Xedîce bint Xuweylid: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
B Ghybu rûpela Xetice bint Huweylid ji Xetice bint Xuweylide re barkir |
Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl |
||
Rêz 1:
'''Xetice bint Xuweylid''' ([[erebî]] : خَدِيجَةُ بِنْتِ خُوَيْلِدٌ, derdorê 555 - 619), jina [[Mihemed|Mihemed Pêxember]] e, Dema hîna nebûbûye [[misilman]] navê wê
Di dîroka [[Îslam]]ê de cihekî gellek girîng digre. Ew bi îffet û exlaqê xwe û bi paqijiya dilê xwe di nav pîrekên
Xetîce di nav
Xetîce beriya bi Mihemed re bizewice, du car zewicîbû. Pêşî bi Atîk kurê Ezîz re zewicîbû. Ji Atîk keçikekî wê çêbibû. Atîk demek paşê miribû. Piştê mirina Atîk Xetîce ji qebîla kurên Temîma bi Ebû Hale re zewicî. Ji Hale jî keçikek û kurek wê hatin dinyayê. Lê demek paşê ew jî mir. Û Xetîce jinebî ma.
Rêz 12:
Lê rewşa Xetîce mîna wan pîrekên xizan nebû. Ew piştê her du mêrê xwe jî, neket bin destê yekê. Lewra him malbata Xetîce -wek apên wê- lê xwedî derketin û nehîştin Xetîce bibe bindestê yekê, him jî ji her du mêrên wê jî jê re mîratek baş mabû. Ji aliyek din jî jixwe . Xetîce pîrekekî pirr bi aqil û serwext bû û dikaribû ji heqê xwe derketa. Ji ber van sedeman Xetîce zehmetiyên ku pîrekên Mekke yên xizan dikşand, nekişand û nedît.
Lê piştê mal û milk êdî li ser milên wê mabû, ew bi bazirganiyê re mijûl dibû. Mekke welatekî girtî bû. Aboriya gelê Mekkê ji du tiştan dihat. A yekemîn ji mala Xwedê (
Gelên biyaniyên ku ji bo serlêdana Ke'bê dihatin Mekkê, Mekkiyan di wan demsalan de him li nava Mekkê him jî li derveyê Mekkê sûkan çêdikirin. Bi vî awayê him bazirganî dikirin him jî heciyan dihewandin. Di mehên din de jî qafileyên mezin kerwanê bazirganiyê bi hev re amade dikirin. Û ji bo bazirganiyê dişiyandin derveyê Mekkê wek [[Şam]] û Besra. Û li van deran malên xwe difirotin. Di van karwanên bazirganiyê de her malbat ji bo malên xwe serokek diyar dikirin û dianiyan serê karwanê. Wek [[Ebû Sufyan]]. Di pirê karwanê bazirganiyê de ew pêşengê qebîlan bû û gel di şopa wî de diçûn. Xetîce jî di van deman de bi vî karê mijûl dibû. Xetîce jî bi bazirganan re malên xwe dişiyand derveyê Mekkê. Xetîce dîsa dixwest ku malê xwe bi karwana ku diçû Şamê re bişîne. Ji bo vî karê mirovekî bi ewle digeriya ku, bi dilrehetî malên xwe emanetê wî mirovê bikirana.
Di wî demê de jî qala Hz. Muhemmed (s.X.l.) jê re hat kirin. Hz. Muhemmed (s.X.l.) di nava Mekkê de bi exlaqê xwe yê xweş, bi duristî û bi ewlebûniya xwe dihat naskirin.
