Pêşveçûn: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Ramikurd (gotûbêj | beşdarî)
Ramikurd (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
'''Peresan''', '''peresîn''', '''pêşveçûn''' ango '''evolusyon''', ew bîrdoza guhertina taybetmendiyên [[genetîk]] ên gelheyê [[cure]]yan dike, yên ku derbasî cisn û nijadên nû dibin.
 
Li gorî vê, [[gen]] rastî guhertinan tên û bi rêya çiftbûnê (yekbûnê) derbasî nijadên nû dibin. Bi rêya [[mutasyon]]ê [[varyant]]ên cuda yên wan genan derdikevin holê û ew dikarin bibin sedema derketina taybetiyên nû. Fermo, ew varyant û [[rekombînasyon]] dibin sedema cudahiyên genetîk di nava ferdan de.
 
Gava bi vî awayî guraniya van taybetiyan di nava gelheyekî de pirtir an kêmtir dibin, meriv qala peresan û evolusyonê dike. Guranî yan ji ber bijareya xwezayî pêk tê (şansên cuda yên mucadeleya jiyanê û nîspet û rêjeya çiftbûnê) yan jî tesadufen bi rêya cudabûn û guherandina genetîk. Teoriya peresanê ya ku behsa bijareya xwezayî dike cara ewil bi awayeke berfireh ji aliyê [[Charles Darwin]] ve di pirtûka xwe ya ji sala 1859an de tê qalkirin. Di salên 1930î de bijareya xwezayî ya Darwin bi rêzikên mendelî yên irsîtiyê ve hatin girêdan. Bi vê yekê bîrdoza [[sentetîk]] a peresîn û evolusyonê derket holê.
 
== Dîroka ramanê peresînê ==
Line 11 ⟶ 7:
 
== Genetîka ==
Li gorî vê, [[gen]] rastî guhertinan tên û bi rêya çiftbûnê (yekbûnê) derbasî nijadên nû dibin. Bi rêyariya [[mutasyon]]ê [[varyantguharto]]ên cuda yên wan genan derdikevin holê û ew dikarin bibin sedema derketina taybetiyên nû. Fermo, ew varyant û [[rekombînasyon]] dibin sedema cudahiyên genetîk di nava ferdan de.
 
Gava bi vî awayî guraniya van taybetiyan di nava gelheyekî de pirtir an kêmtir dibin, meriv qala peresan û evolusyonê dike. Guranî yan ji ber [[bijareya siruştî]] an xwezayî pêk tê (şansên cuda yên mucadeleya jiyanê û nîspet û rêjeya çiftbûnê) yan jî tesadufen bi rêya cudabûn û guherandina genetîk. Teoriya peresanê ya ku behsa bijareya xwezayî dike cara ewil bi awayeke berfireh ji aliyê [[Charles Darwin]] ve di pirtûka xwe ya ji sala 1859an de tê qalkirin. Di salên 1930î de bijareya xwezayî ya Darwin bi rêzikên mendelî yên irsîtiyê ve hatin girêdan. Bi vê yekê bîrdoza [[sentetîk]] a peresîn û evolusyonê derket holê.
== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}