[[Wêne:Haruniyeh.JPG|thumbnail|300px|Aramgeha Xezalî di vê avahiya bi navê Haruniye de li bajarê [[Tus]]ê ([[Xorasan]], Îran) tê dîtin]]
[[Wêne:Pen case of Ghazali.PNG|thumbnail|300px|Qutiya qelemên Xezalî]]
'''Xezalî''' an [[Elxezalî]] an jî [[Ebû Hamid Mihemed ibn Mihemed el-Xezalî]] (bi [[farisî]] : ابو حامد محمد ابن محمد الغزالی ''Abū Ḥāmid Muḥammad ibn Muḥammad al-Ghazālī''), bi [[Kurdî]]: Îmamê GazalîXazalî, di navbera salên [[1058]]-[[1111]] de jiyaye. Bi zimanên rojava navê wî [[Algazel]] e. Xezalî bi eslê xwe [[farisfars]] e û yek ji fîlozofên[[fîlozof]]ên herî navdar yên cihana misilmantiyê[[misilman]]a ye.
Xezalî xwe di felsefê de gelekî bi pêş ve biriye û bi giranî li ser mijara tassawûfê sekinye. Ew di ceribandineke xwe de ku bi kinasî bahsa felsefeya, fîlozofên Misilman ([[AlEl-KindiKindî]], [[Rhazès]], [[Al-FarabiFarabî]], [[Avicenne]]...) dike de, di dawiya xwebata xwe de, ji ramanên van fîlozofon pir mat (şaş) maye. Ji vê yekê wî fîlozof bi xayintiyê tawambar kirine, ne xwestiye tu tiştî li ser rastiya fîlozofan bi bihîze û berê xwe daye [[tassawûf]]ê (ramanên olî). Di pirtuka xwe ya bi navê "Tehawid el Felesîfe "(bêhawayiya fîlozofan) de, ew bi awayekî fîlozofîk fîlozofên Arîstotelesiyen rexne dike bi teybetî jî [[Ibn Sîna]]. Li gor wî fîlosof hertim digihine encamên çewtiyên mezin ku gerek bi awayek giranbiha bên sezakirin (ceza kirin), ji ber ku ew li tersê şoreşa xwizayî diçin. Xezalî çend sal bi şûnde ji aliyê [[Ibn Ruşd|Averroes]] ve hatiye rexnekirin.
