|
== Bûyer ==
=== Kurdistan ===
* [[1590]] -– Li [[Stenbol]]ê di navbêra [[Sefewî]] û [[Osmaniyan]] de peymanek hate mohrkirin. Li gorî vê peymanê, [[Loristan]] û [[Şarezor]] dikeve bin destê Osmaniyan.
* [[1938]] -– Destpêkirina serhildan û jenosîda Dêrsimê.
* [[1946]] -– Kovara kurdî ya [[Ciwanên Kurd]] li bajarê [[Başûrê Kurdistanê]] [[Bûkan]]ê ya bi navê «Hellale« yekemîn hejmara xwe weşand. Kovarê tenê 3 hejmar belav kir.
* [[1979]] -– Rêxistina bi navê ''Bizotnewey Sosyalîstî Kurdistan'' [[BSK]] ji ''Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê'' [[YNK]] cihê bû.
* [[1982]] -– Ji kadroyên sereke yê [[PKK]]'ê û di heman demê de endamê komîta navendî ya PKK'ê [[Mazlum Dogan]] di roja [[Newroz]]ê de li zîndana [[Amed]]ê bi 3 darikên kuftikê Newroz pîroz kir û ji bo protestokirina kirinên dewletê xwe feda kir.
* [[1983]] -– Kovara „Stêr" li [[Sûriyê]] dest bi weşanê kir.
* [[1985]] -– Eniya Rizgariya Netewa Kurdistan [[ERNK]] hate damezirandin.
* [[1986]] -– Dewleta [[Sûriyê]] êrîşî ser xwepêşandanên Newrozê yên li [[Şam]] û [[Qamişlo]]yê kir.
* [[1990]] -– [[Zekiye Alkan]], li [[Amed]]ê xwe di roja Newrozê de şewitand.
* [[1992]] -– Endamê [[HEP]]'a Şirnexê [[Mahmut Ertak]] hate binçavkirin û hîn jî windaye.
* [[1992]] -– Endamê HEP'a Şirnexê [[Halil Baysal]] di pîrozbahiya Newrozê de bi gûleyên tîmên taybet hate qetilkirin.
* [[1992]] -– [[Rahşan Demirel]] bi navê xwe yê kodî Sosin li Qedîfeqeleya [[Izmîr]]ê xwe di roja Newrozê de şewitand.
* [[1992]] -– Di serhildanên [[Nisêbîn]] û [[Cizîr]]ê de 93 kes şehîd ketin.
* [[1994]] -– 6 Mebûsên [[DEP]]'ê hatin girtin.
* [[1994]] -– [[Berîvan (Nilgün Yıldırım)|Bêrîvan]] û [[Bedriye Taş (Ronahî)|Ronahî]] xwe di roja Newrozê de li bajarê Mannheim a [[Almanya]]yê şewitandin.
* [[1995]] -– Rêxistina Yekîtiya Netewî ya Demokrata Kurdistan [[YNDK]] hate damezirandin ku [[Doktor Sîrwan]] sekreterê rêxistinê bû. Her wiha ev rêxistin ji bo [[Başûrê Kurdistanê]] yekîtiyeke xurt ava kir û piştî 3 salan bi dawî bû. Di dirêjahiya xebatên xwe de, ev rêxistin gelek caran bû hedefa êrîşên tarî û xêrnexwaz.
* [[1995]] -– Dewleta [[Tirkiye]]yê, ku heta wê rojê cejna Newrozê qedexe dikir û kesên rengê kesk û sor û zer hildigirtin êrîşî wan dikir, îlan kir ku cejna Newrozê ya tirkan e û ev bi deh salane tê pîrozkirin.
* [[2001]] -– Cejna Newrozê di serî de li [[Amed]]ê û li gelek bajarên [[Kurdistan]] û [[Tirkiye]]yê bi beşdariya zêdetirî 500 hezar kesî hate pîrozkirin.
=== Cîhan ===
* [[1799]] -– Êrîşa [[Napolyon Bonapart]] ya [[Akka]]yê bi binkeftinê encam da.
* [[1907]] -– Ev roj weke [[Roja Dayikên Cîhanê]] hate qebûlkirin.
* [[1918]] -– Tevgera Biharê ya Almanan destpêkir.
* [[1968]] -– [[Îsraîl]]ê êrîşî bajarê Karamehê kir.
== Zayîn ==
* [[1949]] -– [[Slavoj Žižek]], [[felsefevan]] û psîkoanalîstê slovenî
* [[1957]] -– [[Youssef Rzouga]], helbestvanê tûnisî
== Mirin ==
* [[1973]] -– [[Aşik Veysel Şatiroglu]], hozan û helbestvanê tirk
* [[1982]] -– [[Mazlum Doğan]], yek ji kadroyên sereke yên [[PKK]]'ê
* [[1990]] -– [[Zekiye Alkan]], keça kurd
* [[1992]] -– [[Halil Baysal]], endamê [[HEP]]'a [[Şirnex]]ê
* [[1992]] -– [[Birsen Özcan]], endama [[HEP]]'a [[Şirnex]]ê
* [[1994]] -– [[Berîvan (Nilgün Yıldırım)|Bêrîvan]], keça kurd
* [[1994]] -– [[Bedriye Taş (Ronahî)|Ronahî]], keça kurd
* [[2008]] -– [[Çerkezê Reş]], helbestvan û nivîskarê kurd
== Cejn û salveger ==
| 