Manîfestoya Komunîstî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Communist-manifesto.png|thumb|200px|Pirtûka Manîfesto]]
'''Manîfestoya KomûnîstîKomunîstî''' ([[Elmanîalmanî]]: ''Das Manifest der Kommunistischen Partei'' an jî tenê ''Das Kommunistische Manifest'') ew manîfestoya ko ji hêla [[Karl Marx]] û [[Friedrich Engels]] di sala [[1847]]'an de li [[London]]ê bi daxwaza yekîtiya Komunîstan re hatibû nivisîn. Ew di [[1848]]'an di dema [[Şoreşa Şibatê]] de li [[London]] û [[Fransa]]yê dema [[Şoreşê Adarê]] jî li welatên din belav bû.
 
== Çapa Pêşin û Çapên bi Zimanên din ==
Bingehên program û lênêrîna jiyanêyê Marx û Engelsê ko paşê bi gelemperî wek [[Marksîzm]] hat zanîn di vê manîfestoyê de hatibû rave kirin. Di rûpela destpêkê manîfestoyê de navê Marx û Engels tev şûn digirin. Lê di [[1883]]'an de di pêşgota çapa Elmanî de Engels wiha dinivise: "Fikrên bingehên ko di manîfesto de serwer ditînî... bitenê û bitûnî eyda Marx in."
 
Bingehên program û lênêrîna jiyanêyê Marx û Engelsê ko paşê bi gelemperî wek [[Marksîzm]] hat zanîn di vê manîfestoyê de hatibû rave kirin. Di rûpela destpêkê manîfestoyê de navê Marx û Engels tev şûn digirin. Lê di [[1883]]an de di pêşgota çapa Elmanî de Engels wiha dinivise: "Fikrên bingehên ko di manîfesto de serwer ditînî... bitenê û bitûnî eyda Marx in."
[[Wêne:Karl_Marx.jpg|thumb|Karl Marx]]
Çapa Manîfestoya pêşinê ko bi rengekî keska tîr, di 1848an li Londonê hatibû çap kirin. Ew çapa bi zimanê Elmanî bû. Wergera wêyê [[Îngîlîzî]] ji hêla ''Helen MacFarlane'' di [[1850]]an de hat kirin. Ew navbera 1872an de heta 1893an bi pêşgotinên cida yên ko hin zimanên din hat çap kirin: Di 1871an de bi fikrên Marx û Engelsên li ser Komûna Parîs, Di 1882an de bi pêşgotinekê ji nû ve bi [[Rûsî]], bi Marx di [[1883]]an de mir re jî, [[1890]]an de bi pêşgotinên Engels Elmanî, [[1892]]an de bi [[zimanê polonî]], [[1893]]an de jî bi [[îtalyanî]] hat çap kirin.
 
Çapa Manîfestoya pêşinê ko bi rengekî keska tîr, di 1848an1848'an li Londonê hatibû çap kirin. Ew çapa bi zimanê Elmanîalmanî bû. Wergera wêyê [[Îngîlîzîîngîlîzî]] ji hêla ''Helen MacFarlane'' di [[1850]]an de hat kirin. Ew navbera 1872an1872'an de heta 1893an1893'an bi pêşgotinên cida yên ko hin zimanên din hat çap kirin: Di 1871an1871'an de bi fikrên Marx û EngelsênEngels ên li ser [[Komûna ParîsParîsê]], Didi 1882an1882'an de bi pêşgotinekê ji nû ve bi [[Rûsîrûsî]], bi Marx di [[1883]]'an de mir re jî, [[1890]]'an de bi pêşgotinên Engels Elmanîalmanî, [[1892]]'an de bi [[zimanê polonî]], [[1893]]'an de jî bi [[îtalyanî]] hat çap kirin.
Manîfesto bi peyvên ko komûnîzmê dişibîne şevreşkekê dest pê dike „Şevreşkek li [[Ewropa]]yê digerê –Şevreşka [[Komunîzm]]ê. Hêzên Ewropayê kevin bo ko vê şevreşkê def bikin hevlabendîyekê pîroz pêkanîn: [[Papa]] û [[çar]], [[Metternich]] û [[Guizot]], redîkalên [[Fransî]] û ajanên polîsê Elmanê..."
 
Manîfesto bi peyvên ko komûnîzmêkomunîzmê dişibîne şevreşkekê dest pê dike „Şevreşkek li [[Ewropa]]yê digerê –Şevreşka– Şevreşka [[Komunîzm]]ê. Hêzên Ewropayê kevin bo ko vê şevreşkê def bikin hevlabendîyekê pîroz pêkanîn: [[Papa]] û [[çar]], [[Metternich]] û [[Guizot]], redîkalênradîkalên [[Fransîfransî]] û ajanên polîsê Elmanêalmanê..."
Ew bi bangê navdar jî xelas dibe: „Prolêterên hemû welatan, yekbin!“.
 
Line 14 ⟶ 15:
 
== Beşa pêşin: Birjûva û Proleterya ==
Marx û Engels di va beşa manîfestoyê de pêsketinênpêşketinên cîvakîyên heta wê çaxê wek têkoşîna çînan salix didi. Heta niha Azad û [[Sklav]], [[Patrîsyan]] û [[Pleb]], Baron û [[serf]]...“. Gorî Marx û Engels jî niha ew têkoşîna çînan peresendîye têkoşîna navbera birjûva û proleteran.
 
[[Wêne:Engels2.jpg|thumb|Friedrich Engels]]
 
== Beşa duyem: Proletar û Komunîst ==
Gorî Marx KomûnîstKomunîst Partî ne li hembera tu partiyên karkeran e. Gorî Marx û Engels Komûnîst bo ra kirina milkên şexsî têkoşînê dikine. Dîsa gorî Manîfestoyê KomûnîstanKomunîstan tu welat tune ne û hemû komûnîst di çîna proleterê de ne.
 
== Beşa sêyem: Lîteratûra KomûnîzmKomunîzm û sosyalîzm ==
Di vê beşê de Marx û Engels beşên KomûnîzmKomunîzm û Sosyalîzm û merhaleyên wan salix didin.
 
== Beşa çaram: Şûna KomûnîstKomunîst Partî di li hembera Partiyên hember de ==
Di vê beşê de Marx û Engels beşên Komûnîzm û Sosyalîzm û merhaleyên wan salix didin.
Di vê beşê de Marx û Engels li hin welatên dijên tevgerên komûnîstankomunîstan û rewşê wan salix didin.
 
[[Wêne:Karlmarxtomb.jpg|thumb|Banga navdara ManîfestoManîfestoyê ''Prolêterên hemû welatan, yekbin!'', li ser tirba Karl Marx li Londonê]]
 
== Beşa çaram: Şûna Komûnîst Partî di li hembera Partiyên hember de ==
 
Di vê beşê de Marx û Engels li hin welatên dijên tevgerên komûnîstan û rewşê wan salix didin.
 
[[Wêne:Karlmarxtomb.jpg|thumb|Banga navdara Manîfesto ''Prolêterên hemû welatan, yekbin!'', li ser tirba Karl Marx li Londonê]]
 
== Girêdanên Derve ==
Line 35 ⟶ 34:
* [http://librivox.org/manifest-der-kommunistischen-partei-von-karl-marx-und-friedrich-engels/ wek mp3 bo guhdane ser]
 
==Çavkanî==
[[Kategorî:Komûnîzm]]
{{Çavkanî}}
 
[[Kategorî:KomûnîzmKomunîzm]]
[[Kategorî:Pirtûk]]
[[Kategorî:Sosyalîzm]]