics Institute]]|date=4 September 2014|accessdate=4 September 2014}}</ref>
|gelhe texmînkirin sal = 2015
|gelhe texmînkirin rêz = 62.
|gelhe giştî = 16,341,929<ref>{{cite web |url=http://www.emol.com/noticias/nacional/2014/02/26/646872/entrega-de-conclusiones-del-cuestionado-censo-2012.html |title=Revisión del cuestionado Censo 2012 reduce población chilena a 16.341.929 |publisher=Emol |accessdate=26 February 2014 |language=Spanish}}</ref>
|gelhe giştî sal = 2012
|gelhe giştî rêz =
|gelhe tîrbûn km2 = 24
|gelhe tîrbûn sq/mi = 61
|gelhe tîrbûn rêz = 194.
|hejmara endaman =
|TBH PHK = $457.534 trîlyon<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=73&pr1.y=3&c=228&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|work=International Monetary Fund web site|title=Chile|date=July 2016|accessdate=27 July 2016}}</ref>
|TBH PHK sal = 2016
|TBH PHK rêz = 42.
|TBH PHK her kesekî = $25,415
|TBH PHK her kesekî rêz = 53.
|TBH nomînal = $297.714 trîlyon
|TBH nomînal sal = 2016
|TBH nomînal rêz = 38.
|TBH nomînal her kesekî = $16,573
|TBH nomînal her kesekî rêz = 49.
|Gini = 50.3 <!--tenê hejmar-->
|Gini sal = 2011
|Gini guherandin = kêmbûn
|Gini rêz =
|Gini çavk = <ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/social/soc/47572883.pdf |title=Society at a Glance : Social Indicators OECD |publisher=[[OECD]] |date=October 2012 |accessdate=28 October 2013}}</ref>
|EPM = 0.832 <!--tenê hejmar-->
|EPM sal = 2014
|EPM guherandin = zêdebûn<!--zêdebûn/kêmbûn/neguhertin-->
|EPM rêz = 42.
|EPM çavk = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |date=2015 |accessdate=14 December 2015 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|dirav = [[Pesoya Şîleyê|Peso]]
|dirav kod = CLP
|demjimêr = {{nowrap|[[Demjimêra Şîleyê|CLT û EAST]]<sup>c</sup>}}
|utc offset = −3 û −5
|demjimêr DST =
|utc offset DST =
|DST not =
|dijrabertî =
|celebê dîrokê =
|hatûçûn = rast
|koda înternetê = [[.cl]]
|iso3166kod = CL
|koda telefonê = [[+56]]
|berdilê hîmander =
|wêne nexşe3 =
|nexşe sernav3 =
|jêrenot a = [[Siyaseta Şîleyê#Şaxê Qanûnsaziyê|Zagonsazî]] li gor [[Valparaíso]] ye.
|jêrenot b = Tê de Girava Rojhilatê û [[Isla Sala y Gómez]]; ne di nav {{convert|1250000|km2}} ji herêmên li Antartîkê îdîakirin.
}}
 
'''Şîle''' ({{IPA-ku|ˈ|ʃ|i:|l|e|}};<ref>{{cite web |url=http://dictionary.reference.com/browse/Chile |title=Chile |publisher=Dictionary.reference.com |accessdate=14 November 2010}}</ref> {{IPA-es|ˈtʃile|lang}}), bi fermî '''Komara Şîleyê''' ({{Audio-es|República de Chile|RepChile.ogg}}),<!-- {{IPA-es|reˈpuβlika ðe ˈtʃile|}} --> dewletekî ji aliyê [[Amerîkaya Başûr]] gelek caran hate dagirkirin, di xeteka teng ên erdên ku di navbera [[zincîreçiyayên Andê]] a li rojhilat û li rojavayê [[Okyanûsa Pasîfîk|Okyanûsa Pasîfîkê]] ye. Paytext û bajarê mezin a Şîlîyê [[Santiago de Chile|Santiago]] ye. Sînorên wî bi [[Perû]] li bakur, bi [[Bolîvya]] li bakurrojhilat, bi [[Arjentîn]] li rojhilat, û bi [[Dertenga Dêrîk]] li başûrê dûr e. Erdên Şîleyê di Pasîfîkê de bi Giravên [[Juan Fernández Islands|Juan Fernández]], [[Salas y Gómez]], [[Desventuradas Islands|Desventuradas]], û [[Girava Paskalyayê]] li [[Okyanûsya]] ye. Şîle jî li ser {{convert|1250000|km2}} ya [[Antarktîka|Antarktîkayê]] îdîa dike, tevî ku hemû îdîaya di bin [[Peymana Antarktîkayê]] rawestandin in.
Ev welat wekî axeka zirav dikevit navbera [[zincîreçiyayên Andê]] û [[Okyanûsa Aram]]. Tevaya sînorê rojava yê welatî Okyanûsa Aram e. Hevsiyên Şîleyê ev in: li bakur [[Perû]], li bakurê rojhilat [[Bolîvya]], li rojhilat [[Arjentîn]]. [[Dertenga Dêrîk]] dikevit aliyê herî başur yê Şîleyê.
 
[[Wêne:Mapa administrativo de Chile.png|thumb|Nexşeya Şîleyê]]
 
[[Santiago de Chile|Santiago]] mezintirîn bajêr û paytextê Şîleyê ye.
 
== Galerî ==
Line 20 ⟶ 155:
 
{{Welatên Amerîkayê}}
== Çavkanî ==
 
[[Kategorî:Şîle| ]]