Ronesans: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Bi olê re jî, oldarên weke [[Martin Luther]], wê destpêka protastantiyê ku weke mezhebê xiristiyanîtiyê re û li dijî keyê Şarkhan bi xwepêşandinê dest pê dike, û êdî bi wê re wê navê protastan li xwe bike wê pêş bikeve. Li ser wê re ol, wê êdî bikeve pêvajoya xwe re raformê de. [[Şerên Sihsalî]], wê di wê demê de destpêkê bikin û mirovên weke [[Thomaz Munzer]], wê di wê demê de weyneke xwe bileyizin. Ev hemû, wê bina temenê raformê. Piştre, êdî felsefe pêşketina xwe dike û êdî pêşşengtiya wê rewşê dike. Êdî bi aqil û mantiq[[mentiq]], wê ji nû ve bêne ser ziman. Li ser wê re, weke ast û pîvana mirov, wê mantiqmentiq, were derxistin li holê û bi wê werênin ser ziman. Bi vê re, êdî pêşketina zanistê hin bi hin wê destpê bike. Dem, ji nû ve weke ku aqil kifş dike û bi kifşkirina wê û nivîsandina wê re, êdî xwe ji nû ve weke ku di afirêne ji her aliyê ve.