Gutî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Gutî'''<ref>Mihemed Emîn Zekî Beg (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê. Avesta.</ref> an jî '''Kuti''', '''Kurti''', '''Qurti''', '''Kurdu'''<ref name="Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East">{{cite book|title=Kurds/History|page=382|url=http://books.google.com.tr/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA380&dq=kurds+guti&hl=tr&sa=X&ei=8BayUeKSOMWohAfTi4GoDQ&ved=0CF8Q6AEwCDgK#v=onepage&q=kurds%20guti&f=false}}</ref> di dirokê de yek ji pêşiyê [[kurd]]an e li çiyayê [[Zagros]] û li kêlêka [[çemê Zapê]] jiyan e, 2700 sal beriya zayînê, dewleteke xurt û serbixwe sazdikin û tênê heta [[Mezopotamya]], lewre axa wir gelek xweş û bijun bû. Di sala 2649'an a pêşiya zayînê de êrîş dibin ser [[sumer]] û [[akad]]iyan welatê akadiyan ji zevt dikin du qerna wan îdare dikin, peşe di sala 2400'î ya beriya zayînê de bi biraye xwe gele [[lolo]]ra yekbunê çêdikin dewleta wan bi vî rengî gelek xurt û pêşve diçe. Lê piştre li hember akadayî dîsa mexlûb dibin û diçin warê xwe yê kevn çiyayê Zagrosê. Piştre di sala 2270'î ya beriya zayînê de di dema padişahê asûriyan [[Salmanasar]]ê yekem de bi wan re şereki giran datinin. Navê keyê dawî yê gutiyan [[Tîrîgan]] bû.

Guti dema wan de, serdestîya wan pirr mazin hebûya. Bi teybetî, Li dora Çîyayê Cudî û heta ku digihişt ber Zagrosan serdestîya wan mazin hebûya. Ku dikeve bakûrê Şrnaxa Roja me de û ji Şîrnaxa Roja me 35 kîlometre dûr a ji navendê Bajarê dema berê bi navê "finîkê ku Mîrên botan hertimî ji xwe re weke cihekî seyrangehê bihardihînin jî, kirmanên wir, tê gotin û bawer kirin ku ji dema wan in. Kirmanên bilind, peylekê mirovekê i ser hasp sûwar, û hwd, çend ji wan bermehîyên ku mana ji wê demê û hê jî li wir ku heyîna xwe diparêzên in.