Alfabeya fonetîk a navneteweyî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
BKurteya guhartinê tine
Rêz 7:
 
== Dîrok ==
Di sala 1886'an komeke mamosteyên ziman ên [[Fransa]] û [[Brîtanya|Brîtanyayê]] bi pêşengiya zimanzanê fransizî Pol Pasî (Paul Passy) rêxistineke ku di sala 1897'an de wek [[Yekîtiya fonetîk a navnetewî]] ({{langbi-fr|''l’[[:fr:Association phonétique internationale|Association phonétique internationale]]''}})<ref name="IPA194-196">International Phonetic Association. ''Handbook''. P. 194—196</ref> hat naskirin, ava kirin. Destpêkê alfabe li ser bingeha reforma rastnivîsiya zimanê îngilîzî hatibû çêkirin, ku wek [[Alfabeya romî]] dihat naskirin, lê piştre ji bo ku alfabe kêrî zimanên din jî were naveroka sembolan li gorî taybetmendiya zimanan dihat guhertin<ref>«Originally, the aim was to make available a set of phonetic symbols which would be given ''different'' articulatory values, if necessary, in different languages» // International Phonetic Association. ''Handbook''. P. 195—196</ref>. Mînak, dengê [{{IPA|ʃ}}] (''ş'') di zimanê îngilîzî de bi herfa «c» dihat nivîsandin, lê di zimanê fransizî de bi herfa «x»<ref name="IPA194-196"/>. Lê belê di sala 1988'an de alfabe gîhandin standartekî daku dengên mîna hev ên zimanên curbecur bi heman herfên AFN'ê ve bên nivîsandin<ref name="IPA194-196"/><ref>{{cite journal |last=Passy |first=Paul |year=1888 |title=Our revised alphabet |journal=The Phonetic Teacher |pages=57–60}}</ref>.
 
Ji roja sazkirinê heta niha AFN di gelek guhertinan re derbas bû. Piştî guhertinên tomarî ên di salên 1900'î û 1932'yan de AFN heta Kongreya Kielê ya ku di sala 1989'an de derbas bû, bê guhertin ma. Di sala 1993'yan de sererastkirinên biçûk hatin çêkirin - 4 [[dengdêrên rêza navîn]] ên bidengkirina navendî<ref name="world"/> li ser hatin zêdekirin û sembolên [[dengdarên bêdeng]] ên [[dengdarên teqîner|teqîner]] hatin rakirin<ref name="Pullum">Pullum and Ladusaw. ''Phonetic Symbol Guide''. P. 152, 209</ref>. Guhertina herî dawî di sala 2005'an de hat çêkirin — sembola [[dengdarê lêv-diranî]] yê yekderbik li AFN hat zêdekirin<ref>{{cite web|last=Nicolaidis|first=Katerina|title=Approval of New IPA Sound: The Labiodental Flap|url=http://www2.arts.gla.ac.uk/IPA/flap.htm|year=2005|month=September|publisher=International Phonetic Association|accessdate=2006-09-17|archiveurl=http://www.webcitation.org/61BbSvZjh|archivedate=2011-08-25}}</ref>.
Rêz 16:
Di AFN de 107 herf [[dengdar]] û [[dengdêr|dengdêran]] destnîşan dikin, 31 — [[nîşanên diyakrîtîk]] bilêvkirina herfan zelaltir dikin, û herwiha 19 nîşanên ku taybetmendiyên wek dirêjbûn, ton, [[derbik]] û [[întonasyon]] diyar dikin hene.
 
== Girêdanên Dervederve ==
* {{en}} [http://www.langsci.ucl.ac.uk/ipa/ Alfabeya Fonetîk a Navneteweyî (IPA)] (bi inglîzî)
 
=== Dosyeyên Deng ===
* [http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandConsonants/ Peter Ladefoged's Course in Phonetics (with sound files)]
Line 25 ⟶ 26:
* [http://www.paulmeier.com/ipa/charts.html Flash version of IPA charts, with sound samples]
* [http://www.ling.hf.ntnu.no/ipa/full/ Another set of IPA sound samples]
 
<!-- interwiki -->
== Çavkanî ==
{{çavkanî}}
 
[[Kategorî:Alfabe]]