Rêz 20:
Piştê ku Hz. Xetîce, Hz. Muhemmed (s.X.l.) bihîst xwest ku bi wî re peymanekî li ser bazirganiyê çêke. Hz. Muhemmed (s.X.l.) jî ji vî rewşê agahdar kir. Û pê re li ser vî mijarê axivî. Hz. Muhemmed (s.X.l.) vî pêşniyara Hz. Xetîce pêjirand û bi karwanê re çû alî Şamê. Hz. Muhemmed (s.X.l.) di vî bazirganiyê de gellek kar kir. Û bi qezencekî mezin vegeriya Mekkê. Hz. Xetîce ji vî qezencê para Hz. Muhemmed (s.X.l.) da û bi dilekî rehet wî şiyand. Li ser vî bazirganiyê bi bendê xwe Meysere re jî axivî. Lewra Meysere di vî rêwîtiyê de bi Hz. Muhemmed (s.X.l.) re bû. Û wî çi kiribû çi nekiribû tev dîtibû. Di vî rêwîtiyê de çi kiribûn hemî yek bi yek ji Hz. Xetîce re qal kir. Piştê ku Hz. Xetîce guhdariya Meysere jî kir meyla wî li ser Hz. Muhemmed (s.X.l.) ji berê pirtir çêbû. Jixwe roja ku wî dîtibû bi exlaq û rastiya wî, wî pirr ecibandibû. Ji ber vî yekê xwest ku bi Hz. Muhemmed (s.X.l.) re bizewice. Vî fikra xwe ji hevalê xwe Nesîbe re qal kir. Nesîbe bi vî agahiyê pirr kêfxweş bû. Lewra wî Hz. Xetîce pirr baş nas dikir. Û zanibû Hz. Muhemmed (s.X.l.) jî çiqas mirovekî baş e. Piştê Nesîbe bi vî fikra Xetîce agahdar bû jê re got "tu vî karê ji min re bihêle."
Nesîbe rabû û rast çû cem Hz. Muhemmed (s.X.l.) û pê re li ser fikra Hz. Xetîce axivî. Li ser vî yekê Hz. Muhemmed (s.X.l.) bi apên xwe re axivî. Apên wî, vî daxwazê pêjirandin û çûn keça Huveylîd, Xetîcê ji
Gava
"Hey lawê apê min, qet xemgîn nebe û metirse. Bi sond dibêm, Xweda qet ewdekî mîna Te nade şermê. Lewra Tu qet derew napeyivî, emanetan diparêzî, bi merivên xwe re eleqedar dibî, cîranên xwe qet aciz nakî û bi xweşikî bi wan re rojên xwe derbas dikî. Ji xizanan re alîkarî dikî û deriyê mala xwe ji wan re vedikî. Û Tu di dema tengasiyê de alîkariya gelê xwe dikî."
Bi van gotinên
Lê ji wî roj pê ve êdî rojên dijwar ji bo wan dest pê kirin. Lewra muşrîkên Mekkê ola nû nedipêjirandin. Û ji bo li ba gel jî neyê pêjirandin çi ji destê wan bihata dikirin.
Rêz 32:
An bi heqaretan an jî bi îşkenceyan mirovên bawermend aciz dikirin. Bi vî awayê dixwestin ku wan ji baweriya wan vegerînin.
Ji van heqaret û îşkenceyan Hz.
Di van rojên teng de û ji serî heta dawî
Rojekî
"Ji Xetîce re silava Rebbê xwe bibêje."
Li ser vî yekê
"Ya Xetîce, viya Cebraîl e û ew ji te re silava Xwedê aniye." (Îbnî Hîşam)
Gava muşrîk li ser mislimanan boyqotê çêkirin, di wî demê de
Ew boyqota li ser mislimanan sê sal berdewam kir. Misliman di vî demê de bi her awayê zehmetî kişandin. Piştê sê sal di dehsaliya pêxemberiyê de boyqot ji ser mislimanan hat helanîn. Lê piştê boyqotê mehkî şûn de umrê
Ji ber van sedeman piştê mirina wê jî
Rojekî
"Hûn her dem qala Xetîce dikin. Lê Xwedê piştê wê pîrekê ji wê ciwantir û xweşiktir daye we."
Rêz 57:
"Na Xwedê ji wê bixêrtir yekê nedaye min. Lewra ew gava her kes di nav kufrê de bû, ji min bawer kir. Dema kes min nedipêjirand, wê min pêjirand. Dema kes tiştekî nedida min, wê min bi malê xwe re hevpar kir. Û Xwedê ji wê ji min re zarokan îhsan kir."
Piştê vî bersivê êdî
"Xetîce di baweriya Xwedê û Muhemmed (s.X.l.) de hemî pîrekan derbas kiriye." (Feyz'ul Qadîr)
Dîsa Qasidê Xwedê wusa dibêje:
"Ji pîrekên bihiştê yên herî bixêr Xetîce, Fatima, Meryem û Asiye ne" (Îbnî Îshaq)
Xwedê wê bi rehma Xwe şa bike. Û me jî bi îman û emelên salih bigihijîne wê…
|