Îbnî Ruşd: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 19:
| pîşe = [[Felsefeya Îslamê]], [[Metafîzîk]], [[Matematîk]] û [[Astronomî]]
| xelat =
| bandorbar = Aristoteles, [[John Philoponus]], [[Farabî]], [[Îbn Bace]]
| bandorker = [[Baruch Spinoza]], [[Îbn Meymûn]]
| malper =
}}
'''Îbn Ruşd''' an jî '''Ebû l-Welîd Mihemed ibn Ehmed ibn Ruşd''' (bi erebî: '''أبو الوليد محمد بن احمد بن رشد''' ''Abū 'l-Walīd Muḥammad ibn Aḥmad ibn Rushd'') di [[1126]]an1126an de li [[Qurtube]]yê (bi [[spanî]]: [[Kordoba|Córdoba]], îro li Spanyayê ye) ji dayîk bûye û di [[10'ê berfanbarê]] [[1198]]'an1198an de li [[Merakeş]]ê miriye.
 
Ew [[fîlozof]], [[qazî]], [[astronom]], [[matematîk|matematîkzan]] û [[bijîşk]]ekê ko bi eslê xwe ji qebîleyê [[elmiwehid]]an ê [[berberî|berberiyên]] de dihatîbû.
 
== Jiyan û xebat ==
Ibn Ruşd di sala [[1126]]an1126an de li bajarê [[Endulus]]ê Qurtubeyê (bi [[spanî]]: [[Kordoba|''Córdoba'']]) hate dinê. Ew di malbateke qaziyan de hatibû dinê. Kalê wî Ebû l-Welîd Mihemed (mirin [[1126]]) qaziyê [[elmurabit]]an bû. Bavikê wî jî hate ko xanedana elmiwehidan hate Endulusê li eynî wezîfe bû. Wî di hevotina xwe [[dad]], [[doxtorî]], [[fîlozofî]] xwend. Di [[1153]]an1153an de [[wezîr]]ê elmiwehidan [[Ibn Tufeyl]], wî bi hikûmdar [[Ebû YequbYaqûb Yûsif]] ve danasîne. Ebû YequbYaqûb Yûsif jî wî bi [[Ebû Zûhr]] ve danasîne û Ebû Zûhr pê re dibe mamosteyê Ibn Ruşd. Di [[1160]]an1160an de ew tê anîna qazîtiya [[Îşbîliye]]yê (îro bi spanî: [[Sevilla]]). Di wan çaxên umrê xwe de ew dest bi şirove kirina berhemên [[Arîstoteles]] dike. Ew pê re li Roava bo van xebatên xweyên ser şiroveyên Arîstoteles wek ''Kommentator'', ango ''Şirovevan'', tê navkirin. Ew di jiyana xwe de li gelek meqamên girîng û ciyawazî dişixule. Ew di [[1169]]an1169an de tê vebuhtina dadrêsiya Córdoba û Sevilla, di [[1182]]an1182an de jî dibe doxtorê [[xelîfe]] Ebû Yequb. Lê pê demeka kurt re ew vedigere [[qazîtî|qazîtiya]] Córdoba. Ew di 10 berfanbarê [[1198]]an1198an de li [[Fas]]ê dimire.
 
== Bi xebatên xwe li Rojava ==
Îbn Ruşd bi xebatên xwe yên li ser berhemên Arîstoteles li dinêyê Rojava rind dihat nas kirin. Ew di nav [[Xiristîyan]]ên rojava de bi navên xwe yên rast pirtir wek Averroes û bi ûnvana ''Kommentator'' dihat nas kirin. Ew li rojava ewqas tê nas kirin û ewqas bal kişandibû ko, di şopa wî de rêbarekê bi navê [[averroîzm]]Averroîzm hatibû peyda kirin. Nivîskarê [[Dante]] di berhema xwe ya navdarê bi navê [[Komedyaya Xwedayî]] de bi Arîstoteles ve behsa wî dike.
 
Yek ji berhemên xwe yên herî navdar, ya ko bi navê [[Bêvaciya Bêvacî]], li ser rexneyên berhema [[Xezalî|Îmam Xezalî]] ya bi navê [[Bêvaciya Fîlozofan]] û fîlozafan hembera Xezalî diparêza bû.