Guhartoya 19:42, 8 sibat 2013 biguhêre Ferrus (gotûbêj \| beşdarî) 3958 guhartin →‎Rewşa bajêr a îro ← Cudahiya kevntir		Guhartoya 12:34, 9 sibat 2013 biguhêre betal bike Gomada (gotûbêj \| beşdarî) Rêveberên navrû, Rêveber 16.398 guhartin Ji kerema xwe karakterên kurdî ji bîr neke. Herwiha min hinek guhertin kir. Wisa hatibû qalkirin ku, tenê cihê ermeniyan bû, kurd li wir nîn bûn. Lê ya rastî, Anî paytexta mîrîtiya kurd Şedadiyan bû Cudahiya nûtir →
Rêz 1: [[Wêne:Ani saint gregory church.jpg\|thumb\|Ani, dêr û sîtadela Gregorê pìroz]] [[Wêne:Ani St Tigran fresco.JPG\|thumb\|Xemilandinên di hundirê dêrekî de.]] '''Ani''' (bi [[zimanê ermenî]] Անի) bajarekî dîrokî yayê ~~ermeniyan~~li e[[Qers]]ê ye û paytexta kevnar a ~~ermeniyan~~[[Şedadî]] û xanedana [[Bagratuniyan]] e. Ji ber ku bi sedan sal in bêkes e wêran bûye. == Erdnigarî == Rêz 10: Anî di cavkaniyên ji sedsala 5'mîn de weke war û kelheke ermenî derbas dibe. Di sala 763'an de kete destê bagratîdên ermenî û di sedsala 10'mîn de wergeriya yek ji bajarên herî girîng ên herêmê. Qralê Aşot III ê bagratûnî ku ji 951'an heta 977'an desthilatdariyê dikir, Anî di sala 961'an de weke paytexta qraliyeta xwe hilbijart. Gava bajar di sala 1045'an de derbasî bîzansiyan bû, Anî ya ku dikeve ser riya îpêkê bi navê "Bajarê hezar û yek dêran" bi nav û deng bû û gelheya wê 100 hezaran derbas dikir. Di roja 16'e tebaxê 1064'an de Anî ji aliyê ~~selcûkan~~Selçûkan ve hat bidestxistin û kete bin hikma îslamî.{{çp}} Siltan Alp-Arslan bajêr di sala 1072'an de da destê ~~şaddîdan~~Şedadiyan.{{çp}} ~~şaddîdên~~Şedadiyên ku ~~hanedaneke~~xanedaneke kurd a li ~~Ganca~~[[Gence]] û [[Dwîn]]ê bûn li Anî hikm dikirin heya ku bajar di sedsala 12'mîn de kete nav qraliyeta gurcuyan û bi vî havî ji nunû ve kete destê xirîstiyanan. Ji sala 1125'an heta 1209'an ~~cend~~çend caran ser derket û Anî di sala 1239'an de kete bin destê ~~moxolan~~[[moxol]]an. Di sala 1319'an de - Anî êdî ji aliyê Aq Qoyunlu û Qara Qoyunluyan ve dihat rêvebirîn - erdhejeke pir giran pêk hat û pirraniya bermahiyên dîrokî zerar dît. Ji sedsala 14~~'min~~<sup>emîn</sup> pê ve êdî gelheya bajêr her ku cûçû kêmtir bû. Ji sala 1534'an pê ve Anî kete nav sînorên ~~ìmparatoriya~~[[împeratoriya Osmanî]] û ji 1878'an heta 1917'an herêmeke împaratoriya rûsî bû. Di salên 1892/1893'an û 1904-1917'an oryentalîstê rûsî Nikolai Jakovlewîc Marr cara ewil lêkolînên arkeolojîk pêk anî.

Anî: Cudahiya di navbera guhartoyan de