Herêma Kurdistanê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
B Bot:wîkîferheng-b |
Kurteya guhartinê tine |
||
Rêz 5:
'''Başûrê Kurdistanê''' ji bo ev perçeyê Kurdistanê te gotin ku di nav sinorên [[Iraqê]] de ye. Li Başûrê Kurdistanê bajarên [[Hewlêr]], [[Silêmanî]], [[Mûsil]], [[Kerkûk]], [[Dihok]], [[Xaneqîn]] û [[Zaxo]] hene.
Li navenda Silêmaniyê qasî 500.000 kes dijîn.
Li Başûr bi tenê riyeke hesin heye. Ew ji bajarê [[Hewlêr]] ber bi [[Kerkûk]], [[Tûzxûrmatû]], [[Celewla]], [[Bakûbayê]] ve diçe [[Bexdayê]]. Di van salên dawî de [[dewleta Iraqê]] vê riya hesîn xirab kir.
Bi wateyê coxrafî Başûrê Kurdistanê perçeya Kurdistanê başûrê Torosan e.
==
Başûrê kurdistanê dîroka wê ya giştî ku mirov wê bêne ser ziman, mirov karê herê hate deme Mediya û ji wê jî bi buhurê. Başûrên wê hemû jî, hîmê wan di demên berî zayinê de hatina avêtin. Pêşketina wan, hate roja me berdewam kiriya. Di deme Mediya de kurdistan bûya yekqat û bi wê yekîtiya xwe re hêrmên dora xwe jî kirina bin destê xwe de. Di deme Mediya de, Kurdan berê desthilatdariya xwe dana bi herêmên anatolîa de jî. Seferên ku kirina minaqa vê na. Şerê di nabqabîna Keyê Lidya Alyêt û keyê medî Qiyaqser de, minaqa vê yekê ya. PIştre kurê Qiyaqser Astîyag bi keça keyê Atîyag re Aryanîs re dizewicê. Ev cawac, weke peymaneka aşîtiyê ya di naqabîna wan de ya.
Rêz 22:
{{GotarêBingeh|Şêx Mehmûdê Berzencî}}
Şêx Mahmdê
Başûrê Kurdistanê, piştî ku Şêx Mehmûdê Berzencî bahse desthiladariya kurdistanî dike û dozê dike, êdî ingiliz li ber wê di sekin in. Ew jî, rewşa dervî wê herê nakê. Dema ku ingiliz li wê xwestaka wê sar dinerin, êdî ew bidest seknaka li nber dike û hate ku bi wan re dikeve şer de jî. Lê di dawiyê de ew tê diçê, û Ingiliz herêmê dikin rêveberîyaka arab de ku di wê demê de yekî bi navê "melik Faysal" ingliz tênina ser Herêmê û Herêma Başûrê Kurdistanê ji dikina bin destê wî de, Kurd, vê yekê ti demê herê nekin. Ji ber vê yekê, êdî hertimî di rewşa serhildaniyê de dibin.
Rêz 29:
== Piştî Melîk Faysal yekem re Îraq ==
Îraq, ne di deme Melîk Faysal de û ne jî di demên pişt wî re de gihişt aramiya xwe. Melîk Faysal, Sûnîyek bû. Li Îraqê ku sînorê wê hatibûbûna kifşkirin de Sîî jî hebû. Hate ku sal tê salên 1928an de, wê şîî jî li parlamane ku hate wê demê hatiya û ji 88 kesan pêk tê û 26 ji wan şîî bûn. Bi vê re, mirov karê bêje ku şîî jî di wê demê de xwediyê hêzeka xwe bûn. Lê kurd, li her qadê ji rêveberiyê hatina dûrkirin. Li herêmên wan jî ji rêveberiyê hatina dûrkiirn. Di wê parlamene Îraqê de ti nîmînêrê kurd nebûn. Piştî Melîk Feysal re yê ku navê Hikmet
Li herêmê ahang(deng) hin bi hin diguharî. Di wê demê de di naqabîna tirkî, Îran, û hêzên din yên herêmê û yên ku li herêmê xwedî hêz in, di nav wan de çûn û hatinak heya. Ew çûn û hatin, wê piştre ne bi gelekî re wê li Îranê li Sadabadê bi "Paxta Sadabadê" re biancam dibe. Berî wê jî, li ber kurdan dijtîyak pêş dikeve. Li Ber kurdên başûrê kurdistanê jî û yên rojhilatê kurdistanê ew dijîtî pêş dikeve. Kurd jî, wê yekê hîs dikin. Deme ku Yekîtiya sovyet piştre bi hinekî ku dikeve rojhilatê kurdistanê de û li wir "komara kurd ya Mihabadê" ava dike, ji wê dijîtiyê fêr dike. Li başûrê kurdistanê ew dijîtî, wê li dijî, rêveberiya nû ya Bakîr Sidqî jî, wê pêş bikeve. Îran, di pişt wê vekişîna piştgiriya li bakîr Sidqî de ya. Ji ber piştî ku piştgirî tê kişandin jî wî, êdî li ber Bakîr Sidqî Sûyîqastek pêk têk û bi ser dikeve û Bakîr Sidqî tê kuştin. Piştre Melîk Feysalê Duyemin wê rêveberiya desthilatdariyê dihilde dest. Piştre wî ji wî ku ahlê wî ya, wê Emîr Abdullah tê rêveberiyê û rêveberiya wî dide berdewam kirin.
| |||