Fînîkya: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
VolkovBot (gotûbêj | beşdarî)
B r2.5.1) (robot serzêde kirin: kk:Финикия
WîkîBot (gotûbêj | beşdarî)
B Bot: Otomatîk nivîs guherandin: (-îy(a|an|ê|ên) +iy\1 )
Rêz 1:
[[Wêne:Phoenicia map-en.svg|thumb|200px|Fenîke]]
 
[[Wêne:PhoenicianTrade.png|thumb|200px|Rotaya seferên baziragnîyêbaziragniyê fenîkiyan]]
[[Wêne:Phoenician alphabet.svg|thumb|200px|Alfabeya zimanê fenîkî]]
 
Rêz 14:
 
== Etîmolojî ==
Navê welatê fenîkiyan "Fenîke" ji navê yewnanî ''Phoinikes'' de hat afirandî bû. Ew di pirtûka [[Homeros]] de wek φοίνιξ (''phoinix'', yewnanî ''sorik'') dihat dîtin û ji bo kardestên wanê kisûrên sor dihat bikaranîn. Dîsa ewna bi bazirganîyêbazirganiyê kisûrê sor dixabitin.
 
Fenîkiyan bixwe xwe gorî bajarên xwe nav dikir. Wekok yekî ji Sidon xwe wek Sîdonî, yekî ji Arwad jî xwe wek Arwadî hwd nav dikir.
Rêz 34:
Di [[sedsala 8'an b.z.]] de fenîkiyan serweriya xwe wunda kir û ketine bin bandora [[Asûr]]an. Di sala [[701 b.z.]] de Asûran bajarê fenîkiyan derve [[Tîros]] (Şûr) dagir kir.
 
Di sala [[586 b.z.]] de ewna, derve Tîros, ketina bin serweriya [[Babîl]]an. Lê ewna [[520 b.z.]] şunda ketina bin serwerîyaserweriya [[Pers]]an.
 
Gorî [[Herodot]] wan li dor [[600 b.z.]] de bi Keyê Misirê [[Necho II]] re peymanek kirin û ewna ji Nîvgirava Sînayê di [[Deryaya Navîn]] de derketina gereke. Ewna bi keştîyênkeştiyên nêzî 40 m [[Somalî]], Ekwator, [[Efrîqaya Başûr]] re ji pê re beravêb Efrîqayê rojava re çerxe Deryaya Navîn bûn û ew sefera xwe temam kirin. Gorî wê seferê wan 30.000 km sê salan de temam kirin. Lê va sefera ji aliya Herodot ve tenê hat nivisandin û rastiya xwe bi gumanbar e.
 
Ji pê [[Îskenderê Mezin]] di [[332 b.z.]] de Tîros dagir kir re û di [[146 b.z.]] de jî [[Împeratoriya Romê]] [[Kartaca]] dagir kir re şarmendiya Fenîkeyê dawî bû.
Rêz 56:
== Weblinks ==
* http://phoenicia.org - Li ser Fenîkeyan
* http://www.phoenician.org/ Li ser fenîkeyan û aborîyaaboriya wan
 
[[Kategorî:Dewleta dîrokî]]