Gutî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
'''Gutî'''<ref>Mihemed Emîn Zekî Beg (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê. Avesta.</ref> di dirokê de yek ji pêşiyê [[kurd]]an e li çiyayê [[Zagros]] û li kêlêka [[çemê Zapê]] jiyan e, 2700 sal beriya zayînê, dewleteke xurt û serbixwe sazdikin û tênê heta [[Mezopotamya]], lewre axa wir gelek xweş û bijun bû. Di sala 2649'an a pêşiya zayînê de êrîş dibin ser [[sumer]] û [[akad]]iyan welatê akadiyan ji zevt dikin du qerna wan îdare dikin, peşe di sala 2400'î ya beriya zayînê de bi biraye xwe gele [[lolo]]ra yekbunê çêdikin dewleta wan bi vî rengî gelek xurt û pêşve diçe. Lê piştre li hember akadayî dîsa mexlûb dibin û diçin warê xwe yê kevn çiyayê Zagrosê. Piştre di sala 2270'î ya beriya zayînê de di dema padişahê asûriyan [[Salmanasar]]ê yekem de bi wan re şereki giran datinin. Navê keyê dawî yê gutiyan [[Tîrîgan]] bû.
 
Guti dema wan de, serdestîya wan pirr mazin hebûya. Bi teybetî, Li dora Çîyayê Cudî û heta ku digihişt ber Zagrosan serdestîya wan mazin hebûya. Ku dikeve bakûrê Şrnaxa Roja me de û ji Şîrnaxa Roja me 35 kîlometre dûr a ji navendê Bajarê dema berê bi navê "finîkê ku Mîrên botan hertimî ji xwe re weke cihekî seyrangehê bihardihînin jî, kirmanên wir, tê gotin û bawer kirin ku ji dema wan in. Kirmanên bilind, peylekê mirovekê i ser hasp sûwar, û hwd, çend ji wan bermehîyên ku mana ji wê demê û hê jî li wir ku heyîna xwe diparêzên in.
 
==Lîsteya keyên Gutî==
 
*Erridupizir li dora. 2141–2138 BZ Li Nîppûrê
*Imta û ankû Nibia li dora. 2138–2135 BZ
*Inkişuş li dora. 2135–2129 BZ (Navê wî li lîsteya keyên sûmerî de heya.)
 
*Zarlagab li dora. 2129–2126 BZ
*Şulme li dora. 2126–2120 BZ
*Silulumeş û ankû Elulmeş li dora. 2120–2114 BZ
*Inimabakeş li dora. 2114–2109 BZ
*Igeşauş li dora. 2109–2103 BZ
*Yarlagab li dora. 2103–2088 BZ
*Ibate li dora. 2088–2085 BZ
*Yarla û ankû Yarlangab li dora. 2085–2082 BZ
*Kurum li dora. 2082–2081 BZ
*Apilkin li dora. 2081–2078 BZ
*La-erabum û ankû Lasirab li dora. 2078–2076 BZ
*Irarum li dora. 2076–2074 BZ
*Ibranum li dora. 2074–2073 BZ
*Hablum li dora. 2073–2071 BZ
*Puzur-Suen li dora. 2071–2064 BZ (kurê Hablûm a)
 
*Yarlaganda li dora. 2064–2057 BZ (Li bajarê ´Umma´ ..)
*Si'um û ankû Si'u li dora. 2057–2050 BZ (.. Umma)
*Tirigan li dora. 2050–2050 BZ (bi navê Utu-hengal re li Uruk navê wî heya.)
 
Navê keyê dawî yê gutiyan [[Tîrîgan]] bû.
 
== Çavkanî ==