Xweserîtî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
ZéroBot (gotûbêj | beşdarî)
B r2.7.1) (robot zêdekirin:ro:Autonomie
MerlIwBot (gotûbêj | beşdarî)
B robot jêbirin: zh,pl,he,es,mwl,li,it,et,de,ja,el,simple,ar,sv,nl,pt,eo,tg,yi,ru,tt,diq,en,sr,tr,no,fi,uk,la,sl,bat-smg,cs,bg,fa,ur,az,hr,lt,da,kk (strongly connected to ku:Xweserîtî)
Rêz 1:
{{yekkirin|[[Herêma otonomXweserîtî]]}}
 
[[Peyv]]ên wek otonom û otonomî ji peyvên [[yewnanî]] yên ''autos]'' (xwe) û ''nomos'' ([[zagon]]) pêk tên. Wateya wê ya orîjînal "serbixwe, xweser, xweger" e. Lê di dema nûjen de wateya wê weke têgîneke [[edalet]] û [[siyaseta navneteweyî]] ji bo xweserî û xweseriyên sînorkirî re tê bikaranîn.
'''Xweserî''' (Bi [[Înglîzî]] Autonomy) rêbazekê rêvebirina civak û gelan e. Girêdayî dewletekêbûn û revebirinekê ne tev serbixwe ye. Wateyên wê cuda cuda ne, ne bi tenê sîstema dewletê de sîstemên din de jî Xweserîtî heye.
 
Herêmên otonom li [[welat]]ekî [[herêm]]ên wisa ne ku heta radeyekê xweser in, mafên xwe yên birêvebirinê hene, di hinek waran de ji birêvebirina desthilatiya derve azad in. Lê dîsa jî di qada naveneteweyî de desthilatiya wan tuneye û pêgirtiyên [[hikûmet]]a navendî ne.
== Bêjenasî ==
 
Awayên wan ên tîpîk wisa ne ku yan ji aliyê [[erdnîgarî]] ve cuda ne, yan jî li wê herêmê bi piranî [[netewe]]yekî din dijî. Bi giştî weke mînaka duyem in. Li herêmeke taybetî ji bo hindikahiyeke neteweyî mafên birêvebirina mijarên navxweyî, [[çand]]î û hwd tên dayin. Lê ev maf û desthilatî ji aliyê hikûmeta navendî ve tên dayin û li gorî hiqûqa navxweyî û ya [[navneteweyî]] hikûmeta navendî dikare wan mafan biguherîne an jî betal bike.
Xwe-ser ango xwe bi xwe rêvebirrin. Bi xwe serê xwe rêvebirrin.
 
Herêmên xweser di nav xwe de dibin sê beş:
[[ar:استقلال ذاتي]]
* [[xweseriyên xakî]] ([[teretoryal]])
[[az:Muxtariyyət]]
* [[xweseriyên xakî yên jêr-deverî]]
[[ba:Автономия]]
* [[xweseriyên herêmî]]
[[bat-smg:Autonuomėjė]]
Ji van cureyan ên xakî (teretoryal) ji aliyê [[dîrok]]î û [[civak]]î ve welatên cuda ne, ji ber ku xakên cuda ne. Yên jêr-deverî di nav welatekî de deverên piçûk ên di nav deverên mezin de ne û yên herêmî jî tenê ji beşên welatan ên wek [[bajar]], [[parêzgeh]] û hwd pêk tên.
[[bg:Автономия]]
 
[[ca:Autonomia (psicologia)]]
Bi giştî dewletên yekpare bi rêya [[devolusyon]]ê herêmên otonom pêk tînin, weke [[Keyaniya Yekbûyî]].
[[cs:Autonomie]]
 
[[da:Autonomi]]
Dewletên unîter ''(yekpare)'' heta radeyekê dikarin maf û desthilatiyên birêvebirinê bidin herêman, desthilatiyên xwe bi wan re parve bikin, li herêman parlamentoyan pêk bînin. Mînakên balkêş ên dewletên unîter ku maf û desthilatiyan didin herêman [[Îspanya]] û [[Keyaniya Yekbûyî]] ne. Wek mînak Keyaniya Yekbûyî dewleteke unîter e. Di nav xwe de [[Skotland]], [[Wales]] ([[Galer]]) û [[Bakurê Îrlandê]] weke welatên pêkhêner nas dike û bi rêya devolusyonê hinek ji desthilatiyên hikûmeta navendî bi parlamentoyên van welat/herêman re hatine parvekirin, ku xwebirêveberiya herêmî pêk bînin, û bi vê re karûbarên xwe yên çandî, zimanî, kevneşopî, hiqûqî, îdarî û hwd ên herêmî bi xwe bikin.
[[de:Autonomie]]
 
[[diq:Otonomiye]]
== Çavkanî ==
[[el:Αυτονομία]]
* [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/ku/3/33/BARAN_R%C4%B0ZGAR_-_AWAY%C3%8AN_DEWLET%C3%8AN_N%C3%9BJEN.pdf BARAN RİZGAR - AWAYÊN DEWLETÊN NÛJEN.pdf]
[[en:Autonomy]]
* [http://www.bydigi.net/candi-gisti/402653-awayen-dewleten-nujen-konfederal-federal-otonom-uniter.html Baran Rizgar]
[[eo:Aŭtonomeco]]
 
[[es:Autonomía (filosofía y psicología)]]
[[etKategorî:AutonoomiaCivaknasî]]
[[Kategorî:Siyaset]]
[[fa:خودمختاری]]
 
[[fi:Itsehallinto]]
[[frca:AutonomieAutonomia]]
[[he:אוטונומיה]]
[[hr:Autonomija]]
[[it:Autonomia]]
[[ja:自治権]]
[[kk:Автономия]]
[[ko:자주권]]
[[la:Autonomia]]
[[li:Autonomie]]
[[lt:Autonomija]]
[[mwl:Outonomie]]
[[nl:Autonomie]]
[[no:Autonomi]]
[[pl:Autonomia]]
[[pt:Autonomia]]
[[ro:Autonomie]]
[[ru:Автономия]]
[[sh:Autonomija]]
[[simple:Autonomy]]
[[sk:Autonómia (filozofia)]]
[[sl:Avtonomija]]
[[sr:Аутономија]]
[[sv:Autonomi]]
[[tg:Автономия]]
[[tr:Özerklik]]
[[tt:Автономия]]
[[uk:Автономія]]
[[ur:خود مختاری]]
[[uz:Muxtoriyat]]
[[yi:אויטאנאמיע]]
[[zh:自主權]]