Giraniya atomê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Bangin (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
WîkîBot (gotûbêj | beşdarî)
B Bot: Otomatîk nivîs guherandin: (-îy(a|an|ê|ên) +iy\1 )
Rêz 1:
'''Giraniya atomê''' (ya jî ''giraniya gerdîlê'') (Îngîlîzî, ''atomic mass''), ji bo giranîyagiraniya atomê [[Element]]a di [[Kîmya]] de tê bikaranin. GiranîyaGiraniya atomê relatîv(relative atomic mass ) ji bo atomê xweza de li izotopekê pirtir hênê tê bikaranîn, gorî rêjê hebûna wan tê hejmmartin.
 
Îroj giraniya atomê gorî ber hev dane giranîyagiraniya [[Karbon|karbon-12]] tê hejmartin. GiranîyaGiraniya 6.02<math>\times</math>10<sup>23</sup>, ango [[mol]]ak û [[Hêjmara Avogadro]] tê gotin, atomên [[C-12]] 12 gram e. GiranîyaGiraniya atomên din jî gorî C-12 tê hejmartin. Molak pêze, bi gelemperî, qasa giranîyagiraniya atomê lê pêk hatî dihêwirinî ye. Wekok giranîyagiraniya atomê hesin 55.847 û molak atomê hesin jî 55.847 gram dibe.
 
Li ser Giraniya atomê herî pêş de [[John Dalton]] xebitî û di [[1805]]an de giranîyagiraniya atomên [[Hidrojen]]ê 1 hel girt. Li paş wî re [[Jean Stas]] di [[1865]]an de giranîyagiraniya atomê [[Oksijen]]-16 ê 16 hel girt. Ji bo [[Oksijen]] du [[Îzotop]]an xweya din bi O-17 û O-18 heye ew sedema du hejmertinê ciyawazî di bû. Di [[1961]]an de [[International Union of Pure and Applied Chemistry]] (IUPAC)('''YekitîyaYekitiya navnetewîyanavnetewiya kîmya bingehî û nerîtî''') C-12 ji bo Giraniya atomê hel girt. Gorî wan her sê hejmartinan giranîyagiraniya Oksijen, Karbon û Hidrojen wiha dibe;
 
{| align="center" border="0" cellpadding="5" style="border-color: #aaaaaa"
Rêz 29:
|}
 
[[Kategorî:Fîzîkê çalakîyaçalakiya atomî]]
 
[[af:Atoommassa]]