Bülent Ecevit: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
burasi Romanlarin wikipediasi degil oraya yaz Ecev iti . zimaneke biyanî bû min jêbir
Rêz 1:
Bülent Ecevit
{{Bilgikutusu Başkan
| isim = Bülent Ecevit
| resim = Ecevit-WH.jpg
| doğum tarihi = [[28 Mayıs]] [[1925]]
| doğum yeri = [[İnebolu]] ya da [[İstanbul]], [[Türkiye]]
| ölüm tarihi = 22:40 [[5 Kasım]] [[2006]]
| ölüm yeri = [[Ankara]], [[Türkiye]]
| başlama = [[26 Ocak]] [[1974]],[[21 Haziran]] [[1977]], [[5 Ocak]] [[1978]], [[11 Ocak]] [[1999]]
| bitiş = [[17 Kasım]] [[1974]], [[21 Temmuz]] [[1977]], [[12 Kasım]] [[1979]], [[19 Kasım]] [[2002]]
| önceki = [[Naim Talu]], [[Süleyman Demirel]], [[Mesut Yılmaz]]
| sonraki = [[Sadi Irmak]], [[Süleyman Demirel]], [[Abdullah Gül]]
| parti = [[Cumhuriyet Halk Partisi]], [[Demokratik Sol Parti]]
| sıra = [[Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı]]
}}
 
'''Mustafa Bülent Ecevit''', (d. [[28 Mayıs]] [[1925]] [[İstanbul]] – ö. [[5 Kasım]] [[2006]] [[Ankara]]). [[Şair]], [[gazeteci]], [[yazar]], [[parti]] başkanı, [[başbakan]] ve [[siyaset]] adamı. [[20. yüzyıl]]ın ikinci yarısında [[Türk]] siyasetine damgasını vurmuş en önemli isimlerden biri. "Ecevit Seceresi (Devlet Arşivi - No 1265)" belgesine göre [[İnebolu]]'da doğdu.
 
11, 1. Dönem [[Ankara]] Milletvekilliği, 2, 3, 4, 5, 19. Dönem [[Zonguldak]] Milletvekilliği, 20. Dönem [[İstanbul]] Milletvekilliği yaptı. Temsilciler Meclisi Üyesi, [[Cumhuriyet Halk Partisi]] Genel Başkanı, [[Demokratik Sol Parti]] Genel Başkanı oldu. Çalışma Bakanı, Devlet Bakanı, Başbakan Yardımcısı ve Başbakan olarak görev yaptı. Ancak üniversite mezunu olmaması nedeniyle Cumhurbaşkanlığına aday olamadı.
 
== Kişisel yaşamı ==
 
Bülent Ecevit [[28 Mayıs]] [[1925]] tarihinde [[İstanbul]]'da doğdu. Babası aslen güneydoğudan göçerek gelmiş bir Kürt ailesinden bir müderrisin oğlu [[Kastamonu]] doğumlu Ahmet Fahri Ecevit [[Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi|Ankara Hukuk Fakültesi]]'nde adli tıp profesörüydü. A. Fahri Ecevit daha sonra siyasete girerek [[1943]]-[[1950]] yılları arasında [[CHP]]'den [[Kastamonu]] milletvekilliği yaptı. [[İstanbul]] doğumlu olan annesi [[Fatma Nazlı]] ise ressamdı. Bülent Ecevit [[1944]] yılında [[Robert Kolej]]'den mezun oldu ve aynı yıl içinde çalışma hayatına [[Basın Yayın Genel Müdürlüğü]]'nde çevirmenlik yaparak başladı. [[1946]] yılında sınıf arkadaşı [[Rahşan Ecevit|Rahşan (Aral) Ecevit]] ile hayatını birleştirdi. Önce [[Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi|Ankara Hukuk Fakültesi]] ve sonra da [[Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi|Dil Tarih Coğrafya Fakültesi]]'ne kayıt yaptırmasına rağmen yüksek öğrenimine devam etmedi. [[1946]]-[[1950]] yılları arasında [[Londra]] Elçiliğinin Basın Ateşeliği'nde kâtip olarak çalıştı. [[1950]] yılında [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin yayın organı olan [[Ulus Gazetesi]]'nde çalışmaya başladı. Ulus Gazetesi [[Demokrat Parti]] tarafından kapatılınca Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde yazar ve yazı işleri müdürü olarak görev yaptı. [[1955]] yılında [[ABD]]'nin [[Kuzey Karolina]] eyaletinin Winston-Salem kentinde konuk gazeteci olarak çalıştı. [[1957]]'de Rockefeller Bursu ile yeniden [[ABD]]'ye gitti, [[Harvard Üniversitesi]]'nde sekiz ay sosyal psikoloji ve Orta Doğu tarihi üzerine incelemeler yaptı. [[1957]] seçimlerinde [[CHP]]'den milletvekili oldu.
 
