TeTê zaninzanîn ku bi nêzikî 5000 hezar salê ku kurd dili meletiyê hukumdijîn. dıkıt kıraliyetaKraliyeta kevnar a komangane (nemrut) bıdi nawnav geldegel de bınavebi navê ne-mırmir angiango nane mırıt ebedi an jımirî ilahi tatê qebulkırınqebûlkirin hukum kırıyiyê heri kevın tetê dest nişankırınhikûm kiriyê. Kralê asur Sanherib (p.z. 705-p.z. 681)lêli meletiyê hukumdar biyebûye. pB.zZ di sedsala 4.'an de kralê mekedon a aleksendır evmeletiyê bajardagir vegırtikir jipiştrê bi pıştre rêzê ve med, farıs rumfaris, bizans u selçuqiyaselçûqî destebi serrê kırıyeve herkiriye.Her çıkasçiqas hukumdarhikûmdar gohartıngûheriye biye jijî gel çandaçand uû ola xwe hundawinda nekiriye.dema dönemaosmaniyan osmaniyade sultanê zulumkar ê bı nave yavuz sultan selim kurdınkurdên elewielewî qetilkıriyeqetilkiriye lelê heman mınteqêminteqê kurdınkurdên elevi uû hewvelatiyên ne musurmanmisilmanan di nav xwedaxwe xwedide xwedî derketiye derketiwan veşartiye û parastiye. eşiraEşÎra heriherÎ mezınmezIn a lıli meletiyê dırêjandirêjan te zanin wexta osmaniyade xwasteka asimilekırına dırêjandirêjan de çen eşirên turkuman bı hatiye cıhkırın lê heman eşir kurd bine çanda tırk bı ber kurde hunda biye dırêjan kırşehir konya haymana polatlı veji iskan hatibi kırınjı çogu koçerbun bı serhev hatin u nıha çend qeza u derveyê meletiye semsur sêvas u teybeti lı meletiyê dıjın manaya navê heman eşiretê dı-rê-jan DI ango duvıgê kırın pêkanin çıkırın têt bı karanin RÊ manaya sıkak kolan cahde ango rê hatiye gotın a dawiji JAN ku manaya wê kul dert xem çiik tê bı karanin ango daku herkes bı zanit bı tirki DI(yapma eki ) RÊ (yol)JAN (dert)anlamındadır ango rê dıçe dert gırıt (yol gider dert )(alır )mana wê ewe nawê eşire ê tê zanin rodi bu pişti ku kanunên iskanın ê osmanliya bı nave dırêjan hate bı naskırın hejmara van niziki 800,000 kesiye.
