Zazakî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
xuyakirina çavkaniyan
Rêz 71:
Zazakî yek ji zimanên kurdî ye ku ev jî zimanê îraniya bakurê rojavayî ye.
 
Li ser cihê zazakî di nav zimanzanan de du nêrîn hene. Piraniya zimanzanan dibêjin ku zazakî yek ji zimanên kurdî ye. Li gor [[Peter Lerch]]<ref name="Lerch1">Lerch, Peter J. A. (1857), [http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Peter%20Lerch.pdf Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer - Band I, St. Petersburg]</ref> (1856-57), Friedrich Müller<ref name="Muller">Müller, Friedrich (1865) [http://books.google.com.tr/books/about/Beitr%C3%A4ge_zur_Kenntniss_der_neupersische.html?id=T71DAAAAcAAJ&redir_esc=y Beiträge zur Kenntniss der neupersischen Dialekte: Zaza-Dialekt der Kurdensprache] (Aus dem November-Hefte des Jahrganges 1864 der Sitzungsberichte der phil.-hist. Classe der kais. Akademie der Wissenschaften, XLVIII. Bd., besonders abgedruckt) , cîld: 3 </ref> (1864), Albert van Le Coq<ref name="Lcoq1">Le Coq, Albert Von (1903), [http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Albert%20Von%20Le%20Coq-I.pdf Kurdische Texte, Reichsdruckerei, Berlin]</ref> (1903), E. B. Soane<ref name="Soane">Soane, Ely Banister (1913), Grammar of the Kurmanjî or Kurdish Language, London 1913 / E. S. Soane (1909), Notes on Kurdish Dialects, A Classic Reference Tool On The Kurdish Dialects First Published In 1909, Asian Educational Services, 2003 - 98 sayfa, s.6</ref> (1913), K. R. Ayyoubi, I. A. Smirnova<ref name="Ayubi-Smirnova">Ayyoubi, Kerim Rakhmanovich & Smirnova, Iraida Anatolʹevna / Ed. Yusupova, Zare Aliyevna (1998), [http://www.glottolog.org/resource/reference/id/94341.xhtml The zaza dialect of the Kurdish Language (Dersim), Moscow: Center for Kurdish Studies, 102 r.] ([http://iling.spb.ru/grammatikon/smirn_98_ogl.html?language=en И.А.Смирнова, К.Р.Эйюби. Курдский диалект заза /Отв. ред. З. А. Юсупова. М.: Центр курдских исследований, 1998. 102 с.])</ref> (1998), M. J. Kenstowicz <ref name="Kenstowicz">Kenstowicz, Michael J. (2004), Studies in Zazaki Grammar, MITWPL, s.1-2, 10 vd. "Zaza dialect of kurdish"</ref> (2004), Gülşat Aygen<ref name="Aygen">Aygen, Gülşat (2010), [http://lincom-shop.eu/shop/article_ISBN%2B9783862880157/LWM-479%3A-Zazaki_Kirmanck%C3%AE-Kurdish.html?pse=apq Zazaki/Kirmanckî Kurdish, Volume 479 of Languages of the World, Lincom Europa]</ref> (2010) zazakî yek ji zimanên kurdî ye. Her wiha li gorî piraniya kurdan zazakî yek ji zaravên zimanê kurdî ye. Li gor hin zimanzanan jî zazakî-goranî ne zimanên kurdî ne. Cara yekem [[Oskar Mann]] û şagirtê wî [[Karl Hadank]]î îdîa kirine ku zazakî ne zaraveyekî kurdî ye<ref>Karl Hadank, Mundarten der Zâzâ, Hauptsächlich aus Siwerek Und Kor, Kurdisch-Persische Forschungen, abt. III (Nordwestiranisch), Band IV. 1932</ref>. Ji ber vê yekê heta îro jî hin zimanzan zazakî wekî zimanekî cihê qebûl dikin.
 
Di sala 1985'an de [[Zanîngeha Michiganê]] ([[DYA]]) [[Terry Lynn Todd]] lêkolîna bi navê ''A Grammar of Dimli (Also known as Zaza)'' pêşkêş kir<ref>Terry Lynn Todd, A Grammar of Dimili (also known as Zaza), Michigan 1985</ref>; Dr. [[Ludwig Paul]] ji [[Zanîngeha Giessen]]ê (ew alman e û niha li [[Zanîngeha Hamburgê]] ye)<ref>Ludwig Paul, Zazaki: Grammatik und Versuch einer Dialektologie (Zazaki: Gramer u cerrebê diyalektolociye), Wiesbaden 1998</ref> û Dr. [[Zülfü Selcan]]î jî ji [[Zanîngeha Berlînê]] li ser zazakîya Dêrsimê kitêb der anîne. Dîsa, zimannas û kurdolog K. R. Ayyoubi û I. A. Smirnova jî li ser zazakîya Dêrsimê kitêbek amade kirine.<ref name="Ayubi-Smirnova"/> Zimannas Gülşat Aygen jî li ser zazakî kitêbek amade kiriye û ji aliyê zimannasiyê ve zazakî analîz kiriye<ref name="Aygen"/>. Hinek zimanzanên mîna kurdolog Prof. [[Qanatê Kurdo]] ji zanîngeha [[Zanîngeha Lênîngradê]] ([[Saint Petersburg]])<ref name="Kurdo">Kurdoev, Kanat Kalashevich (1977), [http://books.google.com.tr/books/about/%E1%B8%A4%C4%81latak%C4%81n%C4%AB_jins_u_b%C4%ABn%C4%81y_bark%C4%81r_l.html?id=4nA7lAEACAAJ Ḥālatakānī jins u bīnāy barkār la zāzādā: On gender and number in the Zaza dialect of Kurdish], Translated by Azīz Ibrāhīm, Chāpkhānay Kōrī Zānyārī Kurd, Baghdad 1977, 32 p.</ref>, Prof. Dr. D. [[MacKenzie]] ji zanîngeha Giessenê{{Çavk}} û Prof. Dr. [[Jost Gippert]] ji [[Zanîngeha Frankfurtê]] jî li ser zazakî meqale nivisandine û lêkolîn jî çêkirine.
 
Ji aliyê tarîxa zimên ve zazakî zêdetirîn bi [[zimanê partî]] nêzikî nişan dide{{Çavk}}. Ango, zazakiya wê demê bi partî re pirr nêzîk bûye{{Çavk}}, lêbelê partiya ku hat nivîsandin, bi xwe nebûye. Lê halê îro jî zazakî ji hêla gramer û peyvan, mînak sazkirina dema nihayîn û gelek jî guharina dengên îraniyên kevn xwe kefş dike{{Çavk}}. Di nav zimanên kurdî de zazakî û [[goranî]] gelek nêzikê hev in.{{Çavk}}