1973 seçimlerinde CHP seçim kampanyasında, yaşlı bir kadının "Karaoğlan nirede ha evlatlar, Karaoğlan'ı görmek istiyom" şeklindeki sorundan sonra CHP'liler tarafından Karaoğlan adı benimsenmiş ve ilerleyen yıllarda da kullanılmıştır.<ref>[http://dosyalar.hurriyet.com.tr/ecevit/karaoglan.asp Hürriyet: Karaoğlan efsanesi]</ref>
 
== Siyasî yaşamı ==
 
=== CHP içinde yükselmesi ===
 
32 yaşında milletvekili olarak siyasi yaşamına başlayan Bülent Ecevit [[27 Mayıs İhtilali|27 Mayıs 1960 askeri darbesi]]nden sonraki seçimlerde tekrar milletvekili seçildi. [[1961]] yılında [[İsmet İnönü]]'nün kurduğu hükümette Çalışma bakanı oldu. [[1965]] yılındaki seçimlerde [[Zonguldak]]'tan yeniden milletvekili seçildi, seçimleri [[Süleyman Demirel]]'in başkanlığındaki [[Adalet Partisi]] kazandı. Bülent Ecevit bu tarihten sonra muhalefete geri dönen [[CHP]]'nin içinde ortanın solu görüşünün öncülüğünü yapmaya başladı. [[12 Mart Muhtırası|12 Mart 1971 muhtırası]]na karşı tavrından dolayı [[İsmet İnönü]]'yle anlaşmazlığa düşerek Parti genel sekreterliğinden istifa etti. [[CHP]]'nin 5. Olağanüstü Kurultay'ında parti meclisi için yapılan güvenoylamasında Ecevit yanlılarının 507'ye karşılık 709 oy ile güvenoyu alması üzerine istifa eden [[İsmet İnönü]]'nün yerine [[14 Mayıs]] [[1972]] tarihinde yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa seçildi.
 
=== CHP Genel Başkanlığı dönemi ===
 
[[14 Ekim]] [[1973]] tarihinde yapılan seçimlerde Ecevit'in başkanlığındaki [[CHP]] en fazla oyu almasına rağmen çoğunluğu kazanamadı. [[26 Ocak]] [[1974]] tarihinde [[Milli Selamet Partisi]] ile kurduğu koalisyon hükümetinde ilk defa başbakanlık görevini aldı. Sadece 10 ay süren bu koalisyon hükümetinin tarihe geçen en önemli olayı [[Kıbrıs Barış Harekâtı]] olmuştur. Bu hükümetin dağılması üzerine [[Süleyman Demirel]]'in başbakan olarak görev yaptığı [[AP]]-[[MSP]]-[[MHP]]-[[CGP]] partilerinden oluşan I. Milli Cephe hükümeti kuruldu. Muhalefete geri dönen Bülent Ecevit [[5 Haziran]] [[1977]] tarihindeki seçimlerde [[CHP]]'nin oyunu %41'e çıkarmayı başardı. Bu oy oranı [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nde bir sol görüşlü partinin kazandığı en yüksek oy oranı olarak tarihe geçti. Ecevit oy oranını artırmakla birlikte o zamanki seçim sistemine (Nisbi seçim sistemi) göre çoğunluğu kazanamadığı için bir azınlık hükümeti kurmaya karar verdi. Bu azınlık hükümetinin güven oyu alamaması nedeniyle tekrar [[Süleyman Demirel]]'in başbakanlığında II. Milli Cephe hükümeti (AP-MSP-MHP) kuruldu. Bu hükümetin de kısa ömürlü olması sonucu Ecevit [[AP]]'den ayrılan 11 milletvekilinin desteğiyle (Güneş Motel Olayı) [[5 Ocak]] [[1978]] tarihinde yeni bir hükümet kurarak tekrar başbakan oldu. Ancak bu 11 milletvekilinin desteğini kazanmak için verdiği tavizler ve bakan yaptığı 11 milletvekili hakkında çıkan yolsuzluk söylentileri, dürüstlüğüyle tanınan Ecevit'e zarar verdi. Bu arada, [[Türkiye]]'nin ekonomik durumu gittikçe bozulmaya başlamış, sağ-sol çatışmaları sonucu işlenen cinayetler önlenemez duruma gelmişti. [[1979]] yılında yapılan ara seçimlerde başarısızlığa uğrayan Ecevit görevden çekildi ve [[Süleyman Demirel]] [[25 Kasım]] [[1979]] tarihinde [[MSP]] ve [[MHP]]'nin desteğiyle bir azınlık hükümeti kurdu. [[12 Eylül Darbesi|12 Eylül 1980]] tarihinde Genel kurmay başkanı [[Kenan Evren]]'in komutasındaki silahlı kuvvetler ülkenin yönetimine el koydu. Diğer parti başkanlarıyla beraber Bülent Ecevit de siyasetten uzaklaştırıldı ve bir süre göz altında tutuldu. Daha sonra diğer bütün partilerin ileri gelenleriyle birlikte 10 yıl süreyle siyasete girmesi yasaklandı. Bu dönemde gazetecilik yaptı. [[Arayış dergisi]]ni çıkardı. 1981'de çıkan dergi 1982'de askeri rejim tarafından kapatıldı.
 
