Honaka zanistî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Têgiha “honaka zanistî ya civakî” ji bo pênasîna xebatên li ser zanistên civakî ya mîna derûnnasî, aborî, polîtîka, civaknasî, mirovnasî û hwd., tê bikaranîn. Di vê warê de yên herî bal dikşînin [[Ursula K. Le Guin]] û [[Philip K. Dick]] in.<ref>Hartwell, David G. (1996-08). Age of Wonders. Tor Books.</ref> Têgih berî her tiştî ji bo çîrokên ku girîngî didin hest û karekteran, tê bikaranîn. [[Ray Bradbury]] yê Hosteya Mezin ê SFWAyê hostayê herî navdar ê vê warê ye.<ref>Maas, Wendy (2004-07). Ray Bradbury: Master of Science Fiction and Fantasy. Enslow Publishers.</ref> Van nivîskaran sinorên di navbera honaka zanistî ya hişk û civakî şêlo û tevlîhev dikin. [[Utopya]] û [[dîstopya]] jî binecûrên vê cûreyê ne. Çîrokên ''[[The Handmaid’s Tale]]'', [[1984]] û ''[[Brave New World]]'' mînakên honaka zanistî ya civakî ne. [[Gerrên Gulliver]] û mînakên din mimkun e ku di hesaba honandinên afirîner bê pejirandin.

Cûreya [[cyberpunk]]ê di salên 1980î de derket holê; bêje pevgihana peyvên “sîbernetîk” (bi îngilîzî: ''cybernetics'') û “[[punk]]”ê ye <ref>Stableford, Brian (2006). Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia. Taylor & Francis Group LLC. s. 113.</ref> û û cara yekeminyekem ji aliyê Bruce Bethkeê ve wekî navekî çîroka wî hat bikaranîn.<ref>https://web.archive.org/web/20150511095138/http://www.infinityplus.co.uk:80/stories/cpunk.htm</ref> Di vê cûreyê de gelemperî dem, paşeroja nêzîk e û cih jî distopia ye. Di nav temayên cyberpunkê de wekî pêşveçûnên teknolojiyên zanyariyê û pergalên kontrolê yên civakî a bi înternet (an jî fezaya sîber) an jî şîrketên li derî demokrasiyê henin. Bi berbelavî di nav van berheman de nîhîlîzm, [[post-modernîzm]] û teknîkên fîlmên reş têt bikaranîn û lehengên rêber piranî dilnexweş û îsyankar in, carinan jî [[antî-leheng]] in. Nivîskarên hêja yên binecûrê cyberpunkê ev in: [[William Gibson]], [[Bruce Sterling]], [[Alfred Bester]] û [[Pat Cadigan]]. Li gorî [[James O’Ehley]] fîlma Blade Runner a di 1982ê de hatiye çêkirin, mînakek baş e bo cyberpunkê.<ref>https://web.archive.org/web/20131126043731/http://www.scifimoviepage.com/julypick.html</ref>