Nîjadperestî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
Rêz 9:
==Nijadparêzî û gotina wê==
Nijadparêzî, li reng, ziman, çand û koka mirov, dihê kirin. Rengê çi ya, ti ji kuderê yî, ji kuderê hatî û hwd, di bina sedema nijadparêzîyê di nêzîkatîyê de. Mirovên sipî, an jî mirovê reşik, an jî mirov misilman, anî jî, mirovên fileh û hwd, di nijadparêzîyê de nêzîkatîyên biçûk dîtin û xirab û hwd, di van temenan de li hevdû kirin, wê dihêne ser ziman. Di sadsale 18´ an de, bi awayekî ku vekirî rengê wê bi awa û farqa ku dinaqabîna dewlemend û fakîran de xwe dide li der. Li ser wê re, têgihiştinaka serdestiyê diafirê. Mirovên ku farîr in, tenê mafê bindestbûnê ji wanre tê dîtin. Cih bi cih ew nayê kirin li cihê mirov de jî. Lê piştî ku bi kiştîyan ji Ewropa, çûna deverên weke Afriqa dibê û dewlemendîyên wanderan tên kifşkirin, êdî mirovên wan, pêşî ji rengê xwe weke ku gunahbar in tên dîtin û piştre tên kolekirin. Piştre, ew têgihiştine serdestiyê serwer dibe. Dibe, têgihiştina sistemên ku ava dibin. Piştre ol jî tê xistin dinava wan nêzîkatîyan de. Ol, weke parastvanekî efendîyan dihê ser ziman. Dem ku tê sadsalê 19´an, êdî wê ew têgihiştina nijadî, wê were kifşkirin û hin bin êdî bi wê re jî, wê were rexnekirin.PÊşî, ku weke farqa di nav dewlemnd û fakîran de bû, wê piştre hin bi hin, rengê xwe bi têgihiştin bike, û wê bisistemenên weke ya Zaniyan re wê, rengê xwe bide der. di serî de, di sistemê de, ew têgihiştina wê tê rûnandin. Minaq, jin, weke jîndîyaka herî li bin tê dîtin. Mafê wê yê dinav malbatê jî, ku ew xwe pê bêne ser ziman jî nîn a.
Hin bi hin, di nêzîkatî û hizirên partiyên weke ya Nazîyan re wê xwe bicih bike. Li Almanya, partiya Hitler, Li Italya, partiya Firanko, li Ispanya partiya Mosoloni, Li tirkî, di wan deman de M. kemal, di van demên dawiyê de jî T. Ardogan û hwd, wê xwe di nêzîkatîya partiyan de di temenê de serdestî û desthilatdariyê de rengê xwe bide li berçav. Bi wê re, wê Nijadparêzî, rengê xwe, bi awaye têgihiştineka ku ''''ya ku serdest ji xwe re dixwezê ji yê din yê li hemberê xwe re nexwezê'''' di wê têgihiştinê de xwe dide der. Bindestkirin jî, wê bi vê yekê re xwe bide der. Ku mirov, bi gotinekê jî, ji wê demê heta vê demê, li ser wê gotinekê di vê temenê de bibêje, mirov wê vê bibêje. Ji wê demê heta vê demê, sadsale 21´ê jî, di sistemen de nijadparêzî, ji holê ne rabûya. Minaq, li tirkî, zimanê kurdan qadaxaya û kurd nikarin bi zimanê xwe perwerde bibînin. Lê ji tirkan re hemû derket sistem dide nîşandin. Yek kurd û yekî tirk, ti carî bi nav û zimanê xwe re ne xwediyê heman û aynî derfetan in.
| |||