Mîtanî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
B Bot: 45 girêdanên înterwîkiyê ên ku niha li ser Wikidatayê ne, jê bibe |
Kurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1:
[[Wêne:Near East 1400 BCE.png|thumb|300px|Tixûbên Keyaniya Mîtanî di salên 1400'ên B.Z. de]]
Li goreyê dîrokvan Spayizerî, '''Mîtanî'''an '''[[Xanîgalbat]]''' beşek ji [[Sobarî|Sobariyan]] in. Sobarî jï beşek ji gelên [[Arî]] û kaliken [[Kurd]]an in
=== Navê welatê "Mîtanî" ===
Bi nivîsa [[Hîtîtiyan]] [[KUR]] <sup>[[Cities of the ancient Near East|URU]]</sup>''Mî-ta-an-nî'' / ''Mî-ît-ta-nî''. Li ser kevirên [[Asûriyan]] em dibînin peyvên<ref>http://empires.findthedata.org/q/132/2518/What-was-the-Mitanni-Empire</ref> ''Xanîgalbat''<ref>http://books.google.fr/books?id=qho7AAAAIAAJ&pg=PA5&lpg=PA5&dq=khanigalbat&source=bl&ots=Gi2d297UmN&sig=EQU14-2xM2u58TFM1Degnv0x0x8&hl=fr&sa=X&ei=evEYU (The Cambridge Ancient History (fascicle): 49: Assyrian ..., Volume 2,Partie 25 Par J. M. Munn-Rankin)</ref> / ''Hanigalbat'', bi nivîsa mixan ''Ḫa-ni-gal-bat''.
=== Dîrok ===
Di sedsala 16ê B.Z. da, hukmeteka pir xurt u capuk avakir. Paytexta wan bajarê [[Wassogn|Wassognê]] bûye. [[Suriye]], [[Emûriye]], welatên [[Aşûrî]] û Kurdistan, heta herêma [[Kerkûk|Kerkûkê]] hemî di bin hukmê wan da bune. Dewleta wan yek ji dewletên mezin û rûmetdar yên wê demê ([[Misir]], [[Haysi]], [[Qasi]], Mitani) bûye. [[Zimanê Mîtanî|zimanê]] wan xweser bûye. Ew hukumet li beranberî êrîşen Aşûriyan ducaran ma û hindek ji axa xwe winda kir. Qirale Aşûrî, [[Aşûr Nesir Pal]], dûmahi bi desthilata wan anî.
Mîtaniyan gelek salan hukim kiriye. Mîtaniyan jibo cara yekê di dîrokê da, maadena [[asin|asinî]] vedîtîye û bi kar anîye. Aşûrî parçeyek biçûk ji împratoriya Mîtanî bûn, lê ji ber hêrîshên ji hemî layan şikestin. Aşûriyan û [[Hîtît|Hittiyan]] dest li ser wan navçeyan dane.
Heft êlên Mîtaniyan hebûn û ji êlên wan re digotin "MIL" an jî "MILAN".<ref>http://wikitry.com/index.php/Mitanni</ref>
=== Dawiya welatê Mîtaniyan ===
Împaratora Asûriyan şer û ceng kirr bi welatê Mîtaniyan; û piştî xirab kirana axan Mîtanî, Asûriyan çûn li bakurê Mezopotamya ji bo şer kirina bi Hîtîtên<ref>http://books.google.fr/books?id=HcHJ3CSa_sMC&pg=PA453&lpg=PA453&dq=khanigalbat&source=bl&ots=eMeEgpX8_c&sig=WDYVfkIhxRjEcbap2gc2rDyiDBA&hl=fr&sa=X&ei=NvIYUouYGcrB0QWhj4DIAg&ved=0CD4Q6AEwAjgK#v=onepa (Histoire de l'humanité, Volume 2 publié par Unesco)</ref>.
== Çavkanî ==
| |||