'''Kapîtalîzm''' teorîyekê [[aborî]]yê ko [[navgînên hilberînê]] şuna dewlet û civakê ji hêla xwedaniya taybetîyêtaybetiyê ango şexsî an kesîtiya darazî tê kontrol kirine. Di vê sîstemê de bihayê hilberîn, mal û xizmetan ji hêla bazara serbest tê diyar kirin. Îroj li dewletên dinê bi piranî sîstemê kapîtalîstê tevlihevê ko hin bihayan kontrol dikin tên karger kirin û va bi gelemperî wek sîstema digelhev(tevlihev) tê nav kirin.
== Nav ==
Navê Kapîtalîzm ji peyva [[latînî]]yê ''capitalis'' ê ko tê maneyê ''bingeh'' hatiye afirandine. Ew cara siftê ji hêla [[David Ricardo]] tê bikaranîn.
Di sîstema kapîtalîst de ger ko yek dixwaze tiştekî xwe bifiroşe û yekî din dixwaze ko wî tiştî bikire û ew herdu kesan li hev werin, ew ne hewceyî ye ko ewna ji kesî destûre bistînin. Va sîstema bazara serbest e. D sîstemekê bitunî kapîtalîst de kirÎn, firitin, deman kirin bi temamî serbest e. Teorîsyenê pêşinê kapîtalîzm û bazara serbestê [[fîlozof]]ê [[Adam Smith]] e û wî di pirtûka xweya bi navê ''The Wealth of Nations'' de teorîyênteoriyên xwe weşandibûn.
[[Kapîtal]] di teorîyateoriya [[abor<nowiki><nowiki>Nivîs ku nebe formatkirin</nowiki><nowiki><nowiki>Nivîs ku nebe formatkirin</nowiki><nowiki>Nivîs ku nebe formatkirin</nowiki></nowiki></nowiki>î]]yê de ew tiştek an pereyê ko kesek xwedîyêxwediyê ye û pê dikare hilberînê bike û pereyen zêde qezenc bikeye. Kapîtalîst ew xwedîyêxwediyê kapîtal e. Ew kesî ko bo aborê xwe bişuxule û bo vê sermayê xwe beden, zêhn û keda xweya dikeve [[çîna karkeran]] an [[proleter]]an.
== Komûnîzm û Kapîtalîzm ==
Komûnîzm û Kapîtalîzm du sîstemên aborîyênaboriyên ko li dijê hev in. Herwiha [[Sosyalîzm]] û gorî teorîsyonên Komûnîstan merhaleyê paşina Komûnîzmê [[Anarşîzm]] jî li dijê Kapîtalîzmê ne. Gorî yek ji teorîsyenên komunîzmêyê bingeh [[Marx]], bo ko di sîstema kapîtalîstî de çîna karker û kedkaran her tim bindest in û kedên xwe têne xwarin ewnê bi şoreşê werine serdestîyêserdestiyê û sîstemê ko karker serdest pêk bînine. Lê va teorî an senaryoyê ko [[Karl Marx]] û [[Friedrich Engels]] di [[Kapîtal|Das Kapital]]ê de nivisî hîn birastî nehate holê.