=== Siyasete geri dönüşü: Demokratik Sol Parti dönemi ===
 
[[1985]] yılında Bülent Ecevit'in siyasete girme yasağı devam ederken eşi [[Rahşan Ecevit]]'in başkanlığında [[Demokratik Sol Parti]] kuruldu. [[1987]] yılında yapılan referandumla eski siyasi liderlerin siyaset yasağı kaldırılınca Bülent Ecevit [[DSP]]'nin başına geçti. Aynı yılın Kasım ayında yapılan seçimlerde [[DSP]] barajı aşamayınca Ecevit siyasetten çekildi. [[1989]] yılında siyasete geri döndü ve [[DSP]]'nin başına geçti. [[1991]] seçimlerinde [[DSP]]'den milletvekili seçilerek 11 yıl sonra [[TBMM]]'ye geri döndü. [[24 Aralık]] [[1994]] tarihindeki seçimlerde oy oranını artırarak solun en büyük partisi haline geldi. [[ANAP]] ve [[DTP]]'yle birlikte kurulan Anasol-D hükümetinde Başbakan yardımcısı oldu. Daha sonra da [[DYP]] ve [[ANAP]]'ın desteğiyle kurulan bir azınlık hükümetinde kısa süre için başbakan oldu. [[18 Nisan]] [[1999]]'da yapılan seçimlerde [[DSP]] en fazla oyu alınca başbakanlık görevini aldı ve bu görevi [[2002]] yılına kadar sürdürdü. [[2002]] yılında yapılan seçimlerde [[DSP]]'nin barajı aşamayarak [[TBMM]] dışı kalması üzerine siyasetten çekildi. İlerleyen yaşıyla birlikte sağlığı bozulan Ecevit [[19 Mayıs]] [[2006]] tarihinde beyin kanaması geçirdi ve uzun süre yoğun bakımda kaldı. Bu sırada kendisi için tutulan ziyaretçi yazıları [[Kaldırım Defteri]] adıyla anılıyor. Bülent Ecevit, bitkisel hayata girdikten 172 gün sonra [[5 Kasım]] [[2006]] tarihinde 22:40'da (20:40 [UTC]) [[Gülhane Askeri Tıp Akademisi|GATA]]'da vefat etti. Hastane tarafından açıklanan ölüm nedeni, "dolaşım ve solunum yetmezliği" idi. [http://www.ntvmsnbc.com/news/389933.asp]
 
