Hiş: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Hiş''', pir li ser têt axiftin. Ji xaynî vê yekê ji, Bêjeyeke ku pir têt bikaranîn. Di jiyanê de ji, wate wê, bi hizir kirinê re derdikeve hole. Hiş, bêjeyeke ku hîmê xwe ji ´hii´ digirê.Hii, degekeke. Lê di wate wê de, di [[mejî]] de hinek zanebûne û hizrên ku hene ji anîne bîrê ya. Bi vê yekê re, mejiyê biçûk mirov bahsa wê dike. Mejiyê biçûk, têde pir hizir rewş hene. Lê hatina ji bîrkirin. Hinek gotin û cerna hinek dîtin, dike ku ew hizir û rewş werine bîre mirov. Bi vê yekê re, ew bêje, an ji dîtinên ku tênine bîre mirov, weke miftên hişin ji. Ji xaynî degekekê ji bi bîr anîneke ji. Ji ber vê yekê pir divêt ku mirov li ser Bi sekinê. Hiş, di felsefe de bêjeyeke ku pir girînge. Hiş, herdû aliyên wê yên weke [[bûjen]] û [[arîşa]], bi hev re diafirênin. Bûjenî, yên ku diafirinin û tên hole ne.Bi vê yekê re, ku afirandin û hatina hole çêbû, êdî mirov di wê pêvajoya dawiyê ya bûne de careke dî bahsa hebûne bûjenê bike. Ji bûyin bûya. Piştî bû, êdî ya bûyî heya. Ji bûjeniyê gahana arîşetiyê û ji arîşetiyê buhurîna bûjênîiyê, di vir de bi hiş re ji wateyeke wê heye.

Hiş, li ser hebûne hişmenditiyê ava ya. Jî aqil bi bîrkirin, hiş têne ser ziman. Ji aqil bi bîrkirin, hişkirine. Hiş û hişkirin du bêjeyên jev cude na. Hiskirin, bi du wateyan xwe dide der. Wate pêşî hizirkirina. Yanî, ew ji li ber çav girtine.Wate wê ya dî ji, her weha bi bîrkirina. Yanî, hatina bîra. Di felsefeye kurdî de, bêje hiş, bêjeyeke ku pir girînge. Pir [[zanist]]an ji li ser serî wastandiya.Di jiyanê de, car bi car di wate hatina [[bîr]]ê(aqil) de ji têt bi karanîn. Lê ku bi wate ji têt bikar anîn, dema ku mirov li avayê bikaranîne dimeyîzenê, mirov dibêne ku ne tenê di wate aqil de têt bîr karanîn.Ji xaynî wê yekê ji, weke ku car bi car wate bîr ji, bi hinek awayan dikeve nav wê wate wê ya ku têne ser ziman de. Bi vê yekê re divêt ku mirov baş li ser bi sekinê. Weke bêja ji hiş, di jiyanê de dema ku tê bi kar anîn, car bi car di wateyeke dî de ji têt bi kar anîn. Di wate deynekirine de têt bikar anîn. Minaq, cerne ku dêyek ji [[zarok]]a xwe hêrs dibe, dibêjiyê de´ hiş ba´. Cerne ji, ji bo ku hinek li hinek tiştne bi hiseênin û hineke din ji di ber wan de bi peyivin, di wê heyeme de, ji wan re têt gotin ´hinekî hiş ba, ka ez lê vê bihênim´. Her weha hê bi gelek wate awayan ji têt ser [[ziman]].Lê hiş di vir de emê li ser wate wê ya hizir bi sekinin.Ew wate wê girînge. Hiş, bi mirov re bi hîme ji. Di mejiyê mirov de, ji bo ku hiş bê kirin û bi wateyeke dî ji ji bo ku hiş bi pêşbikeve cihê wê hene. Ew cih, di xwe de gelek pêşketine dide çêkirin.

Ew pêketinên ku çêdibin ji, bi mirov re di şaxsiyete mirov de didine nîşandin. Hiş, ji xaynî vê yekê ji, aqilê mirova.Ku mirov hizir kir, Mirov di aslê xwe de hiş ji dikê. Zanistvanê [[kurd]] [[Feqiyê Teyran]], hiş weke beşek ji pêşketine aqil dibine. Bi vê yekê re, dema ku hiş têne ser ziman, bahsa dîtine dike.Dîtin, li gor wî di hişkirinê de pir girînge. Hiş, bi xwe re di jiyana mirov de ji hertimî pir afirandina tênet. Di gelek beşên jiyana mirov de xwediyê kifşkirineke mazina.[[Zanist]]ên kurd, yên dema sadsala 15, û 16, pir li ser vê yekê sekine. Wan bi hiş, weke ku kevneşopîyek dianî ser ziman.Ji xwe, dema ku mirov li dîroke hizir ya kurdan dimeyîzenê, mirov kevneşopîyeke ji bi hiş re di bîne. Di dema [[Medan]] de, remilvan hebûn. Wan, di nav xalkê de geleki û gelekî deng dabû.navê wan hebû.Wan, li gor [[xalk]]ê, pêşîye mirov di dît.Wê di pêşiye mirov de wê çi derkeve pêşiye mirov, wan didît. Bi vî awayî, li wan dihata bawerkirin. Ew mirovne ku xwedi hişmedî bûn. Bi vê yekê re mirov karê bêje navê wan hebû. Hişkirin, vê yekê re, di dema wan de, di wateyeke dî de bû. Di wê wateyê de bû ku mirov karê xwe bigihine paşaroja xwe ji. Wan li ser vê yekê wateyeke hiş ava dikir.Wê [[wate]] de, rênîşan hebû û remilvanê wê rênişanê hebû. [[Remilvan]], hizir dikir û bi hizirkirine xwe re xwe digahanda ew nişanakên ku wê rêyê bide ber çavan. Li gor remilvanên [[Mediyan]], di serê mirov de ji bûne, hin hizir hena. Bi hizirkirinê wê bêne hişê mirov....