Zimannasî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{zimannasî}}
'''Zimannasî''' (carine ''zimanzanî'' û kêm car ''zimanvanî''; bi inglîzî ''linguistics'') zimannasî zanista ku li zimanê mirovî vedikole.Dikare bê dabeşkirin sê beşan: têşiya zimanî, wateya zimanî û wate di pêgehê de.Kevntirîn çalakiyên [[pênasîner yên zimannasiyê]] vedigerin [[Pāṇini]] 500 B.M ku [[Sanskrîtî]] analîz kir di [[Ashtadhyayi]].
Yek ji binşaxên zimannasiyê lêkolîna li li pêkhatiyên zimanî an jî [[rêziman]]êî dike.Ev jî li ser pergala rêbazên ku bikahênerên zimanî bi kar dihînin di zimanî de.
Li [[morfolojî]]yê( formasyon û avakirina peyavnpeyvan) , [[hevoksazî]]( çêkirin û avakirina hevok û frazan ji van peyvan) û [[fonoljîfonolojî]](pergala dengan)
[[Dengsazî]] bêtir girêdayî beşên zimannasiyê yê ku li taybetmendiyên rasteqîn yên dengê axaftinê û dengên ne axaftinê û şêweya ku tên derxistin û têgihiştin.
Vekolîna li [[wate]]ya zimanî girêdayî çawa ziman pêkatiyêpêkhatiyê bivac û çavkaniyê cîhana rasteqîn vediguhezîne, diguherîne û dike ew wateya ku nediyariyan çareser û îdare bike, ye.
Ev katagorî vekolîna li [[watezanî]]yê( çawa wate tên fêmkirin ji gotin û konseptan) û pragmatikî( peyv çawa ji naverokê tê fêmkirin)
zimannasî pêgeh/naveroka her zimanî dinere ku bi hokerên civakî, dîrokî, û siyasî bandor lê kirine an na.
Ev jî li [[peresenîyapereseniya zimannasîyêzimannasiyê]] vedikole, ku ew jî bersiva pirsyarên wek kok û veguhestina zimanan peyda dike;
zimannasiya dîrokî li guherînên zimanî; zanista zimanê civakî, ku li pêwendiya di navbera varyasyonên zimanî û pêkhatiyên civakî de dinere;
[[zanistia zimanê derûnî]] ku li ravekirin û karê zimanî di hişî de vedikole