== Edebî kişiliği ==
 
Bülent Ecevit siyasi yaşamının yanı sıra yazar ve şairliği de birlikte yürütmüş ender siyasetçilerden birisidir. [[Sanskrit]], [[Bengal]] ve [[İngilizce]] dillerinde çalışma yapmış olan Ecevit [[Rabindranath Tagore]], [[Ezra Pound]], [[T. S. Eliot]], ve [[Bernard Lewis]]'in yapıtlarını Türkçe'ye çevirmiş, kendi şiirleri de kitap halinde yayımlanmıştır:
 
=== Şiir kitapları ===
 
* Şiirler (1976)
* Işığı Taştan Oydum (1978)
* El Ele Büyüttük Sevgiyi (1997)
 
=== Siyasî kitapları ===
 
* Ortanın Solu (1966)
* [[Bu Düzen Değişmelidir]] (1968)
* Atatürk ve Devrimcilik (1970)
* Kurultaylar ve Sonrası (1972)
* Demokratik Sol ve Hükümet Bunalımı (1974)
* Demokratik Solda Temel Kavramlar ve Sorunlar (1975)
* Dış Politika (1975)
* Dünya-Türkiye-Milliyetçilik (1975)
* Toplum-Siyaset-Yönetim (1975)
* İşçi-Köylü Elele (1976)
* Türkiye / 1965-1975 (1976)
* Umut Yılı: 1977 (1977)
 
== Notlar ==
<references/>
 
== Dış bağlantılar ==
{{Vikikaynak|Kategori:Bülent Ecevit}}
{{Vikisöz}}
*[http://www.youtube.com/results?search_query=b%C3%BClent+ecevit&search=Search Bülent Ecevit Video kayıtları :]
*[http://www.dsp.org.tr/elele Bülent Ecevit Şiirleri ]
*[http://www.dsp.org.tr Demokratik Sol Parti ]
*[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=354 KimKimdir]
*[http://www.tbmm.gov.tr TBMM]
*[http://galeri.milliyet.com.tr/goster.asp?id=2&galeriid=261 36 adet fotoğrafı]
*[http://openturkey.com/main/ecevit Bülent Ecevit: Statesman and Poet - english ]
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = [[Naim Talu]]</br>[[Süleyman Demirel]]</br>[[Süleyman Demirel]]</br>[[Mesut Yılmaz]] | başlık= [[Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı]] | yıllar= [[26 Ocak]] [[1974]] - [[17 Kasım]] [[1974]]</br>[[21 Haziran]] [[1977]] - [[21 Temmuz]] [[1977]]</br>[[5 Ocak]] [[1978]] - [[12 Kasım]] [[1979]]</br>[[11 Ocak]] [[1999]] - [[19 Kasım]] [[2002]] | sonra= [[Sadi Irmak]]</br>[[Süleyman Demirel]]</br>[[Süleyman Demirel]]</br>[[Abdullah Gül]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Tansu Çiller]] | başlık= Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | yıllar= [[30 Haziran]] [[1997]] - [[11 Ocak]] [[1999]] | sonra= [[Hüsamettin Özkan]] <br> [[Hikmet Uluğbay]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[İsmet İnönü]] | başlık= [[Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı]] | yıllar= [[7 Mayıs]] [[1972]] - [[12 Eylül]] [[1980]] | sonra= [[Deniz Baykal]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Rahşan Ecevit]] | başlık= [[Demokratik Sol Parti Genel Başkanı]] | yıllar= [[13 Eylül]] [[1987]] - [[25 Temmuz]] [[2004]] | sonra= [[Zeki Sezer]]}}
{{bitiş kutusu}}
{{Tr basbakanlar}}
 
[[Kategori:1925 doğumlular]]
[[Kategori:2006 yılında ölenler]]
[[Kategori:Türk siyasetçiler]]
[[Kategori:T.B.M.M. eski milletvekilleri]]
[[Kategori:Ulusal Solculuk]]
 
[[ku:Bülent Ecevit]]
[[de:Bülent Ecevit]]
[[el:Μπουλέντ Ετζεβίτ]]
[[en:Bülent Ecevit]]
[[fi:Bülent Ecevit]]
[[fr:Bülent Ecevit]]
[[gl:Bülent Ecevit]]
[[ja:ビュレント・エジェヴィト]]
[[nl:Bülent Eçevit]]
[[ro:Bülent Ecevit]]
[[az:Bülent Ecevit]]
[[nl:Bülent Eçevit]]
[[pl:Bulent Ecevit]]