Materyalîzm: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
Rêz 3:
'''Pêzewarî''', ankû '''Materyalîzm''' navê alîyek û ankû ´kutubek´a felsefeyê ya. Ev alî û ankû kutub, vajî kutuba ´mengiwer´ê, wê diparêzê ku zanîna mirov ji têrkerê ya. Yanî, zanîn, pêşîya wê têrker heya. Mengîwerî jî, vajî wê diparêzê ku hizir û ankû zanîn ji ber ku heya, em di zanin ku tişt heya. Ev herdû alî, di temenê ku li berhevdû sekinîna, piştî ronasansê û pêde, demeka dirêj bi hev re ketina tekoşînê û şer de. Filosofên weke Berkeley, Calvin, û hwd, weke filosofên wê kutuba mengiwerîyê na. Kutuba Pêzewarîyê jî filosofên wê, weke weke Descartes, Huma, Bacon û hwd in. Marksim, weke xatek û herikineka pêzewarî jî ya.
 
==Dîroka wê ya berê==
 
Dîroka pêzewarîyê, tê birin li dema berîzayinê heta dema Demokritos, Felsefeya Demokrîtos, weke felsefe û awayekî têgihiştinî ku wî ji têrkerîtîyê gav avêtiya û bi er bûyîna hizir ve çûya. Ev awayê çûyinê jî, awayê ku ev aliyê pêzewarî weke bingihîn ji xwe re dibîne ya. Piştî wî re, Hizrên Skorat û Arişto jî, ji wan sûd hatîya girtin. Lê sokrat û Aristo, weke dû mirovên mengiwer jî hatina hasibandin. Herwusa, felsefeya Platon, weke fesefelya mengierî ya felsefe tê hasibandin.
 
Piştre di dema ku dem tê dema Serdewam navîn, wê Hizrên Spinoza jî, beşek ji wê, di vê çerçovê de were şîrove kirin. Piştî Zayinê, wê piştre Bacon, Descartes, Huma, û hwd wê weke hizirvanên ku di vê xatê de ji wa sûd were vergirtin hatina dîtin. Descartes ferhanga gotinên felsefê nivîsand.
 
Piştre jî, di dema Ronasansê de wê gelek filosofên ku bi astronimîyê de kardikin, ên weke Kopernik, Galileî û hwd wê ji wan sûd wer vergirtin. Di sadsale 17´min û pêde, wê felsefetîyaka xort di vê warê û xate de were kirin. Pêşî, weke xateka di temenê ku olê red dike tê zanîn. Heta roja me jî, di wê temenê de hatîya şîrove kirin. Ji ber ku ol, di temenê mengiweriyê de tê zanîn. Manawîyet, weke destpêkê di wê de dibêt.
 
Nîqaşên di nava Marks û Hegel bixwe de jî hinekî di vê temenê de na. Di dema ku Marks divêje ku min "dîyalektika marks li ser lingên wê rûnandin", hinekî j bahse vê dike. Hegel, di dema xwe de weke akamisyenî bû. Di zankoyê de fêrên perwerde didan. Wî, di temenê mengiwerî û ankû îdealîsmê de hanî ser ziman.
 
Di sadsaale 20´an de, zaynarên weke Aguste Comte, wê pirtûka xwe ya li ser metodên zanistê binivîsêne û wê zanyeriyê wele "rêya sêyem", di nava vê nîqaşên mengiwerî û pêzewarî de pêşnîyar bike.
 
 
 
==Çavkanî==
[[Kategorî:Materyalîzm]]